Jump to content

Марзи Тоҷикистону Чин

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Ҳудуди Чин дар наздикии марз бо Тоҷикистон

Сарҳади байни Тоҷикистону Чин сарҳади давлатӣ мебошад, ки байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Халқии Хитой убур мекунад. Он қисми ба ном «сарҳадӣ ҷанубии ИДМ ва фазои собиқ шӯравӣ » мебошад, сарфи назар аз он, ки сарҳад дар тарафи шарқ медавад, на аз тарафи ҷануб[1] .

Масофаи умумии сарҳади давлатии ду кишвар 494,95 километрро ташкил медиҳад. Қариб тамоми сарҳад бо баландиҳои қад-қади қаторкӯҳҳои Помир дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшони Тоҷикистон ва аз тарафи дигар аз қисмати ҷанубу ғарбии Вилояти Мухтори Синтзян Уйғури Чин аз тарафи дигар мегузарад [1] .

Соли 2011 байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Мардумии Чин як созишномаи байниҳукуматӣ ба имзо расид, ки мувофиқи он нуқтаи ягонаи гузаргоҳ бо мақоми байналмилалӣ дар сарҳади давлатии ду кишвар гузаргоҳи Кулма-Карасу дар ноҳияи Мурғоби Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва ҳавзаи Қашғар дар вилояти мухтори Синтсзян Уйғури Чин. Роҳ ба нуқтаи гузаргоҳ аз Тоҷикистон аз деҳаи Мурғоб мегузарад ва дар баландии 4365 метр аз сатҳи баҳр ҷойгир аст. Дар зимистон, ин қисмати сарҳад бо барфи зиёд фаро гирифта шудааст, ки ҳаракатро мушкил месозад. Ягона долони байни Тоҷикистон ва Чин аз ағбаи Кулма мегузарад, ки роҳи муҳимтарини тиҷоратию иқтисодӣ байни ду кишвар мебошад. Роҳи автомобилгарди қисми ғарби Тоҷикистон бо Чин аз қаламрави Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, ки дар наздикии деҳаи Мурғоб, ба самти Чин ва дар шимоли Қирғизистон мегузарад, мегузарад. [1]

Дар соли 2012, ҳама корҳои делимитатсия ва демаркатсионӣ барои аниқсозии сарҳади давлатии ду кишвар ба анҷом расиданд, созишномаҳои байналмилалии байни ду кишвар дар бораи сарҳади давлатӣ ва демаркатсияи он ба имзо расонида шуданд ва эътибори худро пайдо карданд. Худи ҳамон сол Созишномаи байниҳукуматӣ дар бораи низоми сарҳади давлатӣ байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Халқии Хитой ва Созишномаи сетарафаи байни Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷумҳурии Халқии Хитой ва Ҷумҳурии Исломии Афғонистон дар бораи ҷойгиршавии нуқтаҳои гузаргоҳи сарҳади давлатии се кишвар ба имзо расиданд. Пас аз имзои ин созишномаҳо, ҷонибҳо ба пуррагии ҳифзи сарҳадҳои давлатӣ, бо бахшҳои мушаххаси онҳо, ки рафъи баҳсу ихтилофҳоро таъмин мекарданд, шурӯъ карданд [1] [2] .

Пайвандҳои берунӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]