Муҳоҷирати ғайриқонунӣ

Муҳоҷирати ғайриқонунӣ — муҳоҷират бо вайрон кардани қонунгузории муҳоҷирати давлатӣ мебошад.

Истилоҳ

Ба мафҳуми муҳоҷирони ғайриқонунӣ бахшҳои зерин дохил мешаванд

Хориҷиёне, ки бидуни ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи шахсият ё бо ҳуҷҷатҳои қалбакӣ ба давлат ворид мешаванд ё дар қаламрави он қарор доранд.
Муҳоҷироне, ки сарҳади давлатиро (сарҳади миллиро) ғайриқонунӣ убур кардаанд, инчунин онҳое, ки ҳуқуқи ворид шуданашон сохта аст.
Шаҳрвандони хориҷие, ки дар қаламрави давлат бо раводиди мӯҳлаташон гузашта қарор доранд, инчунин донишҷӯёни хориҷие, ки пас аз ба итмом расидани таҳсил аз он хориҷ нашудаанд ва коргароне, ки шартномаи меҳнатии мӯҳлаташон гузаштааст.
Кӯдаконе, ки аз шаҳрвандони хориҷӣ дар қаламрави давлат таваллуд шудаанд (вобаста ба қонунгузории он).

Омилҳои муҳоҷирати ғайриқонунӣ

Ба мафҳуми муҳоҷирони ғайриқонунӣ категорияҳои зерин дохил мешаванд

ақибмонии иқтисодии кишварҳо - "таъминкунандагони" муҳоҷирони ғайриқонунӣ дар муқоиса бо кишварҳо - "истеъмолкунандагон".
кӯшиши муҳоҷири ғайриқонунӣ барои саркашӣ аз ҷавобгарии ҷиноӣ, ки дар қаламрави кишваре, ки ӯ шаҳрванди он аст, (махсусан ҳангоми истифодаи ҳуҷҷатҳои қалбакии шахсият).

Ҳуқуқҳои муҳоҷирони ғайриқонунӣ

Шахсе, ки ба таври ғайриқонунӣ дар кишвар қарор дорад, дар ҳар сурат нисбат ба шаҳрванди ин давлат ҳуқуқҳои камтар дорад. Шумораи бештари муҳоҷирон ба Русия аз Осиёи Марказӣ (асосан аз Узбакистон, Тоҷикистон ва Қирғизистон ) ва Пасикавказ (асосан аз Арманистон ва Озарбойҷон) меоянд. Дар нимаи соли 2016 шумораи онҳо тақрибан чор миллион буд.

Маъмулан муҳоҷирони ғайриқонунӣ дар хобгоҳҳои арзон ва ё дар анборҳои саноатӣ зиндагӣ мекунанд. Онҳо ҳуқуқ надоранд, агар бо корфармо шартномаи расмӣ надошта бошанд ва ин одамон аз ҷиҳати иҷтимоӣ ҳимоя карда намешаванд. Зимнан зикр мегардад, ки муҳоҷирони ғайриқонунӣ баъзан метавонанд ба ғуломии меҳнатӣ гирифтор шаванд ва бархе аз корфармоён бо таъхирҳои тӯлонӣ пули кори худро пардохт мекунанд ва гоҳе тамоман пардохт намекунанд.

Қонунигардонии ғайриқонунӣ

Дар ИМА ва Аврупо қонунигардонии муҳоҷирони ғайриқонунӣ имконпазир аст, ки аз санаи ворид шудан ба кишвар, давомнокии будубош ва шартномаи меҳнатӣ вобаста аст. Дар Русия қонунигардонии муҳоҷирони ғайриқонунӣ то ҳол амалӣ нашудааст.

Муҳоҷирати меҳнатии бидуни ҳуҷҷат дар Русия

Аксар вақт ибораи “муҳоҷирати ғайриқонунӣ ба Русия” ба ҷои ибораи “муҳоҷирати меҳнатии ғайриқонунӣ ба Русия” истифода мешавад, ки иштибоҳ аст. Русия бо ҷумҳуриҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ (ба истиснои Туркманистон ва кишварҳои назди Балтика), ки муҳоҷирати меҳнатӣ ба Русия асосан аз онҷост, низоми раводид надорад, бинобар ин наметавонад муҳоҷирати ғайриқонунӣ аз ин ҷумҳуриҳо бошад. Вақте ки муҳоҷирони корӣ аз кишварҳои бидуни раводид ҳуҷҷатҳое доранд, ки мураттаб нестанд (иҷозаи кор ё сабти ном надоштан ё мӯҳлати ин ҳуҷҷатҳо гузаштааст), онҳоро бояд “муҳоҷири кории ғайриқонунӣ” ё “муҳоҷири кории бидуни ҳуҷҷат” номид.

