Давлати Пешдодиён

Давлати Пешдодиён (ба форсӣ: دولت پیشدادیان‎). Таърихи қадимтарини ориёӣҳо дар китоби Авесто, адабиёти зардуштӣ ва сарчашмаҳои асримиёнагӣ аз қабили «Таърихи Табарӣ», «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ, «Форснома»-и Ибни Балхӣ ва ғайра сабт гардидааст. Мутобиқи ин сарчашмаҳо Пешдодиён аввалин ва қадимтарин сулолаи ориёӣ буданд.

Санагузорӣ

Аз рӯи сарчашмаҳои хаттӣ давраи давлатдории Пешдодиён аз ҳазорсолаи IV то II пеш аз милод гузаштааст.

Шоҳони сулолаи Пешдодиён:

• Каюмарс,
• Ҳушанг,
• Таҳмурас,
• Ҷамшед,
• Заҳҳок,
• Фаридун,
• Манучеҳр,
• Шаҳриромон,
• Афросиёб,
• Зобзу,
• Гаршасп ё Виштосп.
• Мутобиқи ривоятҳо Пешдодиён тахминан 2468 сол ҳукмронӣ кардаанд.

Нахустин шоҳи ин сулола Каюмарс аввалин одам дар ҷаҳон буд. Ӯ умри дароз дида 40 сол ҳукмронӣ кард, шаҳрҳои Дамованд ва Истахрро бунёд намуд. Ӯ шахси воқеӣ набуда, образи ҷамъбастии аввалин одамони рӯи замин мебошад.

Дар давраи Ҷамшед мардум аз конҳо берун овардани мис, қалъагӣ, сурб ва дигар фулузот; аз таги баҳр берун кашидани ҷавоҳирот; тайёр кардани атру дору ва рангҳои табиӣ, сохтани биноҳои бузург ва гармобаҳоро расм мекунанд. Пойтахти Ҷамшед шаҳри Истахр буд. Оини ҷашн гирифтани Наврӯз- ро ӯ ҷорӣ кард ва дар он рӯз ба тахти подшоҳӣ нишаст.

Мутобиқи ривоятҳо Пешдодиён 2468 сол ҳукмронӣ кардаанд.

Адабиёт

• Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. Ҷ.1. - Душанбе, 1963;
• Брагинский И. С. Из истории персидско-таджикской поэзии. - М., 1956;
• Дьяконов М.М. Очерк истории древнего Ирана. - М., 1961;
• Кузьмина Е.Е. В стране Афрасиаба и Кавата. - М., 1977;
• Ҳамдам Мӯъминҷонов. Тӯрон - гаҳвораи тамаддуни ориёӣ. - Душанбе, 2004;
• С. Одина. Санои афсона. - Душанбе, 2006.
• Жозеф Маркварт. Веҳрӯд ва Аранг… тарҷумаи Довуд Муншизода. – Теҳрон: «Бунёди мавқуфоти дуктур Маҳмуди Афшор», 1368.
• Ҳусайн Шаҳидии Мозандаронӣ. Ҷуғрофиёи «Шоҳнома». – Теҳрон: «Бунёди Нишопур» ва муассисаи ҷуғрофиёии «Саҳоб», 1371.

Нигаред

• Ориёӣ