Масҷиди мадрасаи Абдуллохон

Масҷиди мадрасаи Абдуллохон, ёдгории меъмории мансуб ба а. ХVI, масҷиди ҷомеи деҳаи Навгилем Ноҳияи Исфара аст. Масҷид дар замони Абдуллохони 11 Шайбонӣ (1557-1599) с. 1585 қомат афрохтааст. С.1909 дар саҳни ҳавлии масҷид аз хишти пухта Саид Алибой ном шахс манорае бунёд намуд.

Масҷиди мадрасаи Абдуллохон гунбаздор аст. Дарозии бино 20,2 м, мавзеи марказии он 10,47 м, қанотҳо 15,15-15,85 м, баландии равоқ 9 м-ро ташкил медиҳад. Меҳроби панҷтарқаи масҷид ҳошияҳои музайян ва бурҷҳои гаҷкорӣ дорад. Тоқи қисми шарқӣ чун роҳрав истифода шуда, пештоқро бо бинои марказии гунбаздор мепайваст. Гунбази куррашакл болои устувонаи на он қадар баланд бунёд ёфтааст. Намотоқи умқӣ дошта, бари он 10,7 м аст ва дорои нақшу нигори рангаву катибаҳои кӯфӣ ва хиштҳои зебо мебошад. Тоқи намо дар ҳошияҳояш ба усули «гиреҳ» оро дода шудааст. Нақшҳои ҳамаи қисмҳои чӯби шифт ва сарсутунҳо рангҳои сурх, сабз ва кабуд доранд. Тибқи шаҳодати калонсолон дар мадраса мударрисон Домулло Мирабдулло, Мулло Маҳмудхӯҷа, Мулло Соҳиб, Мирзоабдулло, Муҳаммадxони Махдум ва мутаваллиҳо Мулло Поччохӯҷа, Мулло Нуруллохӯҷа ба таълиму тадриси толибилмон пардохтаанд. Ёдгорӣ дар муҳофизати давлат қарор дорад. Ба истиқболи 1100-солагии Давлати Сомониён масҷид ҳамчун иншооти ҷашнӣ пурра таъмиру тармим ва эҳё гардид.