Энергетикаи Тоҷикистон: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Content deleted Content added
х иловаи қисмат
х илова
Сатри 5: Сатри 5:
Истифодабари неруҳои энергетики дар кишвар баъд аз ташклёбии ҶМШС Тоҷикисто (1924ғ19298) оғоз ёфтааст. Дар асоси нақшаи ГОЭЛРОИ СССР (бо ташаббуси В.И. Ленин) аввалин нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ дар Душанбе (с. 1926, 78 кВт) ва (с. 1928, 48 кВт) ба кор даромаданд. Қадами нахустин дар ин ҷода сохтумони НБО Варзоб - 1 гардид, ки соли 1937 бо иқтидори 7,1 ҳаз. кВт ба кор даромад. Силсилаи НБО-и [[Варзоб]] (НБО Варзоб-1 (с. 1937), НБО Варзоб-2 (с. 1949) ва НБО Варзоб-3 (с. 1952)) - бо иқтидори умумии 25.7 МВт., дар дарёи Варзоб низ сохта шуданд. Соли 2006 дар инҷо корҳои тармим гузаронида шудааст.
Истифодабари неруҳои энергетики дар кишвар баъд аз ташклёбии ҶМШС Тоҷикисто (1924ғ19298) оғоз ёфтааст. Дар асоси нақшаи ГОЭЛРОИ СССР (бо ташаббуси В.И. Ленин) аввалин нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ дар Душанбе (с. 1926, 78 кВт) ва (с. 1928, 48 кВт) ба кор даромаданд. Қадами нахустин дар ин ҷода сохтумони НБО Варзоб - 1 гардид, ки соли 1937 бо иқтидори 7,1 ҳаз. кВт ба кор даромад. Силсилаи НБО-и [[Варзоб]] (НБО Варзоб-1 (с. 1937), НБО Варзоб-2 (с. 1949) ва НБО Варзоб-3 (с. 1952)) - бо иқтидори умумии 25.7 МВт., дар дарёи Варзоб низ сохта шуданд. Соли 2006 дар инҷо корҳои тармим гузаронида шудааст.
Дар солҳои 30-ум сохтумони нерӯгоҳҳои ноҳиявӣ давом мекад, ҳамагӣ 121 НБО-и хурд ба истифода дода шуд. Соли 1946 [[НБО Хоруғ]] ба истифода дода шуд. Асосан 1949 – 1958 дар деҳоту колхозҳо нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ ва 9 НБО-и хурд ба истифода дода шуд, ки ҳаҷми иқтидорашлн 6630 кВт-ро ташкил мекард.
Дар солҳои 30-ум сохтумони нерӯгоҳҳои ноҳиявӣ давом мекад, ҳамагӣ 121 НБО-и хурд ба истифода дода шуд. Соли 1946 [[НБО Хоруғ]] ба истифода дода шуд. Асосан 1949 – 1958 дар деҳоту колхозҳо нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ ва 9 НБО-и хурд ба истифода дода шуд, ки ҳаҷми иқтидорашлн 6630 кВт-ро ташкил мекард.
7 апрели соли 1956 маҷрои [[Сирдарё]] дар шимоли Тоҷикистон баста шуд ва сохтумони [[НБО Қайроққум]] – бо иқтидори 126 МВт, сар шуд, ки [[13 апрел]]и [[соли 1960]] ба истифода дода шуд. Минбаъд, [[НБО Шаршара]] ([[1959]]) – бо иқтидори 29,9 МВт, [[НБО Сарбанд]] ([[1063]]) – бо иқтидори 240 МВт, [[НБО Марказӣ]] ([[1964]]) – бо иқтидори 15,1 МВт, дар дарёи Вахш сохта шудаанд.
7 апрели соли 1956 маҷрои [[Сирдарё]] дар шимоли Тоҷикистон баста шуд ва сохтумони [[НБО Қайроққум]] – бо иқтидори 126 МВт, сар шуд, ки [[13 апрел]]и [[соли 1960]] ба истифода дода шуд. Минбаъд, [[НБО Шаршара]] ([[1959]]) – бо иқтидори 29,9 МВт, [[НБО Сарбанд]] ([[1063]]) – бо иқтидори 240 МВт, [[НБО Марказӣ]] ([[1964]]) – бо иқтидори 15,1 МВт, дар дарёи Вахш сохта шудаанд.<ref>[http://www.tnu.tj/Dissertatsii/KholovAI.pdf ХОЛОВ АХЛИДДИН ИБОДУЛЛОЕВИЧ Освоение гидроэнергетических ресурсов Таджикистана в годы независимости (1991 – 2014гг.) Диссертация - Душанбе, 2015]</ref>


