Jump to content

Аҳмад аш-Шаръа

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Аҳмад аш-Шаръа
ар. أحمد الشرع‎
Президенти Сурия
аз 29 январ 2025
de facto[d]
8 декабр 2024 — 29 январ 2025
Таваллуд 29 октябр 1982(1982-10-29)[1] (42 сол)
Ном ҳангоми таваллуд ар. أحمد حسين الشرع‎
Падар Hussein al-Sharaa[d]
Ҳамсар Latifa al-Droubi[d][3]
Эътиқод суннӣ
Соядаст
Рутба Амир
Набардҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Аҳмад Ҳусайн аш-Шаръа, ар. أحمَد حُسين الشرع‎[4]номи мустаор: Абумуҳаммад Ҷавлонӣ (ар. أبو مُحمّد الجَوْلَانِي‎; зод. 29 октябр 1982[1], Риёз[2]) — сиёсатмадори исломгаро ва фармондеҳи низомии сурӣ[5], террорист, раҳбари ҷунбиши ҷиҳодӣ дар Сурия. Яке аз раҳбарони ошӯби мухолифони Сурия дар соли 2024, ки бо суқути раисиҷумҳур Башшор Асад анҷом ёфт[6] .

Ӯ дар Ҷанги Ироқ дар канори Давлати исломии Ироқу Шом (ДОИШ) ширкат кард ва баъдан яке аз раҳбарони созмони «Ҷабҳат ан-Нусра» дар Сурия шуд, ки баъдан номи «Ҷабҳат Фатоҳ аш-Шом» ва баъд «Ҳайат Таҳрир аш-Шомро» гирифт.

Дар моҳи майи соли 2013 Департаменти давлатии ИМА Ҷавлониро ба рӯихат, ҳамчун «террористони махсусан хатарнок»[5] таъйин кард ва пас аз чаҳор сол барои маълумотеро, барои дастгир кардани ӯ 10 миллион доллар ҷоиза эълон кард[7][8] . То сентябри соли 2024 ҷоиза эътибори худро нигоҳ дошт[9], аммо ҳанӯз дар соли 2018 худи амрикоиҳо ҷустуҷӯи ӯро бас карданд.

Зиндагинома

[вироиш | вироиши манбаъ]

Солҳои аввал

[вироиш | вироиши манбаъ]
Акс аз соли 2006

Соли 1981 дар деҳаи Ар-Рофид дар Вилояти Қунайтира дар ҷануби Сурия, дар теппаҳои Ҷавлон таваллуд шудааст (тибқи фарзияи дигар, ӯ аллакай соли 1982, пас аз кӯчидани оилааш ба Риёз, пойтахти Арабистони Саудӣ[10] таваллуд шудааст.[11][12]. Падараш коргари саноати нафт буд, дар бораи истихроҷи нафт ва коркарди нафт чанд китоб навиштааст ва пас аз бозгашт ба Сурия ба сарвазир дар гузаронидани ислоҳоти иқтисодии марбут ба истихроҷи нафт кумак кардааст[13] . Модар муаллими география буд. Баъдан, оилаи Шараа дар соли 1989 ба як минтақаи сарватманд Димишқ кӯчид. Дар айёми ҷавонӣ ӯро ҳамчун « манупулятивии боақл» тавсиф мекарданд, аммо «аз ҷиҳати иҷтимоӣ пинҳон» буд ва қайд карданд, ки бо як духтари алавӣ муносибат дорад, ки ҳарду оила ба он муқобилат мекарданд[13] . Шараа баъдтар дар Донишгоҳи Димишқ дар бахши ВАО таҳсил кардааст.

