Маҷлиси парлумони Қазоқистон
| Таърихи таъсис | 30 январ 1996 |
|---|---|
 | |
 | |
| Номи расмӣ | қаз.: Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжiлiсі |
| Кишвар | |
| Қонунӣ барои | Қазоқистон |
| Ба ҷои | Supreme Soviet of the Kazakh Soviet Socialist Republic[d] |
| Миқдори курсиҳо | 107 |
| Вебгоҳи расмӣ | parlam.kz(қаз.)(рус.)(англ.) |
 | |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Маҷлиси Парлумони Ҷумҳурии Қазоқистон (қаз.: Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі) — палатаи поенӣ Парлумони Ҷумҳурии Қазоқистон аст.
Дастгоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]Таркиб ва интихоб
[вироиш | вироиши манбаъ]Маҷлис аз 98 вакилон иборат аст, ки аз рӯи системаи интихоботии мутаносиб (рӯйхати ҳизбӣ бо 5 фоизи монеа дар ноҳияи умумимиллӣ, 69 ҷой) ва мажоритарӣ (ноҳияҳои якмандатӣ, 29 ҷой) интихоб карда мешаванд.
Вакилони маҷлис
[вироиш | вироиши манбаъ]Мӯҳлати ваколати вакилони Маҷлис панҷ сол аст. Интихоботи навбатии вакилони Маҷлис на дертар аз ду моҳ пеш аз ба охир расидани мӯҳлати ваколатҳои даъвати амалкунанда гузаронида мешавад Парлумон. Интихоботи ғайринавбатии вакилони Маҷлиси Парламент дар давоми ду моҳ аз рӯзи пеш аз мӯҳлат қатъ шудани ваколатҳои Маҷлиси Парлумон гузаронида мешавад.
Вакили Маҷлис метавонад шахсе бошад, ки ба синни бисту панҷ расидааст ва шаҳрвандӣ дорад Ҷумҳурии Қазоқистон ва дар қаламрави он доимо зиндагӣ мекунад даҳ соли охир.
Мандати вакили Маҷлиси Парлумонро дар:
- баромадан ё хориҷ кардани вакил аз ҳизби сиесӣ, ки аз он тибқи қонуни конститутсионӣ интихоб шудааст;
- қатъи фаъолияти ҳизби сиесӣ, ки аз он тибқи қонуни конститутсионӣ вакил интихоб шудааст.
Ваколатҳои маҷлис
[вироиш | вироиши манбаъ]Ба идораи истисноии Маҷлис мувофиқи Конститутсияи кишвар ишора мекунад:
- қабули лоиҳаҳои қонунҳои конститутсионӣ ба Парлумон ва баррасии ин лоиҳаҳо;
- бо аксарияти овозҳои шумораи умумии вакилони палата додани розигӣ ба Президенти Қазоқистон ба таъиноти Сарвазири ҷумҳурӣ;
- эълони интихоботи навбатӣ аз ҷониби Президенти ҷумҳурӣ;
- иҷрои дигар ваколатҳое, ки Конститутсия ба Маҷлиси Парлумон вогузор кардааст.
Маҷлис бо аксарияти овозҳои шумораи умумии вакилони Маҷлис бо ташаббуси на камтар аз панҷяки шумораи умумии вакилони Маҷлис ҳуқуқ дорад вотуми нобовариро ба Ҳукумат кунад .
Кумитаҳои Маҷлис
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар ҳайати Маҷлис кумитаҳои зерин амал мекунанд::
- Кумитаи масъалаҳои аграрии Маҷлиси Парлумон
- Кумитаи қонунгузорӣ ва ислоҳоти судӣ-ҳуқуқӣ,
- Кумитаи корҳои байналмилалӣ, мудофиа ва амният,
- Кумитаи рушди иҷтимоӣ-фарҳангӣ,
- Кумитаи экология ва истифодаи табиат,
- Кумитаи молия ва буҷет,
- Кумитаи ислоҳоти иқтисодӣ ва рушди минтақавӣ[1].