Тибқи ҳисобҳои пешакии коршиносон (2002), муҳоҷирон ҳамасола аз Русия аз 2,3 миллиард то 6,54 миллиард доллар мегиранд^[1]

Агар тибқи маълумоти расмӣ ҳиссаи коргарони хориҷӣ дар соли 2009 3,1% аз шумораи умумии аҳолии бо кор таъминшуда дар ИДМ бошад, пас ҳиссаи воқеӣ бо назардошти ҷузъи танзимнашавандаи муҳоҷират 8-9 фоизро ташкил медиҳад^[2]. Ин рақам дар бисёре аз кишварҳои мизбон дар Аврупо, аз қабили Италия, Бритониёи Кабир ё Олмон ба таносуби мувофиқ наздик аст.

Соли 2013 Федератсияи Русия расман беш аз 17 миллион муҳоҷирро қабул кардааст. Тибқи маълумоти Мактаби олии иқтисодии Донишгоҳи Миллии Тадқиқот, дар соли 2013 шумораи муҳоҷирони кории қонунӣ ва ғайриқонунӣ дар Русия тақрибан 7 миллион нафар буд^[3], тибқи ҳисобҳои Хадамоти федеролии муҳоҷирати Русия – 4,5 миллион нафар ^[4] буд., зиёда аз 83% онҳо шаҳрвандони кишварҳои ИДМ бо вуруди бидуни раводид ба Русия мебошанд^[5]. То моҳи июли соли 2014 дар Русия беш аз 11 миллион шаҳрванди хориҷӣ ва шахсони бешаҳрвандӣ ба сар мебаранд. Аз ин шумора ҳамагӣ 1,5 миллион нафарашон ба таври қонунӣ кор мекарданд.

Муҳоҷирати ғайриқонунӣ дар кишварҳои дигар

ИМА

Иёлоти Муттаҳидаи Амрико мушкилоти бузурге бо муҳоҷирати ғайриқонунӣ дорад. Тибқи ҳисобҳои расмӣ, дар кишвар беш аз 13 миллион (ва тибқи ҳисобҳои ғайрирасмӣ, ҳудуди 40 миллион) муҳоҷирони ғайриқонунӣ ба сар мебаранд. Ду категорияи муҳоҷирони ғайриқонунӣ вуҷуд доранд: онҳое, ки ба таври қонунӣ омадаанд ва бо раводиди мӯҳлаташ гузаштаанд ва онҳое, ки сарҳади кишварро ғайриқонунӣ убур кардаанд. Аксари муҳоҷирони ғайриқонунӣ ба ИМА тавассути сарҳади ҷанубӣ бо Мексика, пеш аз ҳама аз Мексика ва дигар кишварҳои Амрикои Лотинӣ ворид шуданд.

Ҷопон

Бо сабаби сиёсати ниҳоят сахти раводид ва муҳоҷират ва тарзи зиндагии он, ки барои кишварҳои дигар ғайриоддӣ аст, Ҷопон сатҳи муҳоҷирати ғайриқонунӣ хеле паст дорад ва муҳоҷирати ғайриқонунӣ қариб вуҷуд надорад.

Кореяи Ҷанубӣ

Дар кишвар 2 миллион муҳоҷири қонунӣ кор мекунанд, ки асосан аз Чин, Ҳиндустон ва ИДМ мебошанд. Ҳудуди 3 миллион муҳоҷири ғайриқонунӣ, асосан аз кишварҳои арабӣ ва Чин ҳастанд.

Русия

Дар соли 2013:^{[сарчашма оварда нашудааст 3308 рӯз]}

Дар Федератсияи Русия 1 879 072 нафар ҳуқуқи меҳнат доштанд (патент, иҷозатномаи кор, иҷозатномаи иқомат доштанд).
3 миллиону 644 ҳазор нафар – муҳоҷирони ғайриқонунии хориҷӣ – шаҳрвандони хориҷӣ, ки бо мақсади анҷом додани фаъолияти меҳнатӣ дар қаламрави Русия қарор доранд, вале ҳуҷҷатҳои дахлдорро пур накардаанд ва мӯҳлати будубоши қонуниро (90 рӯз) вайрон кардаанд.
Тақрибан 2 миллион нафар. - шаҳрвандони хориҷӣ, ки дар қаламрави Федератсияи Русия қонунӣ зиндагӣ мекунанд (то 90 рӯз).
3,8 миллион нафар шахсони воқеие мебошанд, ки ба Русия бо мақсадҳои ба кор алоқаманд нестанд (таҳсил, табобат, сайёҳӣ ва ғайра) меоянд.
То 20 сентябри соли 2013 дар қаламрави Русия тақрибан 11 миллион шаҳрванди хориҷӣ ҳузур доштанд (тибқи маълумоти расмии Хадамоти федеролии муҳоҷирати Русия аз Пойгоҳи марказии шаҳрвандони хориҷӣ.

