Размовар: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Content deleted Content added
х ислоҳ, навсозӣ, илова, вироишоти сабкӣ
х clean up using AWB
Сатри 6: Сатри 6:
| caption2 =
| caption2 =
| name = Гурӯҳвар
| name = Гурӯҳвар
| country = {{flag|Tajikistan}}
| country = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| service branch = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| service branch = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| abbreviation = {{lang-fa|'''گروه‌ور'''}}
| abbreviation = {{lang-fa|'''گروه‌ور'''}}
Сатри 19: Сатри 19:
}}
}}


'''Гурӯҳвар''' ({{lang-fa|'''گروه‌ور'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[Гурӯҳбон|гурӯҳбонӣ]] дар [[нерӯҳои мусаллаҳ]], ки поинтар аз ''[[гурӯҳдор]]'' ва болотар аз ''[[радабон]]'' аст; ''сержанти хурд''<ref>[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хизмати ҳарбӣ»]</ref>.
'''Гурӯҳвар''' ({{lang-fa|'''گروه‌ور'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[гурӯҳбон]]ӣ дар [[нерӯҳои мусаллаҳ]], ки поинтар аз ''[[гурӯҳдор]]'' ва болотар аз ''[[радабон]]'' аст; ''сержанти хурд''<ref>[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хизмати ҳарбӣ»]</ref>.


{| class="wikipedia sortable" border="1"
{| class="wikipedia sortable" border="1"
Сатри 30: Сатри 30:
|}
|}


''Гурӯҳвар'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симати фармондеҳи '''[[гурӯҳ]]'''ро дорад, ки [[ягони низомӣ|ягоне тактикиест]], ки аз ду [[рада]] (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз [[таҳм]] аст<ref>[http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf ''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161]</ref>; отделение<ref>{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 6, статья «Отделение»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П. В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2002|страницы=181|страниц=639|тираж=10 000|isbn=5-203-01873-1}}</ref>. Гурӯҳвар ҳамчунин симатҳои созмонии фармондеҳи тонк ва фармондеҳи зиреҳпӯшро дорад.
''Гурӯҳвар'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симати фармондеҳи '''[[гурӯҳ]]'''ро дорад, ки [[ягони низомӣ|ягоне тактикиест]], ки аз ду [[рада]] (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз [[таҳм]] аст<ref>[http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf ''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161]</ref>; отделение<ref>{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 6, статья «Отделение»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П. В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2002|страницы=181|страниц=639|тираж=10 000|isbn=5-203-01873-1}}</ref>. Гурӯҳвар ҳамчунин симатҳои созмонии фармондеҳи тонк ва фармондеҳи зиреҳпӯшро дорад.


== Вожашиносӣ ==
== Вожашиносӣ ==
«''Гурӯҳвар''» аз як [[вожа]] ва як пасванд сохта шудааст: ''[[гурӯҳ]]'' + ''-вар''. Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]] ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''гурӯҳ'') + пасванд (''-вар'')] аст. Пасванди «''-вар''» ба маънои «''доранда''» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва сифат месозад<ref>''Таботабоӣ, Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 106</ref>. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст.
«''Гурӯҳвар''» аз як [[вожа]] ва як пасванд сохта шудааст: ''[[гурӯҳ]]'' + ''-вар''. Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]] ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''гурӯҳ'') + пасванд (''-вар'')] аст. Пасванди «''-вар''» ба маънои «''доранда''» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва сифат месозад<ref>''Таботабоӣ, Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 106</ref>. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст.


''Гурӯҳвар'' дар пайравӣ аз ''[[гурӯҳдор]]'' ва ''[[гурӯҳбон]]'' сохта шудааст.
''Гурӯҳвар'' дар пайравӣ аз ''[[гурӯҳдор]]'' ва ''[[гурӯҳбон]]'' сохта шудааст.