Соли 1957 таҳқиқи [[дарёи Вахш]] барои сохтумони бузургтарин [[НБО Норак]] – бо иқтидори 3000 МВт,
Соли 1957 таҳқиқи [[дарёи Вахш]] барои сохтумони бузургтарин [[НБО Норак]] – бо иқтидори 3000 МВт,
Сатри 11: Сатри 11:
[[16 ноябр]]и [[1972]] ва арегати 9 [[30 сентябр]]и [[соли 1979]] ба истифода дода шуд. Аввалин хати барқии баландиқтидор ЛЭП-500 [[НБО Норак]]-ро бо Заводи арзизи Регар пайваст намуд. Солҳои 80-ум [[НБО Бойғозӣ]]– бо иқтидори 600 МВт, дар дарёи Вахш ба истифода дода шуд.
[[16 ноябр]]и [[1972]] ва арегати 9 [[30 сентябр]]и [[соли 1979]] ба истифода дода шуд. Аввалин хати барқии баландиқтидор ЛЭП-500 [[НБО Норак]]-ро бо Заводи арзизи Регар пайваст намуд. Солҳои 80-ум [[НБО Бойғозӣ]]– бо иқтидори 600 МВт, дар дарёи Вахш ба истифода дода шуд.


Дар замони истиқлолияти [[Тоҷикистон]] бо ҳамкориву инвеститсияҳои [[Русия]] ва [[эрон]] [[НБО Сангтӯда – 1]] – бо иқтидори 670 МВт ва [[НБО Сангтӯда-2]] - бо иқтидори 220 МВт, дар дарёи Вахш ба истифрда дода шудаанд.
Дар замони истиқлолияти [[Тоҷикистон]] бо ҳамкориву инвеститсияҳои [[Русия]] ва [[эрон]] [[НБО Сангтӯда – 1]] – бо иқтидори 670 МВт ва [[НБО Сангтӯда-2]] - бо иқтидори 220 МВт, дар дарёи Вахш ба истифрда дода шудаанд..<ref>[http://www.tnu.tj/Dissertatsii/KholovAI.pdf ХОЛОВ АХЛИДДИН ИБОДУЛЛОЕВИЧ Освоение гидроэнергетических ресурсов Таджикистана в годы независимости (1991 – 2014гг.) Диссертация - Душанбе, 2015]</ref>




Сатри 52: Сатри 52:


Сохтмони [[НБО Роғун]] – бо иқтидори 3600 МВт аз нав дар соли 2010 сар шудааст. Ба истифода супоридани якчанд НБО – и хурд ва махсусан [[НБО Роғун]] норасоии нерӯи барқ дар Тоҷикистон бартараф хоҳад шуд.
Сохтмони [[НБО Роғун]] – бо иқтидори 3600 МВт аз нав дар соли 2010 сар шудааст. Ба истифода супоридани якчанд НБО – и хурд ва махсусан [[НБО Роғун]] норасоии нерӯи барқ дар Тоҷикистон бартараф хоҳад шуд.
== Пайнавиштҳо ==
<references/>


[[Гурӯҳ:Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Тоҷикистон]]

Нусха 18:35, 2 сентябри 2015

Нерӯи асоси энергетикаи Тоҷикистонро нерӯгоҳҳои барқии обӣ истеҳсол мекунанд. Ҳаҷми умумии муайяншудаи иқтидори нерӯгоҳҳои барқии обӣ - 4070 МВт аст. Тоҷикистон дорои захираҳои бойи гидроэнергетикӣ мебошад. Ҳаҷми умумии захираҳои гидроэнергетикӣ - 527 млрд. кВт. соатро ташкил медиҳад. Аз рӯи ҳаҷми умумии захираҳои гидроэнергетикӣ Тоҷикистон дар ҷаҳон ҷойи ҳаштӯмро ишғол мекунад. Дар шароити имрза энергетикаи кишвар – аз нерӯгоҳҳои барқии обӣ бо иқтидори 4,4 миллионов киловатт, 60 ҳазор километр хати барқ садҳо подстансияи барқӣ ва нуқтаҳо трансформаторӣ мебошад. Аз ин миқдор танҳо 6 фоизи захираҳо мавриди истифода мебошад.

Таърих

Истифодабари неруҳои энергетики дар кишвар баъд аз ташклёбии ҶМШС Тоҷикисто (1924ғ19298) оғоз ёфтааст. Дар асоси нақшаи ГОЭЛРОИ СССР (бо ташаббуси В.И. Ленин) аввалин нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ дар Душанбе (с. 1926, 78 кВт) ва (с. 1928, 48 кВт) ба кор даромаданд. Қадами нахустин дар ин ҷода сохтумони НБО Варзоб - 1 гардид, ки соли 1937 бо иқтидори 7,1 ҳаз. кВт ба кор даромад. Силсилаи НБО-и Варзоб (НБО Варзоб-1 (с. 1937), НБО Варзоб-2 (с. 1949) ва НБО Варзоб-3 (с. 1952)) - бо иқтидори умумии 25.7 МВт., дар дарёи Варзоб низ сохта шуданд. Соли 2006 дар инҷо корҳои тармим гузаронида шудааст. Дар солҳои 30-ум сохтумони нерӯгоҳҳои ноҳиявӣ давом мекад, ҳамагӣ 121 НБО-и хурд ба истифода дода шуд. Соли 1946 НБО Хоруғ ба истифода дода шуд. Асосан 1949 – 1958 дар деҳоту колхозҳо нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ ва 9 НБО-и хурд ба истифода дода шуд, ки ҳаҷми иқтидорашлн 6630 кВт-ро ташкил мекард. 7 апрели соли 1956 маҷрои Сирдарё дар шимоли Тоҷикистон баста шуд ва сохтумони НБО Қайроққум – бо иқтидори 126 МВт, сар шуд, ки 13 апрели соли 1960 ба истифода дода шуд. Минбаъд, НБО Шаршара (1959) – бо иқтидори 29,9 МВт, НБО Сарбанд (1063) – бо иқтидори 240 МВт, НБО Марказӣ (1964) – бо иқтидори 15,1 МВт, дар дарёи Вахш сохта шудаанд.[1]

