Википедиа:Вироиши мақолаҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Википедиа бо усули вики кор мекунад: ҳар як хоҳишманде ҳар кадом мақолаеро озодона вироиш кардан метавонад, ва тағъирот дарҳол ба ҳисоб гирифта дар сайт инъиқос карда мешавад. Дар матни поён вики-аломатгузори-ро истифода карда саҳифаҳоро чӣ хел таҳрир кардан фаҳмонида мешавад.


Дар Википедиа мақолаеро таҳрир кардан осон аст. Ба истиноди «вироиш» рафтан гиред. Саҳифаи таҳриркунии мақола кушода мешавад; он ҷо ҳошияи матнӣ ҳаст, ки бо матни ҷории содираи мақола пур шудааст. Ҳамон матн аломатҳои махсус, аломатгузории «вики»-ро дорад, ки дар поён фаҳмонида мешавад.

Таҳриркунӣ[вироиши манбаъ]

Дар саҳифаи таҳриркунӣ:

  1. ба матни содира тағъироти мехостагиатонро дароваред;
  2. маънои тағъироти худатонро дар сатри «Хулоса» тасвир кунед;
  3. барои санҷиши дуруст инъикос шудани саҳифа ба «Пеш намоиш» зер кунед;
  4. агар саҳифа дуруст бошад, ба «Саҳифа захира шавад» зер карда, тафсири нави шуморо нашр кунед.

Илтимос, мақолаҳоро бо нуқтаи назари бетарафӣ, яъне холисона ва бе хурӯшонии барзиёд, нависед; манбаъҳои маълумоти шуморо дарак диҳед, ки дигар корбарон кори шуморо тафтиш ва илова кунанд. Ниҳоят, ба раҳнамудҳо пайравӣ кунед, ки осон ва хеле фоиданок аст.

Баъзан қулай мешавад, агар матни содираро пешакӣ ба редактори матнӣ нусха бардошта гузаронед (ба воситаи буфери мубодила), таҳрир кунед, ва ақиб ба ҳошияи матнии таҳриркунӣ дар браузер гузаронед. Ба ин мақсад редактори матние, ки юникодро дошта бошад, истифода бурдан лозим аст.

Имкониятҳои иловагӣ[вироиши манбаъ]

  • Дар болои ҳошияи матнии таҳриркунӣ тугмачаҳои андозаи матн, панели замимаи аломатҳои махсус, вики-аломатгузорӣ ва шаблонҳо ҳастанд. Байни инҳо тугмачаи викификаторест, ки беэътиноӣ карда нашавад. Пеш аз саҳифаро захира кардан, зер кардани ин тугмачаро фаромӯш накунед.
  • Тугмачаи «Намоиши тағйирот» фарқияти коди содираи мақола ва тағйироти шуморо нишон медиҳад.

Корбарони ҳисобдоштагӣ имкониятҳои иловагӣ доранд:

  • аломати қайди «Ин вироиши хурд аст», вироишоти шуморо чун андак нишон додан имконият медиҳад;
  • аломати қайди «Назар кардани ин саҳифа» барои вироишоти минбаъдаро назорат кардан ба шумо имконият медиҳад.

Ғайр аз ин, шумо бо дигар корбарон мақолаҳоро баҳс кардан метавонед. Қариб ҳар саҳифаи Википедиа саҳифаи мубоҳисавиашро дорад. Корбарон ин саҳифаро ҳам таҳрир мекунанд: ба саҳифаи «мубоҳисавӣ» гузаред ва он ҷо «вироиш»-ро зер кунед. Дар муҳокима қоидаҳоро риоя кунед; асосан — гапи сахтро дурӣ ҷуед ва имзо кунед (чорто тилда ~~~~ дар рамзи саҳифа).хати рохи охан такрибан дар мухлати начандон дур рушд мекунад

Вики-аломатгузорӣ[вироиши манбаъ]

Дар поён ҷадвали маълумоти таҳриркунӣ дар Википедиа оварда шудааст. Пеш аз татбиқ кардани ин «асбобҳо» дар Википедиа, илтимос, дар «Регдон» таҷриба карда нигоҳ кунед (ё тугмачаи «Пеш намоиш»-ро истифода баред).