Аз аввали соли 2013 то 3 октябри соли 2013 ба 250,4 ҳазор шаҳрванди хориҷӣ, ки қонунро нақз кардаанд, аз ҳаққи вуруд ба Русия маҳрум карда шуданд.

Ба гуфтаи раиси Хадамоти федеролии муҳоҷирати Русия К. Ромодановский, моҳи январи соли 2015 3 миллион муҳоҷири хориҷӣ дар қаламрави Русия ғайриқонунӣ будубош мекарданд, ки ин аз мӯҳлати қонунии будубош – 90 рӯз ба таври қобили мулоҳиза зиёд будааст^[6].

Бо қабули Қонуни федералии № 473-ФЗ " Дар бораи ҳудуди рушди босуръати иҷтимоию иқтисодии Федератсияи Русия" вазъ метавонад ба таври назаррас тағйир ёбад. Ин ба он далел аст, ки қабули қонун бо ворид намудани тағйироту иловаҳо ба дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, аз ҷумла ба Кодекси меҳнат ҳамроҳ шуд. Мувофиқ ба моддаи 351-и боби 55-и Кодекси меҳнат тағйирот ворид карда мешавад:

Чин

Дар Чин 8 миллион нафар ба таври қонунӣ кор мекунанд ва теъдоди муҳоҷирони ғайриқонунӣ (асосан аз Покистону Ҳиндустон) то 50 миллион нафарро ташкил медиҳад, ки 300 ҳазор нафари онҳо аз Русия мебошанд.

Австралия

Дар кишвар 3 миллион муҳоҷир ба таври қонунӣ кор мекунанд ва 5 миллион муҳоҷир ғайриқонунӣ кор мекунанд. Дар ҳамин ҳол, шумори муҳоҷирони қонунӣ ҳамасола 300 ҳазор нафар афзоиш ёфта, теъдоди муҳоҷирони ғайриқонунӣ ҳар сол 9% коҳиш меёбад.

Швейтсария

Дар Швейтсария дар раъйпурсии 24 сентябри соли 2006 аз се ду ҳиссаи сокинон (тақрибан 70%) ба тарафдории шадидан маҳдуд кардани муҳоҷират овоз доданд. Натиҷаҳои референдум натиҷаи фаъолияти сиёсатмадорони рост буд. Қонунҳои нав барои онҳое, ки бо баҳонаи паноҳгоҳи сиёсӣ мехоҳанд, барои худ сатҳи баландтари зиндагиро таъмин кунанд, монеа мешавад. Тасмими мардуми Швейтсарияро метавон тавассути пайвастан ба Созишномаи Шенген, ки аз 1 январи соли 2007 эътибор пайдо кард ва барои онҳое, ки мехоҳанд бо баҳонаҳои гуногун бимонанд, халалдор созад, халалдор кард.

Исроил

Алия Бет —муҳоҷирати ғайриқонунии яҳудиён ба Фаластин дар байни солҳои 1933 ва 1948 буд.
Муҳоҷирати ғайриқонунӣ аз Африқо ба Исроил падидаест, ки дар нимаи дуюми солҳои 2000-ум оғоз шуда, то имрӯз идома дорад.

Эзоҳ

↑ Дмитрий Полетаев. Нелегальная миграция: результаты социологического исследования в регионах России(пайванди дастнорас — таърих). 20 ноябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 августи 2011.
↑ Семнадцатый ежегодный демографический доклад НАСЕЛЕНИЕ РОССИИ 2009(пайванди дастнорас — таърих). demoscope.ru. 27 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 марти 2016.
↑ Почти 18 миллионов - вне состава рабочей силы(пайванди дастнорас — таърих). demoscope.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 апрели 2017.
↑ Юлия Флоринская. Масштабы трудовой миграции в Россию. russiancouncil.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 марти 2016.
↑ Из каких стран едут синие и белые воротнички(пайванди дастнорас — таърих). demoscope.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 Декабри 2013.
↑ Новые наказания за нарушения миграционного режима вступили в силу в РФ(пайванди дастнорас — таърих). lenta.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 марти 2016.

