Ҷаҳиш ба мӯҳтаво

Музди миёна

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Музди миёна — аз рӯи ширкат, муассиса — нишондиҳандаи иқтисодие, ки ҳаҷми музди меҳнати ҳисобшудаи ҳар як коркуни корхона ё ташкилотро тавсиф мекунад; бо роҳи тақсим кардани маблағи умумии музди меҳнати ҳисобшуда ба шумораи миёнаи коркунон муайян карда мешавад.

Усули кунунии ҳисоб кардани маоши миёна ба кишварҳои собиқи ИДМ аз замони шӯравӣ мерос мондааст ва манзараи воқеиро инъикос намекунад. Дар кишварҳои Аврупо методологияи дигари ҳисоб кардани даромади миёна вуҷуд дорад, ки ба муайян кардани музди миёнаи меҳнат асос ёфтааст.

Ҳангоми ҳисоб кардани музди миёнаи миёна, миёнарав бозорро ба ду баробар тақсим мекунад, ки нисфи коргарон аз ин дараҷа зиёд ва қисми дигар камтар маош мегиранд. Иқтисоддонҳо ҳисобкунии миёнаравии маоши миёнаро воқеитар меноманд.

Ҳисоб кардани музди миёнаи меҳнат барои пардохти рухсатии ҳарсола, рухсатии иловагӣ вобаста ба таҳсил, рухсатии эҷодӣ, рухсатии иловагии кормандони соҳиби фарзанд ё пардохти ҷуброни рухсатии истифоданашуда дар асоси пардохт барои 12 моҳи тақвимии охири кори пеш аз моҳи додани рухсатӣ ё пардохти ҷуброни рухсатии истифоданашуда амалӣ карда мешавад. Ба ҳисоб рӯзҳои ид дар бар намегирад.

Барои корманде, ки дар корхона, муассиса, ташкилот камтар аз як сол кор кардааст, музди миёнаи кор аз рӯи пардохт барои вақти кори воқеи, яъне аз рӯзи якуми моҳи баъди ба кор қабул шудан то рӯзи якуми моҳе, ки дар он рухсатӣ дода шудааст ё ҷуброни рухсати меҳнатии истифоданашуда дода мешавад.

Дар ҳамаи ҳолатҳои дигар нигоҳ доштани музди миёнаи кор ва музди миёнаи моҳона аз рeи пардохтҳои 2 моҳи тақвимии охирини кори пеш аз ҳодисае, ки пардохти дахлдор ба он вобаста аст, ҳисоб карда мешавад. Барои коркуноне, ки дар корхона, муассиса, ташкилот камтар аз ду моҳи тақвимӣ кор кардаанд, музди миёнаи меҳнат аз рӯи додани ҳаққи вақти ҳақиқии кор ҳисоб карда мешавад.

Ҳангоми ҳисоб кардани музди миёнаи меҳнат барои пардохти рухсатӣ ба музди ҳақиқӣ пардохтҳо барои вақте, ки дар давоми он корманд музди миёнаи меҳнатро нигоҳ медорад (дар давраи рухсатии солонаи гузашта, иҷрои вазифаҳои давлатӣ ва ҷамъиятӣ, сафари хизматӣ ва ғайра) ва кӯмакпулиҳо вобаста ба қобилияти муваққатии корношоямиро дар бар мегирад.

Дар Тоҷикистон

[вироиш | вироиши манбаъ]

Яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати иҷтимоии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тадриҷан зиёд намудани андозаи ҳадди ақалл ва музди миёнаи меҳнати кормандон дар соҳаҳои гуногун мебошад. Агар соли 2000 музди миёнаи меҳнат 16 сомониро ташкил медод, пас соли 2022 он ба 1730 сомонӣ расонида шуд.[1]

Ҳамчунин нигаред

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • заробітна плата Музди миёна // Юридична енциклопедія : [дар 6 ҷилд] / ред. колонна: Ю. С. Шемшученко (ред.) [ва дигарон] . - К .: Энсиклопедияи украинӣ ба номи М.П.Бажан, 2002. - Ҷ. 4: Н — С — 720 саҳ. - <nowiki>ISBN 966-7492-04-4</nowiki.