Фаслҳо, сарсатрҳо, рӯйхат ва сатрҳо[вироиши манбаъ]

Чӣ тавр менамояд Чиро менависем Аналоги HTML


Фаслеро аз сатри сарлавҳа сар кунед:

Фасли нав


Фасли зерин

Фасли зеризерин

Фаслеро аз сатри сарлавҳа сар кунед:

== Фасли нав ==

=== Фасли зерин ===

==== Фасли зеризерин ====
h1—h6


Шикастани танҳои сатр ба аломатгузорӣ таъсир намекунад. Барои ҷудо кардани ҷумлаҳо вайро истифода кардан мумкин аст. Баъзе муҳаррирон ҳисоб мекунанд, ки шикастани танҳои сатр таҳрирро осон мекунад ва тобеъи муқоисаи мазаннаҳо беҳтар мекунад.

Лекин сатри холӣ фиқраи навро сар мекунад.

Шикастани танҳои сатр
ба аломатгузорӣ таъсир намекунад.
Барои ҷудо кардани ҷумлаҳо
вайро истифода кардан мумкин аст.
Баъзе муҳаррирон ҳисоб мекунанд, ки
шикастани танҳои сатр таҳрирро осон мекунад
ва тобеъи ''муқоисаи мазаннаҳо'' беҳтар мекунад.

Лекин сатри холӣ
фиқраи навро сар мекунад.
p


Ба воситаи теги «br», параграфи навро сар накарда,
хатро таркидан мумкин аст.
Ба воситаи теги «br», параграфи навро сар накарда,<br>
хатро таркидан мумкин аст.
br


Рӯйхатро кардан осон аст:

  • ҳар сатр аз ситорача сар карда мешавад;
    • бисёртар ситорача — амиқтар савия;
      фосилаи даруниро бо ду нуқта кардан мумкин аст.
Рӯйхатро кардан осон аст:
* ҳар сатр аз ситорача сар карда мешавад;
** бисёртар ситорача — амиқтар савия;
**: фосилаи даруниро бо ду нуқта кардан мумкин аст.
ul, li


  1. Рӯйхати рақам гузошташуда ҳам фоиданок аст:
    1. хеле ботартиб;
    2. осон хонда мешавад.
# Рӯйхати рақам гузошташуда ҳам фоиданок аст:
## хеле ботартиб;
## осон хонда мешавад.
ol, li


  • Рӯйхати омехтаро ҳам сохтан мумкин аст:
    1. ва онро гузоштан
      • масалан, ҳамчун
    2. дар ҳамин ҷо.
* Рӯйхати омехтаро ҳам сохтан мумкин аст:
*# ва онро гузоштан
*#* масалан, ҳамчун
*# дар ҳамин ҷо.
ul, ol, li


Нуқтавергул дар сари сатр
ва баъд аз он ду нуқта
рӯйхати
дусатҳаро месозад.
;Нуқтавергул дар сари сатр: ва баъд аз он ду нуқта
;рӯйхати: дусатҳаро месозад.
dl, dt, dd


Аломати баён (дунуқта) дар сари сатр фосиларо мемонад.

Кӯчониши оддии сатр абзатси навро сар мекунад.

Эзоҳ: ин асосан дар саҳифаҳои мубоҳисавӣ истифода бурда мешавад.

:Аломати баён (дунуқта) дар сари сатр фосиларо мемонад.
Кӯчониши оддии сатр абзатси навро сар мекунад.


АГАР сатр аз масофа сар шавад, ОН ВАҚТ
  чӣ хеле, ки ҳарфҳои сатр чиндагӣ бошад,  
    ҳамон хел вай намоиш медиҳад;
  фароҳии ҳарфҳо якхела мешавад;
  бе кӯчониши сатр;
   [[бе пайванд]];
 ТАМОМИАГАР
 Ин барои:
  * замимаи матни андоза гирифта шудагӣ;
  * тавсифи алгоритм;
  * коди ибтидоии барнома;
  * ascii art (сохтани расм бо ёрии
    аломатҳои матнӣ).
 истифода бурда мешавад.

ДИҚҚАТ! Агар шумо ҳамин хел сатрро дароз кунед, саҳифа бениҳоят васеъ мешавад. Барои ҳамин ҳеҷ вақт сатрҳои оддиро бо масофа сар накунед.

