Jump to content

Забони инглисӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Инглисӣ
Номи қавмӣ англ. English[1]
Кишварҳо
Шумораи умумии гӯишварон
Вазъ дар ҳоли амн[d][96]
Таснифот
забонҳои ҳиндуаврупоӣ
Забонҳои германӣ
забонҳои германии ғарбӣ[d]
Anglo-Frisian[d]
Anglic[d]
ингилисӣ
Хат Алифбои лотинӣ ва English orthography[d]
Коди забонӣ
ГОСТ 7.75–97 анг 045
ISO 639-1 en
ISO 639-2 eng
ISO 639-3 eng
WALS eng
Ethnologue eng
Linguasphere 52-ABA
ABS ASCL 1201 ва 12
IETF en
Glottolog stan1293
Ниг. низ: Лоиҳа:Забоншиносӣ

Забони инглисӣ (англ. English, the English language) — забони зергурӯҳи инглису фризии гурӯҳии ғарбии олмонии (германии) оилаи забонҳои ҳиндуаврупоӣ. Забони англисӣ — яке аз забонҳои дар тамоми ҷаҳон хеле паҳншуда мебошад. Дар Амрико, Урупо, Устролиё, Африқою Осиё бо ин забон гуфтугӯ мекунанд ва онро мефаҳманд.

Забони инглисӣ яке аз забонҳои бузургтари ҷаҳон ба шумор рафта шумораи одамоне, ки дар ҷаҳон бо он гуфтугу менамоянд зиёда 1,5 млрд мебошад. Забони инглисӣ дар 58 давлати дунё мақоми давлатӣ дошта, ватанаш Бритониёи кабир мебошад. Забони инглисӣ ба яке аз шохаҳои забонҳои олмонӣ шомил буда дар маҷмӯъ ба оилаи забонҳои ҳинду аврупоӣ дохил мешавад. Забони англисиро зиёда аз 90 % мардуми ИМА, Британияи Кабир, Австралия, ва Канада истифода мебаранд, ки ин ҳам бошад аз сабаби халқи мезистаи ин давлатҳои англичанҳо мебошанд. Забони англисӣ забонӣ ҷаҳонӣ эътироф шуда зиёда аз нисфи кишварҳои дунё бо ин забон дар донишгоҳҳову марказҳои таълимӣ ба мардум дарс меомузанд. Маҷлисҳову корҳои тиҷоратӣ асосан байни давлатҳои дунё бо забонӣ англисӣ суръат мегирад.[97]

Тақсимоти ҷуғрофӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  bilabial labio-
dental
dental alveolar post-
alveolar
palatal velar glottal
plosive p  b     t  d     k  g  
nasal m     n     ŋ 1  
flap       ɾ 2        
fricative   f  v θ  ð 3 s  z ʃ  ʒ 4   x 5 h
affricate         tʃ  dʒ 4      
approximant       ɹ 4   j    
lateral approximant       l        

Мор­фология

[вироиш | вироиши манбаъ]

Системаи навиштан

[вироиш | вироиши манбаъ]
Мақолаи асосӣ: Алифбои англисӣ

Мисолҳо!
Дар забони англисӣ артикли номуайяни a, an пеш аз исмҳои ҷондор ва беҷон меояд. Масалан;
A
a boy
a pen
a dog
a girl
a table
An
an apple
an ant
an ice cream
an orange
an umbrella

Артикли а пеш аз исмҳои ки бо ҳамсадо сар мешаванд меояд. Артикли an пеш аз исмҳои ки бо садонок сар мешаванд меояд. Аммо артикли a, an дар шумораи ҷамъи исмҳо омада наметавонанд. Масалан;
Boys
Pens
Dogs
Girls
Tables
Apples
Ants
Пеш аз ин исмҳо артикли муайяни the меояд.
The boys
The girls
The apples
The pens
The tables
Артикли a, an метавонанд пеш аз касбу кори одмон оянд. I am a doctor.
You are a teacher.
She is a student.
He is an idiot.

Инҷоро ҳам бингаред

[вироиш | вироиши манбаъ]

Артикли муайяни the чунин шакл дар исм дорад.
1. Пеш аз исмҳои шуморида шаванда ва шуморида нашаванда дар шакли танҳо ва ҷамъ меояд.
2. Пеш аз шумораҳои тартиби. Today is the first of October.
3. Пеш аз номҳои рӯзномаву, маҷала, театр, номи киштиҳо омада метавонад.

  1. https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/en.xml
  2. ScriptSource - American Samoa
  3. ScriptSource - Anguilla
  4. ScriptSource - Antigua and Barbuda
  5. ScriptSource - Aruba
  6. ScriptSource - Australia
  7. ScriptSource - Bahamas
  8. ScriptSource - Bahrain
  9. ScriptSource - Barbados
  10. ScriptSource - Belize
  11. ScriptSource - Bermuda
  12. ScriptSource - Bhutan
  13. ScriptSource - Botswana
  14. ScriptSource - British Indian Ocean Territory
  15. ScriptSource - British Virgin Islands
  16. ScriptSource - Brunei
  17. ScriptSource - Cambodia
  18. ScriptSource - Cameroon
  19. ScriptSource - Canada
  20. ScriptSource - Cayman Islands
  21. ScriptSource - Cook Islands
  22. ScriptSource - Dominica
  23. ScriptSource - Eritrea
  24. ScriptSource - Ethiopia
  25. ScriptSource - Falkland Islands
  26. ScriptSource - Fiji
  27. ScriptSource - Gambia
  28. ScriptSource - Ghana
  29. ScriptSource - Gibraltar
  30. ScriptSource - Grenada
  31. ScriptSource - United States
  32. ScriptSource - Guernsey
  33. ScriptSource - Guyana
  34. ScriptSource - India
  35. ScriptSource - Ireland
  36. ScriptSource - Isle of Man
  37. ScriptSource - Israel
  38. ScriptSource - Jamaica
  39. ScriptSource - Jersey
  40. ScriptSource - Kenya
  41. ScriptSource - Kiribati
  42. ScriptSource - Lebanon
  43. ScriptSource - Lesotho
  44. ScriptSource - Liberia
  45. ScriptSource - Madagascar
  46. ScriptSource - Malawi
  47. ScriptSource - Malaysia
  48. ScriptSource - Maldives
  49. ScriptSource - Malta
  50. ScriptSource - Marshall Islands
  51. ScriptSource - Mauritius
  52. ScriptSource - Micronesia
  53. ScriptSource - Montserrat
  54. ScriptSource - Namibia
  55. ScriptSource - Nauru
  56. ScriptSource - New Zealand
  57. ScriptSource - Nigeria
  58. ScriptSource - Niue
  59. ScriptSource - Oman
  60. ScriptSource - Pakistan
  61. ScriptSource - Palau
  62. ScriptSource - Papua New Guinea
  63. ScriptSource - Philippines
  64. ScriptSource - Pitcairn
  65. ScriptSource - Rwanda
  66. ScriptSource - Saint Kitts and Nevis
  67. ScriptSource - Saint Lucia
  68. ScriptSource - Saint Martin
  69. ScriptSource - Saint Vincent and the Grenadines
  70. ScriptSource - Samoa
  71. ScriptSource - Seychelles
  72. ScriptSource - Sierra Leone
  73. ScriptSource - Singapore
  74. ScriptSource - Sint Maarten
  75. ScriptSource - Solomon Islands
  76. ScriptSource - South Africa
  77. ScriptSource - South Sudan
  78. ScriptSource - Sri Lanka
  79. ScriptSource - Sudan
  80. ScriptSource - Eswatini
  81. ScriptSource - Tanzania
  82. ScriptSource - Tokelau
  83. ScriptSource - Tonga
  84. ScriptSource - Trinidad and Tobago
  85. ScriptSource - Turks and Caicos Islands
  86. ScriptSource - Tuvalu
  87. ScriptSource - U.S. Virgin Islands
  88. ScriptSource - Uganda
  89. ScriptSource - United Arab Emirates
  90. ScriptSource - United Kingdom
  91. ScriptSource - Vanuatu
  92. ScriptSource - Zambia
  93. ScriptSource - Zimbabwe
  94. ScriptSource - Indonesia
  95. 95.0 95.1 Ethnologue (ингл.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
  96. Красная книга языков ЮНЕСКО
  97. http://life.ansor.info/tj/zaboni_anglisi/