Ҳамлаҳои террористии ДОИШ 11 сентябри соли 2001 ва оқибатҳои он ба Ҷавлонӣ таъсири амиқ гузошта, бевосита ба психологияи ӯ таъсир расониданд. Дар ин вақт аввалин нишонаҳои ҷиҳод дар ҳаёти Ҷавлонӣ пайдо шудан гирифт[13]. Дар соли 2003, сар задани ҷанги Ироқ ӯро маҷбур кард, ки таҳсилро тарк кунад ва барои кумак ба ҷиҳодиён дар Ироқ биравад. Ҷавлонӣ аз ҷониби амрикоиҳо асир ва дар Абу Ғайб, зиндони марказии Бағдод маҳбус шуд ва баъдтар ба бошишгоҳи Букка интиқол ёфт[14] . Дар соли 2008 бароварда шудааст. Пас аз ин, ӯ яке аз аъзои гурӯҳи ДОИШ шуд.

Эҷоди «Ҷабҳат-ан-Нусра»

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 2011, бо сар задани ҷанги шаҳрвандии Сурия, роҳбарияти Давлати исломии Ироқу Шом (ДИИШ) тасмим гирифт, ки густариши худро ба Сурия оғоз кунад ва Ҷавлониро барои ташкили як сохтори фаръӣ дар Сурия ба он ҷо мефиристад. Гурӯҳи нав 23 январи соли 2012 таъсис ёфта, дарҳол ба нерӯи асосии пешбарандаи исломгароён дар Сурия табдил ёфт. Гуруҳ ба бомуваффақият пеш кардани воҳидҳои Артиши араби Сурия шурӯъ кард.

Амири «Ҳайат Таҳрир аш-Шом»

[вироиш | вироиши манбаъ]

28 январи соли 2017 «Ҳайат Таҳрир аш-Шом» (ҲТШ) тавассути муттаҳидшавии — «Ҷабҳат-Фатҳ аш-Шом» (собиқ «Ҷабҳат ан-Нусра»), «Ҷабҳат Ансор ад-Дин», «Ҷайш ал-Сунна», «Ливо ал-Ҳақ» ва «Нураддин аз-Зенки» арзи ҳастӣ намудааст[15]. Пас аз замони эълони он, гурӯҳҳо ва шахсони алоҳида ба ҲТШ ҳамроҳ шуданд.

4 октябри соли 2017 Вазорати дифои Русия маълумот паҳн кард, ки Ҷавлонӣ бар асари зарбаи нерӯҳои ҳавоии Русия сахт маҷрӯҳ шудааст, аз ҷумла, аз дасташ маҳрум шудааст. Бо вуҷуди ин, пас аз чанд рӯз, Ҷавлонӣ як паёми видеоиро нашр кард, ки маълумот дар бораи ҷароҳаташро рад мекунад[16] .

Пирӯзии мухолифин (2024)

[вироиш | вироиши манбаъ]

27 ноябри соли 2024 ҳамлаи густурдаи нерӯҳои зиддиҳукуматӣ таҳти сарварии «Ҳайат Таҳрир аш-Шом» ба ҷониби шаҳр-қалъаи [[Ҳалаб][17] оғоз шуд, ки бо суқути режими Башшор Асад бо пирӯзӣ анҷом ёфт.

1 декабри соли 2024 гузоришҳо дар бораи марги эҳтимолии Ҷавлонӣ дар натиҷаи ҳамлаи ҳавоии Русия дар Сурия пайдо шуданд[18] . Бо вуҷуди ин, 4 декабри соли 2024, Ҷавлонӣ аз қалъаи Ҳалаб дидан кард, ки сарбозонаш дар аввали моҳ шаҳр-қалъаи Ҳалабро забт карда буданд[19][20] .

Пас аз сукути режими Асад

[вироиш | вироиши манбаъ]

Коршиносон қайд мекунанд, ки Ҷавлонӣ дар рӯи симои гурӯҳе, ки ӯ раҳбарӣ мекунад, сиёсати мӯътадилро дар бахшҳои иҷтимоӣ ва динӣ ваъда медиҳад[21][22].

