Восилии Марвазӣ
| Навъи фаъолият: | шоир |
|---|---|
Восилии Марвазӣ (форсӣ: واصلی مروزی; ? — 1561) — шоири фосизабони Ҳиндустон.
Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]
Дар Балх таҳсил карда, ба камол расид. Дар манбаъҳои адабӣ, аз ҷумла, «Тазкирату-ш-шуаро»-и Мутрибии Самарқандӣ аз ӯ чун шоири хушгӯй ва машҳуре ёд шудааст. Аз ин шоир дар тазкираҳои «Ҳафт иқлим», «Рӯзи равшан», «Нигористони сухан», «Шоми ғарибон», «Гулзори ҷовидон», «Арафоту-л-ошиқин» ва ғ. низ ёд шудааст. Қаландариро пеша карда буд. Муддате дар шаҳри Ҳирот зист, баъдан ба Қазвин рафта дар дарбори Таҳмоспи I (ҳукмронӣ 1524-76) хидмат кард. Дар либоси қаландарӣ ба Ҳиндустон рафт ва муддате дар хидмати дарбори Насриддин Муҳаммад Ҳумоюн (ҳукмронӣ 1530 — 56) буд. Пас аз сафари ҳаҷ ба Фарорӯд баргашт ва дар ҳамин ҷо аз олам даргузашт. Аз эҷодиёти Восилии Марвазӣ ғазалҳо, қитъаҳо ва абёти пароканда тавассути тазкираҳову баёзҳо расидаанд. Ғазалҳояш ишқӣ-ирфониянд. Абёти зерин намунае аз эҷодиёти ӯянд:
Ин лоларӯй ғолия аз мушки Чин кашид,
Ё бар баёзи моҳ хатти анбарин кашид.
Дил сайди чашми ӯ, ки зи мижгон кашид тир,
Қурбони абрӯяш, ки камон аз камин кашид.
Ман сина чок кардаам, ӯ хашмнок шуд,
Ман рӯйи дил намудаму ӯ теғи кин кашид.
Афтод акси оина бар хоки мақдамаш,
Ё офтобро маҳи ман бар замин кашид.
Ҷоне, ки дошт Восилӣ аз ишқ ёдгор,
Мардонавор дар раҳи мардони дин кашид.
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]
- مطربی سمرقندی. تذکرة الشعرأ. تهران، 1377 هـ. ش
Сарчашма[вироиш | вироиши манбаъ]
- Восилии Марвазӣ / С. Ализода // Вичлас — Гӯянда. — Д. : СИЭМТ, 2015. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.