АГАР сатр аз масофа сар шавад, ОН ВАҚТ
  чӣ хеле, ки ҳарфҳои сатр чиндагӣ бошад,  
    ҳамон хел вай намоиш медиҳад;
  фароҳии ҳарфҳо якхела мешавад;
  бе кӯчониши сатр;
   [[бе пайванд]];
 ТАМОМИАГАР
 Ин барои:
  * замимаи матни андоза гирифта шудагӣ;
  * тавсифи алгоритм;
  * коди ибтидоии барнома;
  * ascii art (сохтани расм бо ёрии
    аломатҳои матнӣ).
 истифода бурда мешавад.
pre


Матни ҳаммарказ карда шудагӣ.
<center>Матни ҳаммарказ карда шудагӣ.</center>
center


Хати уфуқии ҷудокунанда:

чорто дефиси пай дар пай

Хати уфуқии ҷудокунанда: 
----
чорто дефиси пай дар пай
hr


Шумо метавонед матни ҳаммарказ карда шудагиро барои сарлавҳа, иқтибос, шаблон ва ҳоказо истифода баред.

Шумо метавонед сатрҳои матнро аз тарафи чап баробар кунед. Одатан матн бе истифодабарии тегҳо худаш аз тарафи чап баробар карда мешавад.

Шумо ҳам метавонед сатрҳои матнро аз тарафи рост баробар кунед. Ҳамин хел матн баъзан барои сохтани шаблон лозим мешавад.

<p align="center">Шумо метавонед матни ҳаммарказ карда шудагиро барои сарлавҳа, иқтибос, шаблон ва ҳоказо истифода баред.</p>

<p align="left">Шумо метавонед сатрҳои матнро аз тарафи чап баробар кунед. Одатан матн бе истифодабарии тегҳо худаш аз тарафи чап баробар карда мешавад.</p>

<p align="right">Шумо ҳам метавонед сатрҳои матнро аз тарафи рост баробар кунед. Ҳамин хел матн баъзан барои сохтани шаблон лозим мешавад.</p>

p



Пайвандҳо, URL[вироиши манбаъ]


Чӣ тавр менамояд Чиро менависем
Забони давлатии Тоҷикистон забони тоҷикӣ аст.
Забони давлатии Тоҷикистон [[забони тоҷикӣ]] аст.
  • Пайванди мазкур ба унвони https://tg.wikipedia.org/wiki/Забони_тоҷикӣ мебарад, ки мақолае бо номи «Забони тоҷикӣ» мебошад.
  • Ҳарфи якуми мақолаи таъиншуда худ ба худ калон мешавад.
  • Фосилаҳои дарунӣ ба аломатҳои зерхат мубаддал мешаванд (ҳуруфчинии аломати зерхат аз фосила фарқ надорад, лекин истифодабарии фосила беҳтар аст).
Бо забони тоҷикие, ки дар Тоҷикистон давлатӣ аст, дар дунё зиёд аз 40 миллион нафар гап мезананд.
Бо [[забони тоҷикӣ|забони тоҷикие]], ки дар Тоҷикистон давлатӣ аст, 
дар дунё зиёд аз 40 миллион нафар гап мезананд.
  • Агар калимаи пайванддор аз шақли ибтидоӣ фарқ дошта бошад, дар қавсҳои дутагии чоркунҷа хати шоқулиро монда, аз тарафи чапаш шақли ибтидоии калимаи мазкур, аз тарафи росташ калимаи ба сарфу наҳви ҷумла мувофиқро навиштан лозим аст.
Ҳамин хел пайванд, лекин бо номи дигар: маълумоти ёридиҳанда.
Ҳамин хел пайванд, лекин бо номи дигар: [[Роҳнамо:Мундариҷа|маълумоти ёридиҳанда]].
Бандак бо пайванд як мешавад:

гулҳо, Феҳристи кишварҳои ҷаҳон

Бандак бо пайванд як мешавад: [[гул]]ҳо, [[Феҳристи кишварҳо]]и ҷаҳон

Матне, ки ба қавси муқаррарӣ гирифтагӣ, пинҳон мешавад: Меконг.

Фазои ном пинҳон мешавад: Вуруди корбарон.

Матне, ки ба қавси муқаррарӣ гирифтагӣ, пинҳон мешавад: [[Меконг (дарё)|]]. 

Фазои ном пинҳон мешавад: [[Википедиа:Вуруди корбарон|]].
  • Ҷоеро баъд аз аломати | сервер худаш пур мекунад дар ҳангоми захирашавии саҳифа.
Ба як қисми худи мақола истинод карда ҳам метавонед, агар номи қисмашро баъд аз «панҷарача» нависед: Вики-аломатгузорӣ.
Ба як қисми худи мақола истинод карда ҳам метавонед, агар номи қисмашро баъд аз «панҷарача» нависед: [[Википедиа:Вироиши мақолаҳо#Вики-аломатгузорӣ|Вики-аломатгузорӣ]].
  • Дар ҳангоми захирашавии саҳифа сервер «панҷарача»-ро (#) аз аломатҳои кириликӣ ба лотинӣ мегузаронад.