Дар арафаи сарнагун шудани президент Башшор Асад, раҳбари шӯришиёни Сурия Абу Муҳаммад Ҷавлонӣ аз тахаллуси марбут дар гузаштаи ҷиҳодии худ даст кашид ва номи аслии худ — Аҳмад аш-Шаръаро мавриди истифодаи умум роҳандозӣ намуд.[23].

8 декабр сарвазири Сурия Муҳаммад Ғози Ҷалолӣ эълон кард, ки ҳукумати Сурия пас аз рафтани Башшор Асад аз Димишқ қудратро ба ҳукумати нави интихобшуда месупорад ва Шаръа дар навбати худ эълон кард, ки Ҷалолӣ "пеш аз супурдани ҳукумат муассисаҳои давлатиро роҳбарӣ мекунад". Баъдтар Ҷалолӣ ба "Ал-Арабия" хабар дод, ки Шаръа пеш аз эълон бо ӯ тамос гирифтааст, то интиқоли ҳокимиятро муҳокима кунад.[24]. Худи ҳамон рӯз Шаръа дар масҷиди Уммавиён дар Димишқ суханронӣ карда, суқути режими Асадро "боби нав дар таърихи минтақа" номид ва нақши Сурияро ҳамчун "майдони татбиқи ҳавасмандиҳои эронӣ", ки бо мазҳабият ва фасод хос аст, маҳкум кард.[25]. 9 декабр ҲТШ видеоеро бо иштироки Шаръа, Ҷалолӣ ва роҳбари ҳукумати гузариш Муҳаммад ал-Башир нашр кард.[26].

12 декабр Шаръа бо масъулои расмии Туркия мулоқот кард ва аввалин ҳайати дипломатии хориҷиро пас аз сарнагун кардани Асад қабул кард [27]. 20 декабр Шаръа ба як гурӯҳи рӯзноманигорон изҳор дошт, ки ҲТШ риояи "Созишномаи тақсимоти нерӯҳои байни Исроил ва Сурия"-ро, аз соли 1974, идома медиҳад, ки ба "Ҷанги Рӯзи қиёмат" хотима бахшид [28].

29 декабр дар мусоҳиба бо шабакаи телевизионии "Ал-Арабия" Шаръа изҳор дошт, ки тибқи интизориҳои ӯ, раванди навиштани Конститутсияи нави Сурия ду-се солро дар бар мегирад ва интихобот бояд пас аз чор сол баргузор шавад [29].

