Наворбардории бисёркамеравӣ

Наворбардории бисёркамеравӣ ё мултикамера (англ. multiple-camera setup, multiple-camera mode of production, multicam) — усули наворбардорӣ дар синамо ва телевизион, ки дар асоси ҳамзамон ба наворбардории як саҳна бо якчанд камераