БРИКС
БРИКС | |
|---|---|
 | |
 | |
| Намуди созмон | coalition[d] ва geopolitical group[d] |
| Санаи таъсис | 16 июн 2009 |
| Соҳа | савдо[d] |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
БРИКС (англ. BRICS), то соли 2010 БРИК (англ. BRIC) (від англ. Brazil, Russia, India, China, South Africa - "Бразилия, Русия, Ҳиндустон, Чин ва Африқои Ҷанубӣ" ) — иттиҳодияи байналмилалии калонтарин кишварҳои тараққиёбанда аз ҷиҳати масоҳат ва аҳолӣ [1] Ин гурӯҳ ба таври декларативӣ бо мақсади баланд бардоштани имкониятҳои сармоягузорӣ таъсис дода шуда, ба як блоки геополитикӣ табдил ёфт, ки ҳукуматҳояшон аз соли 2009 ҳамасола дар нишастҳои расмӣ мулоқот мекунанд ва сиёсатҳои бисёрҷонибаро ҳамоҳанг мекунанд. Муносибатҳои дуҷонибаи кишварҳои БРИКС ба таври декларативӣ бар асоси дахолат накардан, баробарӣ ва фоидаи мутақобила сурат мегиранд. Кишварҳои бунёдгузор Бразилия, Русия, Ҳиндустон, Чин дар соли 2009 дар Екатеринбург нахустин нишастро баргузор карданд ва Африқои Ҷанубӣ як сол баъд ба ин иттиҳодия пайваст. ref>What is BRICS, which countries want to join and why?(англ.), Reuters.</ref>
Дар нишасти 15-ум дар соли 2023 дар Йоханнесбург, Аргентина, Эфиопия, Миср, Эрон, Имороти Муттаҳидаи Араб ва Арабистони Саудӣ ба БРИКС даъват шуданд, ки бояд аз 1 январи соли 2024 узви комилҳуқуқ шаванд [3] . Бо ба қудрат расидани Ҳавиер Милей, Аргентина аз узвияти БРИКС хориҷ шуд ва ба ҷои 11 нафар ба 10 нафар расид. [2][3] Эфиопия, Миср, Эрон ва Имороти Муттаҳидаи Араб ба ин гурӯҳ шомил шуданд.
16 январи соли 2024 вазири савдои Арабистони Саудӣ хабарҳо дар бораи пайвастани кишвараш ба БРИКС-ро рад кард ва гуфт, ки ин масъала дар ҳоли баррасӣ аст. [4]
Дар маҷмӯъ, аъзои БРИКС тақрибан 30% масоҳати замин ва 45% аҳолии ҷаҳонро дар бар мегиранд [5]. Бразилия, Русия, Ҳиндустон ва Чин аз рӯи шумораи аҳолӣ, масоҳат ва Маҷмӯъи маҳсулоти дохилӣ (ММД) даҳ кишвари калонтарин мебошанд. Панҷ узви муассис аъзои G20 мебошанд, ки маҷмӯи маҳсулоти дохилии номиналии 28 триллион доллари ИМА (тақрибан 27%) мебошад. Маҷмӯи Маҳсулоти Ҷаҳонӣ, бо ММД тақрибан 57 триллион доллари ИМА (33 % ) фоизи ММД-и ҷаҳонӣ бо истилоҳи ҳамкориҳои бахшҳои давлативу хусусӣ) ва тахминан 4,5 триллион доллари ИМА дар ҳаҷми захираҳои умумии хориҷӣ (дар соли 2018). [6][7]
Кишварҳои БРИКС рақиби асосии геополитикии блоки G7-и кишварҳои пешрафтаи иқтисодӣ маҳсуб мешаванд, ки ташаббусҳои рақобатпазирро амалӣ мекунанд, аз қабили «Бонки Рушди БРИКС», «Созишномаи БРИКС дар бораи захираҳои фавқулодда», «BRICS PAY» (аналоги «SWIFT»), «Нашрияи муштараки омории БРИКС», «Лигаи Unitical Reserve CRICS» [8], ва «Кабели БРИКС» .
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ] | ||||
|---|---|---|---|---|
| Фарҳангҳо ва донишномаҳо | ||||
| ||||
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ BRICS information portal(англ.). BRICS. 14 феврали 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 марти 2017.
- ↑ Sharma, Shweta. Brics countries agree major expansion as six countries invited to join(англ.) (24 серпня 2023).
- ↑ BRICS welcomes new members in push to reshuffle world order(англ.), Reuters (24 серпня 2023).
- ↑ Anna Саудівська Аравія спростувала інформацію про вступ країни до БРІКС(укр.). Букви (17 Январ 2024). 24 Январ 2024 санҷида шуд.
- ↑ World Population Prospects - Population Division - United Nations. population.un.org. 5 феврали 2024 санҷида шуд.
- ↑ Report for Selected Countries and Subjects(англ.). IMF. 5 феврали 2024 санҷида шуд.
- ↑ Amid BRICS' rise and 'Arab Spring', a new global order forms, Christian Science Monitor. Проверено 5 феврали 2024.
- ↑ BRICS: The role of the unit of account for the new "basket of currencies" (en-US). India Foundation (2 сентябри 2023). 5 феврали 2024 санҷида шуд.