Вики

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Ви́ки — анвоъе аз торнамоҳо, ки ба тамоми боздидкунандаҳояш (ҳатто гоҳ, бидуни ниёз ба номнавись дар торнамо), иҷозаи вироиш, афзудан ё ҳазфи навиштаҳоро медиҳад. Маъмулан дар викиҳо матнҳо бо истифода аз як забони нишонагузории сода навишта мешаванд ва бо кумаки як вироишгари матни ғанӣ қобили вироиш аст.

Вежагиҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Имконияти як чанд маротиба вироиш кардани матн бо ёрии худи муҳити вики (сомона), бидуни истифодаи таҳриргарон ва ё вироишгарони матнӣ берун аз муҳит.
    • Забони махсус, ки бо осони пайвандҳоро ҷо ба ҷо гузорад.
  • Пайдо шудани тағйирот баъд аз вироиши матн.
  • Тақсимкунии мундариҷа ва номгузории саҳифа.
  • Шумораи зиёди муаллифон. Баъзе викиҳоро ташрифгарон ва ё меҳмонон бидуни номнависи метавонанд вироиш кунанд.
  • Ҳисбо тағйирот (ҳисоби тағйиротҳо): имконияти тағйиротҳои иловакардашуда ва ё баргардонидани тағйироти аввала.

Барои сохтани муҳити вики махсус барнома ва ё нармафзор лозим аст — ронандаҳои вики. Ин як навъи системаи идоракунии сомонаҳо, ки хеле сода ва вазифанок мебошад, ва ё қариб ҳамаи вазифа ва сохти он бо роҳи дасти иҷро мешавад.

Кори Википедиа ва дигар сомонаҳои Бунёди Викимедиа дар асосӣ ронандаи «МедиаВики» сохта шудаанд.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Якум шабакаи вики, «Анбори портландии намудҳои» [кодҳои барномаҳо], 25 марти соли 1995 аз тарафи барноманавис Уорд Каннинҳем сохта шуда буд. Калимаи «wiki» (талаффуз [ви́ки]), аниқтараш — «wiki-wiki», аз забони ҳаваягӣ гирифта шудааст, ки мазмунаш «тез» мебошад.

Нигаред низ[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]