Соли 1957 таҳқиқи дарёи Вахш барои сохтумони бузургтарин НБО Норак – бо иқтидори 3000 МВт, сар шуд ва соли 1960 сохтумон шурӯъ гардид. Агрегати нахустини НБО Норак 16 ноябри 1972 ва арегати 9 30 сентябри соли 1979 ба истифода дода шуд. Аввалин хати барқии баландиқтидор ЛЭП-500 НБО Норак-ро бо Заводи арзизи Регар пайваст намуд. Солҳои 80-ум НБО Бойғозӣ– бо иқтидори 600 МВт, дар дарёи Вахш ба истифода дода шуд.

Дар замони истиқлолияти Тоҷикистон бо ҳамкориву инвеститсияҳои Русия ва эрон НБО Сангтӯда – 1 – бо иқтидори 670 МВт ва НБО Сангтӯда-2 - бо иқтидори 220 МВт, дар дарёи Вахш ба истифрда дода шудаанд..[2]


Дар Тоҷикистон ҳоло чунин Нерӯгоҳҳои барқии обӣ амал мекунанд:

1.1. НБО Норак – бо иқтидори 3000 МВт, дар дарёи Вахш


1.2. НБО Бойғозӣ– бо иқтидори 600 МВт, дар дарёи Вахш


1.3. НБО Сангтӯда – 1 – бо иқтидори 670 МВт, дар дарёи Вахш


1.4. НБО Сангтӯда-2 - бо иқтидори 220 МВт, дар дарёи Вахш


1.5. НБО Сарбанд – бо иқтидори 240 МВт, дар дарёи Вахш


1.6. НБО Шаршара – бо иқтидори 29,9 МВт, дар дарёи Вахш


1.7. НБО Марказӣ – бо иқтидори 15,1 МВт, дар дарёи Вахш


1.8 НБО Қайроққум – бо иқтидори 126 МВт, дар Сирдарё


1.9. Силсилаи НБО Варзоб (НБО Варзоб-1, НБО Варзоб-2 ва НБО Варзоб-3) - бо иқтидори умумии 25.7 МВт., дар дарёи Варзоб


1.10. НБО Хоруғ - бо иқтидори 9 МВт, дар дарёи Ғунд

1.11. Силсилаи НБО – и хурд.

Имрӯз дар Тоҷикистон сохтмони НБО Роғун – бо иқтидори 3600 МВт ва якчанд НБО – и хурд бо кӯмаки инвеститсионии давлату хазинаву бонкҳои хориҷӣ идома ёфта истодааст. Дар соли 2010 истеҳсоли энергияи барқ 14 млрд. 614 млн.кВт. соатро ташкил дод. Норасоии нерӯи барқ дар Тоҷикистон аз моҳҳои октябрь то май давом мекунад. Дар ин мӯҳлат бо карори Ҳукумати Тоҷикистон барои муассисаю корхонаҳо ва хонадони аҳолии шахру нохияхои ғайри пойтахт – ш. Душанбе, якчанд сол аст (аз миёнаи солҳои 90-ӯми сари XX то имрӯз [соли 2015]), ки лимити истифодаи барқ ҷорӣ карда мешавад. Ин амал барои рушди иқтисодиёт ва беҳдошти саломатии аҳолӣ зарар мерасонад.

Сохтмони НБО Роғун – бо иқтидори 3600 МВт аз нав дар соли 2010 сар шудааст. Ба истифода супоридани якчанд НБО – и хурд ва махсусан НБО Роғун норасоии нерӯи барқ дар Тоҷикистон бартараф хоҳад шуд.

Пайнавиштҳо

  1. ХОЛОВ АХЛИДДИН ИБОДУЛЛОЕВИЧ Освоение гидроэнергетических ресурсов Таджикистана в годы независимости (1991 – 2014гг.) Диссертация - Душанбе, 2015
  2. ХОЛОВ АХЛИДДИН ИБОДУЛЛОЕВИЧ Освоение гидроэнергетических ресурсов Таджикистана в годы независимости (1991 – 2014гг.) Диссертация - Душанбе, 2015