Агар шумо, саҳифаи ҷориро ба гурӯҳ илова накарда пайванди гурӯҳро навиштан хоҳед, чунин шақли пайвандро нависед –

Гурӯҳ:Адибони Тоҷикистон.

Дар аввали пайванд ду нуқта (:) гузоштанро фаромуш накунед.

Агар шумо, саҳифаи ҷориро ба [[Вижа:Categories|гурӯҳ]] илова накарда пайванди гурӯҳро навиштан хоҳед, чунин шакли пайвандро нависед – 

[[:Гурӯҳ:Адибони Тоҷикистон]]. 

Дар аввали пайванд ду нуқта (:) гузоштанро фаромуш накунед.
Агар дар саҳифаҳои мубоҳисавӣ ягон эзоҳ илова кунед, эзоҳатонро бояд имзо гузоред. Сето тилда илова карда, имзоро гузошта метавонед:

Prospector

ё чорто тилда барои номи корбар ва санаю вақтро гузоштан:

Prospector 08:10 Oct 5, 2002 (UTC)

Маҳз намуди санаю вақтдор беҳтар аст.
Агар дар саҳифаҳои мубоҳисавӣ ягон эзоҳ илова кунед, эзоҳатонро бояд имзо гузоред. Сето тилда илова карда, имзоро гузошта метавонед:

~~~

ё чорто тилда барои номи корбар ва санаю вақтро гузоштан:

~~~~

Маҳз намуди санаю вақтдор беҳтар аст. 
Палангон дар кӯчаҳои Душанбе — пайванди сурх — яъне, саҳифа вуҷуд надорад.

Шумо метавонед ба пайванд зер карда мақоларо эҷод кунед. Барои ин роҳнамои Чӣ тавр мақола бояд сохт ба шумо ёрдам медиҳад.

[[Палангон дар кӯчаҳои Душанбе]] — пайванди сурх — яъне, саҳифа вуҷуд надорад.

Шумо метавонед ба пайванд зер карда мақоларо эҷод кунед. Барои ин роҳнамои [[Википедиа:Чӣ тавр мақола бояд сохт|Чӣ тавр мақола бояд сохт]] ба шумо ёрдам медиҳад.

Барои пайванде, ки ба саҳифаи ҳаммавзӯъ бо забони дигар мебарад, ба роҳнамои Интервики нигаред.

 
Пайванди берунӣ:

Nupedia

ё фақат URL-ро нишон диҳед:

http://www.nupedia.com

агар маълумоти сайти пайванд бо забони дигар бошад, забонашро муайян кунед:

Nupedia(англ.)

http://www.nupedia.com (рус.)
Пайванди берунӣ: 

[http://www.nupedia.com Nupedia]

ё фақат URL-ро нишон диҳед:

http://www.nupedia.com

агар маълумоти сайти пайванд бо забони дигар бошад, забонашро муайян кунед: 

[http://www.nupedia.com Nupedia]{{ref-en}}
http://www.nupedia.com {{ref-ru}}
  • URL фақат ҳамин аломатҳоро дошта метавонад: ҳарф аз a то z ва аз A то Z, рақам аз 0 то 9, аломат бо кодҳои аз \x80 то \xFF, аломатҳои ._\/~%-+&#?!=()@. Агар URL дигар аломат дошта бошад, кодашро навиштан даркор: мисол, ба ҷои аломати [ коди %5В-ро нависед, ба ҷои ] коди %5D нависед (рӯйҳати кодҳоро дар мақолаи ASCII меёбед).
  • Дар охири URL аломати / навиштан даркор нест.
Пайванди e-mail ҳамин хел навишта мешавад:

name@example.com

Унвони мазкурро истифода набаред, вай мисол аст.

Пайванди e-mail ҳамин хел навишта мешавад:

[mailto:name@example.com name@example.com]

Унвони мазкурро истифода набаред, вай мисол аст.

Барои дохил кардани пайвандҳои объекте, ки дар саҳифа тасвир намешавад, пайванди «Медиа»-ро истифода кунед.

Овози модем

Сурати кӯли Тимурдара


Барои дохил кардани пайвандҳои объекте, ки дар саҳифа тасвир намешавад, пайванди «Медиа»-ро истифода кунед.