«''Гурӯҳ''» ({{lang-fa|'''گروه'''}}<ref>''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 1, с. 297.</ref> > {{lang-pal|''grōh''}}<ref>[http://www.rabbinics.org/pahlavi/MacKenzie-PahlDict.pdf ''MacKenzie, D. N.'', A Concise Pahlavi Dictionary, London, etc.: Oxford University Press, 1971. — 236 pp. ISBN 0-19-713559-5. — p. 38]</ref> > [[Забони эронии бостон|эронии бостон]]: ''*vi-rauda-''<ref>''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN: 978-600-6143-58-3. ҷ. 4, с. 2385.</ref>) ба маънии «''дастае аз сипоҳиён'', ''лашкариён'', ''ҷанговарон''» дар «[[Шоҳнома]]» бисёр ба кор рафтааст. Чунончи, [[Фирдавсӣ]] гуфта:
«''Гурӯҳ''» ({{lang-fa|'''گروه'''}}<ref>''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 1, с. 297.</ref> > {{lang-pal|''grōh''}}<ref>[http://www.rabbinics.org/pahlavi/MacKenzie-PahlDict.pdf ''MacKenzie, D. N.'', A Concise Pahlavi Dictionary, London, etc.: Oxford University Press, 1971. — 236 pp. ISBN 0-19-713559-5. — p. 38]</ref> > [[Забони эронии бостон|эронии бостон]]: ''*vi-rauda-''<ref>''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-58-3. ҷ. 4, с. 2385.</ref>) ба маънии «''дастае аз сипоҳиён'', ''лашкариён'', ''ҷанговарон''» дар «[[Шоҳнома]]» бисёр ба кор рафтааст. Чунончи, [[Фирдавсӣ]] гуфта:
<poem>Бирав бо [[сипоҳ]]е ба кирдори кӯҳ,
<poem>Бирав бо [[сипоҳ]]е ба кирдори кӯҳ,
Гузин кун зи [[гурдон]]и [[лашкар]] ''гурӯҳ''<ref>[https://archive.org/stream/ShahnamaJildEPanjumTajikFarsi/Shahnama%20Jild%20e%20Panjum%20%28Tajik%20Farsi%29_djvu.txt ''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5. — c. 15]</ref></poem>
Гузин кун зи [[гурдон]]и [[лашкар]] ''гурӯҳ''<ref>[https://archive.org/stream/ShahnamaJildEPanjumTajikFarsi/Shahnama%20Jild%20e%20Panjum%20%28Tajik%20Farsi%29_djvu.txt ''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5. — c. 15]</ref></poem>


Ин вожаро соли 1935 ''Фарҳангистони забони Эрон'' бо пешниҳоди ''Анҷумани вожагузинии Артиши шоҳаншоҳии Эрон'' ҳамчун истилоҳи низомӣ барои номидани бахше аз [[таҳм|даста]] тасвиб кардааст. Ҳамзамон истилоҳи «''гурӯҳбон''» ({{lang-fa|'''گروهبان'''}}) низ бо пешниҳоди ''Анҷумани вожагузинӣ'' ба маънои «''фармондеҳи гурӯҳ''» тасвиб шудааст<ref>[http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html ''Рустоӣ, Муҳсин''. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — с. 38]</ref>.
Ин вожаро соли 1935 ''Фарҳангистони забони Эрон'' бо пешниҳоди ''Анҷумани вожагузинии Артиши шоҳаншоҳии Эрон'' ҳамчун истилоҳи низомӣ барои номидани бахше аз [[таҳм|даста]] тасвиб кардааст. Ҳамзамон истилоҳи «''гурӯҳбон''» ({{lang-fa|'''گروهبان'''}}) низ бо пешниҳоди ''Анҷумани вожагузинӣ'' ба маънои «''фармондеҳи гурӯҳ''» тасвиб шудааст<ref>[http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html ''Рустоӣ, Муҳсин''. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — с. 38]</ref>.


«''[[Гурӯҳбон]]''» ҳамакнун яке аз [[дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон]] ва баробар бо [[Гурӯҳбон|«''сержанти калон''»]] дар [[Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]] аст<ref>''Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом''. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. — 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5</ref>. Аз рӯи ин истилоҳ вожаҳои «''[[саргурӯҳбон]]''», «''[[гурӯҳдор]]''» ва «''[[гурӯҳвар]]''» сохта ва барои ҷойгузин кардани [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|дараҷаҳои низомии]] «''старшина''», «''сержант''» ва «''сержанти хурд''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудаанд<ref>[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]</ref>.
«''[[Гурӯҳбон]]''» ҳамакнун яке аз [[дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон]] ва баробар бо [[Гурӯҳбон|«''сержанти калон''»]] дар [[Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]] аст<ref>''Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом''. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. — 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5</ref>. Аз рӯи ин истилоҳ вожаҳои «''[[саргурӯҳбон]]''», «''[[гурӯҳдор]]''» ва «''гурӯҳвар''» сохта ва барои ҷойгузин кардани [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|дараҷаҳои низомии]] «''старшина''», «''сержант''» ва «''сержанти хурд''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудаанд<ref>[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]</ref>.


