Йод
Jump to navigation
Jump to search
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Йод | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Талаффуз | /ˈaɪədaɪn, -dɪn, -diːn/ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Номи дигар | iodine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(I) | 126.90447(3)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Йод дар ҷадвали даврӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Рақами атомӣ (Z) | 53 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гурӯҳ | гурӯҳи 17 (ҳалогенҳо) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Давр | даври 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Блок | p-блок | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Категорияи элемент | Ғайриметали реактивӣ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Конфигуратсияи электрон | [Kr] 4d10 5s2 5p5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электронҳо аз рӯӣ ҷилд | 2, 8, 18, 18, 7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои физикӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Фаза дар ҲФМ | сахт | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нуқтаи гудозиш | 386.85 K (113.7 °C, 236.66 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати ҷӯшиш | 457.4 K (184.3 °C, 363.7 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Зичӣ (наздик ба ҳ.х.) | 4.933 гр/см3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нуқтаи сечанда | 386.65 K, 12.1 кПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нуқтаи бӯҳронӣ | 819 K, 11.7 МПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати гудозиши хос | (I2) 15.52 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати буғшавии хос | (I2) 41.57 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гармигунҷоиши молярӣ | (I2) 54.44 Ҷ/(мол·К) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Буғи сершуда (rhombic)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои атомӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дараҷаҳои оксидшавӣ | −1, +1, +3, +4, +5, +6, +7 (a strongly acidic oxide) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электроманфиият | Ҷадвали Полинг: 2.66 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Қувваҳои иондоршавӣ |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси атом | эмпирикӣ: 140 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси ковалентӣ | 139±3 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси Ван дер Ваалс | 198 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дигар хосиятҳо | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сохтори булӯрӣ | orthorhombic | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гармигузаронандагӣ | 0.449 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Муқобилияти нисбӣ | 1.3×107 Ω·m (дар 0 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тартибории магнитӣ | диамагнетик[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Таъсирпазирии магнитӣ | −88.7·10−6 см3/мол (298 K)[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули чандирии ҳаҷмдор | 7.7 ГПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Рақами CAS | 7553-56-2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Таърих | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Кашф ва ҷудогузории аввалин | Bernard Courtois (1811)Хатои ибора: Аломати нуқтагузории шинохтанашуда "ё" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Изотопҳои асосии йод | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Йод (I) Й — (Iodum), I., элементи химиявии гурӯҳи VII системаи даврии Менделеев, рақами атом 53, массаи атоми 126, 904, мансуби галогенҳо. Соли 1811 химики франсавӣ Б. Куртуа кашф кардааст. Миқдори Йод дар қишри Замин 4 · 10 нишондиҳандааш -5 % аст. Дар ҳарорати муқаррарӣ Йод кристалли сиёҳтоби ҷилояш металлӣ аст; t гуд. 113,5 °C, t ҷӯш. 184,35 °C, зичиаш 4930 кг/м³. Ҳангоми гармкунӣ бухор шуда, буғи заҳрноки бунафш ҳосил мекунад.
Инҷоро ҳам бингаред[вироиш]
 | Ин мақола оиди химия нопурра аст. Шумо метавонед бо пурракардани ин ба Википедия кумак кунед. |
Адабиёт[вироиш]
Мақола дар асоси маводи Энсиклопедияи Советии Тоҷик навишта шудааст.
- ↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
- ↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.