[[Медиа:Dial up modem noises.ogg|Овози модем]]

[[Медиа:Timurdara lake (2).jpg|Сурати кӯли Тимурдара]]

Барои пайванд ба китоб шакли ISBN-ро истифода кунед:

ISBN 0123456789

Барои пайванд ба китоб шакли [[ISBN]]-ро истифода кунед: 

ISBN 0123456789

Барои пайванд ба RFC ҳамин хел шаклро истифода кунед:

RFC 1234

Барои пайванд ба [[RFC]] ҳамин хел шаклро истифода кунед: 

RFC 1234

Форматкунии матн[вироиши манбаъ]

Чӣ тавр менамояд Чиро менависем

Ҳуруфҳои нимсиёҳ ва курсив дар чунин мисол истифода бурда мешаванд:

задаи мантиқӣ

ҷудокунии таркибӣ

задаи мантиқӣ дар ҷудокунии таркибӣ (ё баръакс)

ё дар формулаҳои математика: F = ma

Инҳо нохунак не, лекин апострофи дутага ё сетагаанд.

Ҳуруфҳои '''нимсиёҳ''' ва ''курсив'' дар чунин мисол истифода бурда мешаванд:

''задаи мантиқӣ''

'''ҷудокунии таркибӣ'''

'''''задаи мантиқӣ дар ҷудокунии таркибӣ (ё баръакс)'''''

ё дар формулаҳои математика: '''F''' = ''m'''''a'''

Инҳо нохунак не, лекин апострофи дутага ё сетагаанд.
Ҳуруфи якфарох барои истилоҳоти техникӣ.
Ҳуруфи якфарох барои <tt>истилоҳоти техникӣ</tt>.
Форматкунии махсус барои фиқраҳои коди барномавӣ.
Форматкунии махсус барои <code>фиқраҳои коди барномавӣ</code>.
Шумо метавонед барои эзоҳ ҳуруфҳои майда истифода баред.
Шумо метавонед барои эзоҳ <small>ҳуруфҳои майда</small> истифода баред.
Шумо метавонед маълумоти нодаркориро хат занед

ва ба зери маълумоти нав хат кашед.

Шумо метавонед <strike>маълумоти нодаркориро хат занед</strike>
ва <u>ба зери маълумоти нав хат кашед</u>.
Барои аломатҳои махсус ба роҳнамои Википедиа:Аломатҳои махсус нигаред.
x²   ≥   0 true

Для разделения пробелами используйте знак пробела: &nbsp;. Это также предотвращает переносы строк посреди текста, что полезно в формулах.

''x''<sup>2</sup>&nbsp;&nbsp;&ge;&nbsp;&nbsp;0 true.
Нижний индекс: x2

Верхний индекс: x² или x²

Второй метод не может использоваться в общем случае, но при возможности (например, для единиц измерения) следует использовать именно его, поскольку большинство браузеров при этом лучше форматируют строки:

ε0 = 8.85 × 10−12

C² / J m.
Нижний индекс: x<sub>2</sub>
Верхний индекс: x<sup>2</sup> или x&sup2;
&epsilon;<sub>0</sub> =
8.85 &times; 10<sup>&minus;12</sup>
C&sup2; / J m.

Сложные формулы:
  

  
<math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math>

Подавление интерпретации разметки:
Link → (''to'') the [[Википедия:Справка]]

  • Используется для изображения данных, содержащих символы со специальным значением.
  • Игнорирует всю разметку wiki, включая ту, что выглядит как теги HTML.
  • Не игнорирует символьные последовательности HTML.
<nowiki>Link &rarr; (''to'') 
the [[Википедия:Справка]]</nowiki>

Комментарий в исходном тексте страницы:
не отображается на странице

Используется для внесения в исходный текст страницы комментария для последующих редакторов.

<!-- комментарий -->

Мундариҷаи мақола[вироиши манбаъ]

Если в статье содержится, по меньшей мере, четыре раздела, то панель «Содержание» (с оглавлением статьи) автоматически появляется на странице, непосредственно перед первым заголовком (то есть сразу после вступительного раздела).

  • Если вы хотите, чтобы «Содержание» появилось в каком-либо другом месте статьи (а не там, где оно появляется по умолчанию), то поместите ключевое слово __TOC__ в этом месте. Если вы хотите, чтобы при этом «Содержание» появлялось сдвинутым к правому краю страницы, а текст слева обтекал содержание, то используйте шаблон {{TOC-right}} или {{TOC-left}} вместо ключевого слова __TOC__.
  • А для того, чтобы «Содержание» вообще нигде не появлялось, достаточно поместить ключевое слово __NOTOC__ где угодно на странице.