Митохондрия

Митохондрия (аз юн. μίτος — ришта ва χόνδρος — дона, донача) — органеллаи дуҷонибаи сферикӣ ё эллипсоидӣ, ки диаметри он одатан тақрибан 1 микрометр аст. Митохондрия ин органеллаи муҳими ҳуҷайра мебошад, ки нақши асосиро дар тавлиди энергия мебозад. Онро аксар вақт «нерӯгоҳи ҳуҷайра» меноманд, зеро дар он раванди нафаси ҳуҷайравӣ сурат мегирад ва аденозин трифосфат (ATP) истеҳсол мешавад, ки манбаи асосии энергияи ҳуҷайра аст.

Хусусиятҳои асосии митохондрия

Сохт ва таркиб

Митохондрия аз ду парда иборат аст: Пардаи берунӣ — ҳуҷайраро аз муҳити беруна ҷудо мекунад. Пардаи дохилӣ — пӯшишҳои махсус (кристаҳо) дорад, ки сатҳи кориро зиёд мекунанд.

Дар дохили он матрикс ҷойгир аст, ки дорои ферментҳо, рибосомаҳо ва ДНК-и митохондрия мебошад.

Функсияҳо

Истеҳсоли энергия (ATP) тавассути нафаси ҳуҷайравӣ.

Мубодилаи моддаҳо, аз ҷумла оксидшавии глюкоза ва чарбҳо.

Иштирок дар марги барномавии ҳуҷайра (апоптоз).

Хусусияти ҷолиб

Митохондрия ДНК-и худашро дорад, ки аз ДНК-и ҳуҷайра мустақил аст. Аз ин рӯ, онҳо метавонанд қисман афзоиш ёбанд ва тақсим шаванд.

Онҳо танҳо аз модар ба насл мегузаранд (ворисияти модарӣ).

Митохондрияҳо барои ҳаёти ҳуҷайра ва тамоми организм муҳиманд, зеро бе истеҳсоли энергия, ҳеҷ гуна равандҳои биологӣ ба амал намеоянд.

Эзоҳ