Метан

Метан
Общие
Хим. формула	CH₄
Физические свойства
Плотность	0,717 kilogram per cubic metre ва 422,36 kilogram per cubic metre
Термические свойства
Т. плав.	−182,49 °С
Т. кип.	111,4 K ва −161 °С
Т. свспл.	537,8 °С
Энтальпия образования	−74 520 joule per mole
Энтальпия сгорания	−890,3 kilojoule per mole
Таснифот
Рег. номер CAS	74-82-8
PubChem	297
Рег. номер EINECS	200-812-7
SMILES	C
InChI	InChI=1S/CH4/h1H4 VNWKTOKETHGBQD-UHFFFAOYSA-N
RTECS	PA1490000
ChEBI	16183
Номер ООН	1971
ChemSpider	291
Приводятся данные для стандартных условий (25 °C, 100 кПа), если не указано иного.

Метан (аз лот. methanum; гази ботлоқ), CH₄ — карбоҳидрогени якуми қатори ҳомологии карбоҳидрогенҳои сер (алканҳо). Метан гази сузанда беранг бебуй, ҳарорати ҷӯшиш-165, 5 ҳарорати гудозиш 182,5 зичиаш нисбат ба ҳаво 0,554 ҳангоми бо ҳаво якҷоя шудан (дар сурати ба 5-15% расидани консентратсияааш) омехтаи тарканда ҳосил мекунад. Метан қисми таркибӣ ва асосии газҳои табии (77-99%-и ҳаҷми умумӣ) газҳои бо нефт ҷудо мешудаги (31-90%) ва газҳои кон (34-40%) мебошад. Атмосфераи баъзе сайёраҳо (Зуҳал, Муштарӣ) асосан аз метан иборат аст. Метани сунъиро бо роҳи коркади термии ангишт ва нефт ҳосил мекунанд. Метани табии ҳангоми пусиши моддаҳои органикӣ бо таъсири бактерияҳои метанҳосилкунанда дар сурати нарасидани ҳаво пайдо мешавад. Метан чун сузишворӣ ва ашё барои ҳосил кадани пайвастдои органикӣ (атсетилен, хлороформ, формалдеҳид ва ғ) истифода мешавад.

Адабиёт

Метан // Лениннома — Муҳит. — Д. : СИЭСТ, 1983. — С. 342. — (Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев ; 1978—1988, ҷ. 4).