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ 1.0 1.1 ما لا تعرفه عن حياة الشرع الخاصة.. وطبقه المفضل! (араб.) — العربية.نت, 2024.
  2. ↑ 2.0 2.1 الجولاني يكشف أسراراً تتعلق بـ "النصرة والبغدادي" وجيفري يعلق: ربما من الحكمة العمل معه (араб.) — أورينت نيوز, 2021.
  3. ↑ لطيفة الدروبي: ماذا نعرف عن سيدة سوريا الأولى؟ (араб.) — بي بي سي نيوز أون لاين, 2025.
  4. ↑ Раҳбари "Ҷабҳаи нусрат" бо Алқоъида эъломи байъат кард(тоҷ.). www.bbc.com. BBC Tajik/Persian. 23 Декабри 2024 санҷида шуд.
  5. ↑ 5.0 5.1 Terrorist Designation of Al-Nusrah Front Leader Muhammad Al-Jawlani. U.S. Department of State(пайванди дастнорас — таърих). 24 июни 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 августи 2019.
  6. ↑ Главарь ХТШ* признал, что их целью является свержение Асада (ru-RU), РИА Новости (20241206T1135). Проверено 13 Декабри 2024.
  7. ↑ U.S. offers $10M reward for information on al-Nusra leader. UPI.com(пайванди дастнорас — таърих). 21 Декабри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 май 2017.
  8. ↑ Muhammad al-Jawlani. Rewards for Justice(пайванди дастнорас — таърих). 2 августи 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 августи 2021.
  9. ↑ US DOS Rewards for Justice Program. https://twitter.com/Rewards4Justice/status/1356731228762890240 Бойгонӣ шудааст 1 май 2021  сол.. Date 5:28 PM · Feb 2, 2021. Twitter.
  10. ↑ Profile: Abu Mohammad al-Jolani, The Telegraph (8 December 2024). Проверено 8 Декабри 2024.
  11. ↑ Profile: Abu Mohammad al-Jolani, The Telegraph (8 December 2024). Проверено 8 Декабри 2024.
  12. ↑ الجولاني يكشف أسراراً تتعلق بـ "النصرة والبغدادي" وجيفري يعلق: ربما من الحكمة العمل معه (2 июни 2021). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 марти 2023.
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 Syria war: Inside the world of HTS leader Abu Mohammad al-Jolani | Middle East Eye. web.archive.org (6 Декабри 2024). 12 Декабри 2024 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 Декабри 2024.
  14. ↑ Staff, Al Jazeera Who is Abu Mohammed al-Julani, leader of HTS in Syria?(англ.). Al Jazeera. 12 Декабри 2024 санҷида шуд.
  15. ↑ Al Qaeda and allies announce 'new entity' in Syria | FDD's Long War Journal (en-US). www.longwarjournal.org(пайванди дастнорас — таърих) (28 Январ 2017). 24 марти 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 28 Январ 2017.
  16. ↑ Главарь «Джабхат ан-Нусры» показал целые руки и дал наставление боевикам(пайванди дастнорас — таърих). 7 ноябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 Январ 2021.
  17. ↑ Кто захватывает Алеппо. Что известно о группировке «Хайат Тахрир аш-Шам», возглавившей поход на сирийский город(рус.). BBC News Русская служба (30 ноябри 2024). 6 Декабри 2024 санҷида шуд.
  18. ↑ Did Russia kill the leader of the Islamist group HTS hours after his men stormed Syria's Aleppo?(англ.). The Week. 1 Декабри 2024 санҷида шуд.
  19. ↑ Syrian rebels surround key city Hama on 'three sides', war monitor says (English), France 24 (4 декабря 2024). Проверено 5 Декабри 2024.
  20. ↑ France-Presse, Agence. Syrian rebels surround strategic city of Hama after Aleppo takeover (English), The Guardian (5 декабря 2024). Проверено 5 Декабри 2024.
  21. ↑ Наступлением повстанцев в Сирии руководит Абу Мохаммед аль-Джулани. Кто он такой и почему его считают прогрессивным джихадистом?(рус.). Русская служба BBC (6 Декабри 2024). 9 Декабри 2024 санҷида шуд.
  22. ↑ Джереми Боуэн: наступление мятежников в Сирии впечатляет, но списывать Башара Асада со счетов не стоит(рус.). Русская служба BBC (2 Декабри 2024). 9 Декабри 2024 санҷида шуд.
  23. ↑ Абу Мохаммед аль-Джулани: трансформация от лидера сирийских джихадистов до политика-повстанца(рус.). BBC News Русская служба (10 Декабри 2024).
  24. ↑ Ex-Syrian PM to supervise state bodies until transition(англ.), Al Jazeera (8 December 2024).
  25. ↑ Robertson, Nic Syrian rebel leader's victory speech holds a message for Iran – and for Trump and Israel too. CNN (8 December 2024).
  26. ↑ Syrian rebels seek to consolidate control, Financial Times (9 December 2024).
  27. ↑ Ula, enab10 Turkish delegation meets with Ahmed al-Sharaa in Damascus (en-US). Enab Baladi (12 December 2024).
  28. ↑ Syria’s al-Julani vows adherence to 1974 agreement with Israel, Jewish News Syndicate (17 December 2024).
  29. ↑ Syria's leader says elections could take 4 years: Al Arabiya interview(англ.). France 24 (29 December 2024).
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Аҳмад_аш-Шаръа&oldid=1420519"