Пайвандҳо

Антон Морван, Негры этого Мира
Женщины-мигранты из стран СНГ в России / Е. В. Тюрюканова (ред.), Ж. А. Зайончковская, Л. Б. Карачурина, Н. В. Мкртчян, Д. В. Полетаев, Ю. Ф. Флоринская / под ред. Е. В. Тюрюкановой — М.: МАКС Пресс, 2011.
Лариса Косыгина «Россия: Иммиграция в цифрах, рынок труда и ксенофобия — обзор российской прессы» EurasiaNet, 24 октября, 2011
Вакуленко Е. С., Цимайло В. В. Учёт нелегальной миграции населения: методы и оценки Демоскоп-Weekly № 479—480 26 сентября — 9 октября 2011
Население России 2009 Семнадцатый ежегодный демографический доклад. Ответственный редактор А. Г. Вишневский М., Изд. дом ГУ ВШЭ, 2011, 334 стр. раздел 5. Миграция
Иммигранты в Москве / Институт Кеннана: под ред. Ж. А. Зайончковской. — М.: «Три квадрата», 2009. — 272 с., илл. — ISBN 978-5-94607-113-0
Миграции без границ. Эссе о свободном передвижении людей. Под редакцией Антуана Пеку и Поля де Гюштенера Перевод на русский язык А.Калинина. Редакторы русской версии: Ж.Зайончковская и Е.Тюрюканова ЮНЕСКО, 2009
Постсоветские трансформации: отражение в миграциях. Центр миграционных исследований. Институт народнохозяйственного прогнозирования РАН. Под редакцией Ж. А. Зайончковской и Г. С. Витковской. Москва, «АдамантЪ», 2009.
Богуславская О. «Дом с привидениями» (2007)
Проблема нелегальной иммиграции в контексте современной реальности
Тюрюканова Е.Принудительный труд в современной России: нерегулируемая миграция и торговля людьми Издание второе, переработанное и дополненное. Международное бюро труда, Женева, 2006, 240 страниц
Журнал «Отечественные записки» № 4 (19) (2004) Тема номера: Миграция: угроза или благо?
Л. Д. Ерохина, М. Ю. Буряк Нелегальная миграция и организованная преступность: региональные аспекты (2005)
Осипов А. Что в России означает понятие «регулирование миграции»? Миграция и национальное государство. СПб.: ЦНСИ, 2004. С. 15-45.
Нелегальная иммиграция. Беседа на СвободаNews
Карелина Н. А. Нелегальная миграция в США: до и после НАФТА // Нелегальная иммиграция. — Главный редактор В. А. Ионцев. Москва: МАКС Пресс, 2002, с. 94-105
Нелегалы: Кто они? — сайт migrant-fms // Ответы на вопросы о миграции, туризме, путешествиях, миграционных документах.

Иттифоқи касабаи муҳоҷирони меҳнатӣ – дар сохтмон, хоҷагии манзилию коммуналӣ ва соҳаҳои ба он алоқаманд кор мекунанд
Кумитаи «Кӯмаки шаҳрвандӣ» як ташкилоти хайрияест, ки ба гурезагон ва муҳоҷирони дохилӣ кумак мерасонад
Созмони Байналмилалии Муҳоҷират дар Русия
Лоиҳаи Осорхонаи Муҳоҷират дар Маскав

Immigrant News-Queens Бойгонӣ шудааст 9 ноябри 2018 сол. - хабарҳои ҳаррӯза дар бораи қонунҳо, рӯйдодҳои ҷамъиятӣ, рӯйдодҳои марбут ба муҳоҷират
Демократия АКНУН! — зербахши портали хабарии маъруфи Демократия АКНУН! бо хабарҳо дар бораи масъалаҳои муҳоҷират
COLOR LINES — сайти таҳлилӣ дар бораи мушкилоти муҳоҷират ба ИМА
Маҷаллаи Immigrant - Овози муҳоҷирони Амрико
NNIRR - Шабакаи миллии ҳуқуқи муҳоҷирон ва гурезаҳо
Адолат барои муҳоҷирон - Ассотсиатсияи католикӣ барои эҷоди ислоҳоти мусбӣ дар дифоъ аз ҳуқуқи муҳоҷирон
Рақамҳо-ИМА - Фишор ва лобби бар зидди муҳоҷират

[1] Дмитрий Полетаев. Нелегальная миграция: результаты социологического исследования в регионах России(пайванди дастнорас — таърих). 20 ноябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 августи 2011.

[2] Семнадцатый ежегодный демографический доклад НАСЕЛЕНИЕ РОССИИ 2009(пайванди дастнорас — таърих). demoscope.ru. 27 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 марти 2016.

[3] Почти 18 миллионов - вне состава рабочей силы(пайванди дастнорас — таърих). demoscope.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 апрели 2017.

[4] Юлия Флоринская. Масштабы трудовой миграции в Россию. russiancouncil.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 марти 2016.

[5] Из каких стран едут синие и белые воротнички(пайванди дастнорас — таърих). demoscope.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 Декабри 2013.

[6] Новые наказания за нарушения миграционного режима вступили в силу в РФ(пайванди дастнорас — таърих). lenta.ru. 16 марти 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 марти 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]