Ориёӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added

Inline

Нусха 11:49, 3 Декабри 2013

Ориёӣ - аз калимаи авестоии «aria» ва эронии «ariya» баромада маънояш «тоза», «асилзода» аст. Дар замонҳои қадим аҷдодони тоҷиконро - ориёӣ мегуфтанд.

Ориёӣ

Таърихи қадимтарини ориёиҳо дар китоби Авесто ва Ведҳо, адабиёти зардуштӣ ва сарчашмаҳои асримиёнагӣ аз қабили «Таърихи Табарӣ», «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ, «Форснома»-и Ибни Балхӣ ва ғайра сабт гардидааст.

Дар қадим аҷдоди oриёиҳо амъияти ягонаи этникиро ташкил мекарданд, яъне як халқ буданд, бо як забон гап мезаданд ва дар як кишвар зиндагӣ мекарданд. Тақрибан дар асри XX- XV п.м. онҳо ба ду шоха тақсим шуданд, ки яке аз онҳо ба Ҳиндустон кўчида дар онҷо Ведҳоро таълиф карданд. Гурӯҳи дуюм дар Осиёи Марказӣ ва Эрони Шарқӣ зиндагӣ мекарданд ва Авесторо офариданд.

Мутобиқи ин сарчашмаҳо аввалин ва қадимтарин сулолаи ориёӣ сулолаи Пешдодиён буд.

Қабилаҳои ориёӣ

Қабилаҳои ориёи - номи қабилаҳои қадимтарини ҳиндуэронӣ мебошад, ки дар аввали ҳазораи дуюми пеш аз милод аз тоифаи ҳиндуаврупоиҳо ҷудо шуда ба Осиёи Марказӣ, ва охири ҳазораи дуюми пеш аз милод ба Эрон ва Ҳиндустони Шимолӣ ҳиҷрат кардаанд.

Мутобиқи маълумоти сарчашмаҳои хаттӣ дар асрҳои IX – VIII п.м. тоифаи ориёиҳо тақрибан дар нисфи қитъаи Осиё аз сарҳади Байнаннаҳрайн то шимоли Ҳиндустон ва аз Аврупои Шарқӣ – Ҷанубӣ то Олтойу Сибири Ғарбӣ зиндагӣ мекарданд. Ба қатори халқҳои ориёии ин давра бохтариҳо, суғдиҳо, хоразмиҳо, портҳо, модҳо, форсҳо, халқҳои саҳронишин сакоиҳо - скифҳо, сарматҳо, массагетҳо ва халқҳои дигар дохил мешуданд.

Дар сарчашмаҳои таърихӣ мардуми Ориёно - Давлати Пешдодиён ва Давлати Каёниён, Тӯрон - Давлати Афросиёб, Подшоҳии Бохтари қадим, Давлати Суғди қадим, Давлати Хоразми Бузург, Порсу Давлати Мод ва Хуросон аҷдодони ориёӣ номбар шудааст.

Имрўз ба ориёиҳо: тоҷикон, эрониҳо, ҳиндуҳо, курдҳо, булуҷиҳо, тотҳо, паштуҳо, осетинҳо ва дигар халқҳо мансубанд.^[1]

Адабиёт

↑ Ҳотамов Н.Б., Довуди Д., Муллоҷонов С., Исоматов М. Таърихи халқи тоҷик (Китоби дарсӣ). – Душанбе,2011, – с. 30.

Инҷоро ҳам нигаред

Пайвандҳои беруна

Таърихи Тоҷикистон

[1] Ҳотамов Н.Б., Довуди Д., Муллоҷонов С., Исоматов М. Таърихи халқи тоҷик (Китоби дарсӣ). – Душанбе,2011, – с. 30.

[1]

@@ Сатри 1: / Сатри 1: @@
+[[File:Swastika iran.jpg|thumb|250px|Зарри бостонии '''ориёӣ''' ки дар [[Эрон]] бозёфт шудааст, ба вақти якуми пеш аз милод рост меояд.]]
-==Ориёӣ==
 '''Ориёӣ''' - аз калимаи авестоии «aria» ва эронии «ariya» баромада маънояш «тоза», «асилзода» аст. Дар замонҳои қадим  '''аҷдодони  тоҷиконро - ориёӣ'''  мегуфтанд.
+==Ориёӣ==
 Таърихи қадимтарини ориёиҳо дар китоби [[Авесто]] ва [[Ведҳо]], адабиёти [[Зардушт|зардуштӣ]] ва сарчашмаҳои асримиёнагӣ аз қабили «Таърихи Табарӣ», «[[Шоҳнома]]»-и [[Фирдавсӣ]], «Форснома»-и Ибни Балхӣ ва ғайра сабт гардидааст.