Баҳман (гул)

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Бойчечак)
Баҳман
Табақабандии илмӣ
Номи байнулмилалии илмӣ
Crocus korolkowii Regel ex Maw

Баҳман (форсӣ: بهمن‎), гули баҳман, бойчечак, гули ях, гули қосид, ҳасратгул (лот. Crocus korolkowii) — як навъ гули худрӯи аввали баҳор; гиёҳи бисёрсолаи пиёзакбех, мансуби савасаниҳо.

Тавсифоти гиёҳшиносӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Баргаш (5–15-то) борики нӯгтез (дарозиаш то 25–27 см, бараш 1–2 мм), сабзи кушод, рахҳои сафед дорад. Гулаш (дар ҳар бех 1–5-то) қифшакли зард, зарди норанҷӣ ё бунафштоб (фақат рӯзҳои офтоб мешукуфад). Ғӯзааш дарозрӯя (3 см), сертухм; тухмаш гирдаи қаҳваранг.

Густариш[вироиш | вироиши манбаъ]

Баҳман, одатан, дар нишеби кӯҳҳо, талу теппа, алафзори ҷангали гармсер ва паҳнбарг, арчазор (қатор кӯҳҳои Туркистон, Зарафшон, Ҳисору Дарвоз ва мавзеъҳои ҷануби Тоҷикистон; дар баландиҳои 800–2000 м аз с. б.) нумӯ меёбад. Баҳманро аз кӯчат, пиёзак ва тухмаш месабзонанд. Баҳмани дар тирамоҳ кошташуда баҳор сабзида, соли 3–4-ум (охири январи ё аввали феврал) гул мекунад. Дар водиҳои Тоҷикистон баҳман баъзан декабр ё аввали январи, дар кӯҳҳо апрел–май (дар баландии 2000 м аз с. б. – июн) мешукуфад. Баҳман гули маъмулу писандидаи тоҷикон аст. Онро рамзи навбаҳору айёми киштукор медонанд. Баҳманро якҷоя бо гули наврӯзию сиёҳгӯш ё гурӯҳ-гурӯҳ (100–200-тоӣ) коштан беҳтар аст.

Хосияти шифоӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Баҳман гиёҳи доруист. Табибони халқӣ гарди гули онро давои зардпарвин, нақси дилу меъдаву рӯда ва омили тақвиятбахши организм мешуморанд. Пиёзаки баҳман заҳрнок аст.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Об условности указания класса однодольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Флора Таджикской ССР. Т. 2. М.–Л., 1963;
  • Ҳоҷиматов М., Олимов М. Чаҳорбоғи гулҳо. Д., 1979.

Сарчашма[вироиш | вироиши манбаъ]