== Пешина ==
== Пешина ==
Сатри 53: Сатри 53:
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Манобеъ ==
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{эзоҳ}}



Нусха 03:45, 2 октябри 2020

Размовар
Дараҷаи болотар Размдор
Дараҷаи поинтар размюз

Гурӯҳвар (форсӣ: گروه‌ور‎) — дараҷае гурӯҳбонӣ дар нерӯҳои мусаллаҳ, ки поинтар аз гурӯҳдор ва болотар аз радабон аст; сержанти хурд[1].

Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ
Дараҷаи поинтар:
Радабон


Гурӯҳвар
Дараҷаи болотар:
Гурӯҳдор

Гурӯҳвар дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симати фармондеҳи гурӯҳро дорад, ки ягоне тактикиест, ки аз ду рада (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз таҳм аст[2]; отделение[3]. Гурӯҳвар ҳамчунин симатҳои созмонии фармондеҳи тонк ва фармондеҳи зиреҳпӯшро дорад.

Вожашиносӣ

«Гурӯҳвар» аз як вожа ва як пасванд сохта шудааст: гурӯҳ + -вар. Мақулаи дастурии ин вожа исм ва сохтвожаи он ба сурати [исм (гурӯҳ) + пасванд (-вар)] аст. Пасванди «-вар» ба маънои «доранда» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва сифат месозад[4]. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст.

Гурӯҳвар дар пайравӣ аз гурӯҳдор ва гурӯҳбон сохта шудааст.

«Гурӯҳ» (форсӣ: گروه[5] > порсии миёна: grōh[6] > эронии бостон: *vi-rauda-[7]) ба маънии «дастае аз сипоҳиён, лашкариён, ҷанговарон» дар «Шоҳнома» бисёр ба кор рафтааст. Чунончи, Фирдавсӣ гуфта:

Бирав бо сипоҳе ба кирдори кӯҳ,
Гузин кун зи гурдони лашкар гурӯҳ[8]

Ин вожаро соли 1935 Фарҳангистони забони Эрон бо пешниҳоди Анҷумани вожагузинии Артиши шоҳаншоҳии Эрон ҳамчун истилоҳи низомӣ барои номидани бахше аз даста тасвиб кардааст. Ҳамзамон истилоҳи «гурӯҳбон» (форсӣ: گروهبان‎) низ бо пешниҳоди Анҷумани вожагузинӣ ба маънои «фармондеҳи гурӯҳ» тасвиб шудааст[9].

«Гурӯҳбон» ҳамакнун яке аз дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон ва баробар бо «сержанти калон» дар Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон аст[10]. Аз рӯи ин истилоҳ вожаҳои «саргурӯҳбон», «гурӯҳдор» ва «гурӯҳвар» сохта ва барои ҷойгузин кардани дараҷаҳои низомии «старшина», «сержант» ва «сержанти хурд» ба Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод шудаанд[11].

Пешина

Дараҷаи сержанти хурд ҳамчун нахустин дараҷаи сержантӣ дар Артиши Сурх 2 ноябри соли 1940 ҷорӣ шуда буд. Дар Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ин дараҷа 23 феврали 1993 ҷорӣ шудааст.

Пайвандҳо

Эзоҳ

  1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хизмати ҳарбӣ»
  2. Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161
  3. Коллектив авторов. Том 6, статья «Отделение» // Военная энциклопедия / Под ред. П. В. Грачёв. — М.: Воениздат, 2002. — С. 181. — 639 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-203-01873-1.
  4. Таботабоӣ, Алоъуддин. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 106
  5. Фарҳанги забони тоҷикӣ. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 1, с. 297.
  6. MacKenzie, D. N., A Concise Pahlavi Dictionary, London, etc.: Oxford University Press, 1971. — 236 pp. ISBN 0-19-713559-5. — p. 38
  7. Ҳасандӯст, Муҳаммад. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-58-3. ҷ. 4, с. 2385.
  8. Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5. — c. 15
  9. Рустоӣ, Муҳсин. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — с. 38
  10. Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. — 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5
  11. Умед Джайхани: В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной