Забонҳои галлии итолиёӣ

Забонҳои галлии итолиёӣ
Кишварҳо	Итолиё
Минтақаҳо	Piedmont[d], Лигуриё[d], Лумбордӣ[d], Эмилиё-Румонё[d], Сардиния, Sicily[d], Campania[d], Lucania[d], Ticino[d], Grisons[d], Corsica[d], Нис[d] ва Menton[d]
Таснифот
забонҳои ҳиндуаврупоӣ забонҳои итоликӣ забонҳои романӣ Italo-Western Western Romance Gallo-Iberian Gallo-Romance Забонҳои галлии итолиёӣ
Хат	Алифбои лотинӣ
Glottolog	gall1279
Ниг. низ: Лоиҳа:Забоншиносӣ

Забонҳои галлии итолиёӣ дар нақшаи таснифи забонҳои романӣ

Забонҳои галлии итолиёӣ (инчунин забонҳои галло-итолиёӣ, лаҳҷаҳои галло-итолиёӣ, лаҳҷаҳои галлии итолиёӣ ; итол. lingue gallo-italiche ) - забонҳо ё лаҳҷаҳои ба ҳам наздик (аз забони итолиёӣ ), ки аз қисми зергурӯҳҳои забонҳои итолиёии шимолӣ фарқ мекунанд .

Забонҳои галлии итолиёӣ давоми забонҳои лотинии галлии нимҷазираи Апенин мебошанд, ки асосан дар асоси шеваи Келти ба миён омадаанд. Ба ташаккули онҳо забонҳои олмонӣ - Остготӣ ва Лангобардӣ таъсир расондаанд . Забонҳои галлии итолиёӣ бо якчанд забонҳои галло-романӣ монанди дошта тавсиф карда мешаванд .

Байни забонҳои галлии итолиёӣ ягон сарҳади аниқ мавҷуд нест, онҳоро бо гурӯҳҳои гӯишҳои лаҳҷавии гузаранда ҷудо мекунанд, ки хусусиятҳои ду, се ва ё ҳатто чаҳор забони ҳамҷаворро муттаҳид кардаанд .

Гурӯҳбандӣ

Дар байни забонҳои галлии итолиёӣ забонҳои лигурӣ, ломбардӣ, пйемонтӣ ва эмилиано-романолианӣ дохил мешаванд  :

• Лигурӣ:
  • интемелӣ (аз ҷумла монегаскӣ ментонӣ );
  • лигурии ғарбӣ;
  • генуэзӣ
  • чинкветеррӣ;
  • табаркинӣ ;
  • лаҳҷаи Бонифачо ;
• Ломбардӣ:
  • ломбардии ғарбӣ :
    • миланӣ
    • ломбардҳои алпӣ;
  • ломбардии шарқӣ;
• Пйемонтӣ:
  • туринӣ;
  • канавезе ;
  • бйеллезе ;
  • лангаролло;
  • монферино;
  • пйемонтии болоӣ;
• эмилиании романйолӣ:
  • эмилианӣ :
    • эмилиании ғарбӣ ;
    • эмилиании шарқӣ;
  • романйолӣ .
• лаҳҷаҳои галлии итолиёии Ситсилия ;
• лаҳҷаҳои галлии итолиёии Базиликата .

Минтақа

Минтақаҳои забонҳои галлии итолиёӣ дар харитаи забонҳои Италия

Ба ғайр аз вилоятҳои дар шимоли Итолиё буда, як қисми зисти забонҳои галлии итолиёӣ аз нигоҳи ҷуғрофӣ дар кишварҳои ҳамсоя ҳастанд: инҳои манотиқи ҷанубии кантонҳои Тичино (Ticino ) ва Граубюнден (Graubünden) дар Швейтсария ( забони ломбардӣ ), гӯиши Ментони (Menton) дар Фаронса ва гӯиши Монгасӣ (Monegasque) дар Монако, гӯишҳои дигар, дар шаҳри аз Бонифачо (Bonifacio) дар Корсика (Corsica), ҷазираҳои Сан- Пиетро ва Сан Антиокко дар соҳили Сардиния ( забони лигурӣ), гӯиши Сан Марино (забони эмилиании романйолӣ), лаҳҷаҳои шимолу шарқии Ситсилия, баъзе минтақаҳои Лукания ва Кампания (маҷмӯи хусусиятҳои Пйемонт, Лигурия ва Ломбард) мебошанд .