Таркиби даъватҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]Интихоботи Парлумонӣ дар Қазоқистон (2007).
| Ҳизб | Роҳбар | Шумораи вакилон | Ҳиссаи овозҳо |
|---|---|---|---|
| Ҳизби халқии демократии Нур Отан | Урал Муҳаммадҷонов | 98 | 88,41 % |
| Ғайри ҳизб | Вакилони мустақил | 9 |
Интихоботи Парлумонӣ дар Қазоқистон (2012).
| Ҳизб | Роҳбар | Шумораи вакилон | Ҳиссаи овозҳо |
|---|---|---|---|
| Ҳизби халқии демократии Нур Отан | Нурлан Нигматулин | 83 | 80,99% |
| Ҳизби демократии Қазоқистон Ак жол | Азат Перуашев | 8 | 7,47 % |
| Ҳизби коммунистии халқии Қазоқистон | Владислав Косарев | 7 | 7,19 % |
| Ғайри ҳизб | Вакилони мустақил | 9 |
Интихоботи Парлумонӣ дар Қазоқистон (2016).
| Ҳизб | Роҳбар | Шумораи овозҳо | % | Шумораи вакилон | +/– |
|---|---|---|---|---|---|
| Ҳизби халқии демократии Нур Отан | Нурлан Нигматулин | 6,183,757 | 82,20 % | 84 | +1 |
| Ҳизби демократии Қазоқистон Ак жол | Азат Перуашев | 540,406 | 7,18 % | 7 | -1 |
| Ҳизби коммунистии халқии Қазоқистон | Владислав Косарев | 537,123 | 7,14 % | 7 | 0 |
| Ҳизби ватандӯстонаи халқӣ-демократии Аул | Алӣ Бектаев | 151,285 | 2.01 % | 0 | 0 |
| Ҳизби умумимиллии сотсиал-демократӣ | Ҷармахон Туякбай | 88,813 | 1.18 % | 0 | 0 |
| Ҳизби сиесии"Бирлик" | Серрик Султонғалӣ | 21,484 | 0.29 % | 0 | иштирок накардааст |
| Варақаҳои вайроншуда/холӣ | – | 43,282 | – | – | – |
| Ғайри ҳизб | Вакилони мустақил | – | – | 9 | 0 |
| Ҳамагӣ | – | 7,566,150 | 100 % | 107 | 0 |
| Интихобкунандагони сабтиномшуда / иштирок | – | 9,810,852 | 77.12 % | – | – |
| Манбаъ: CEC, CEC | |||||
Эзоҳ - 9 вакили Маҷлис аз Ассамблеяи халқи Қазоқистон.
Раисони Маҷлиси парлумони Қазоқистон
[вироиш | вироиши манбаъ]Аз 1 феврали соли 2022 раиси Маҷлиси Парлумони Ҷумҳурии Қазоқистон Ерлан Кошонов интихоб шуда буд.[2].
Ерлан Кошонов 29 марти соли 2023 дубора раиси Маҷлиси Парлумони Ҷумҳурии Қазоқистон, даъвати VIII интихоб шуд.[3].
Инчунин нигаред
[вироиш | вироиши манбаъ]- Ҳизбҳои сиёсии Қазоқистон
- Сенати Парлумони Қазоқистон
- Шӯрои олии ҶШС Қазоқистон
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Сайт Мажилиса Парламента РК. Комитеты Мажилиса(пайванди дастнорас — таърих). 19 Январ 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 ноябри 2018.
- ↑ INFORM.KZ. Ерлан Кошанов избран Председателем Мажилиса Парламента РК(рус.). Казинформ (1 феврали 2022). 2 феврали 2022 санҷида шуд.(пайванди дастнорас)
- ↑ Ерлан Кошанов вновь стал спикером мажилиса(пайванди дастнорас — таърих). 29 марти 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 марти 2023.
Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ] | Ин мақола тарҷумаи матни мақолаи Межлис парламента Казахстана-ро дорад, ки ҷузъи Википедиаи русӣ аст.. Рӯйхати муаллифон дар саҳифаи таърихи мақолаи асосӣ мебошад. |
 |
|
|---|
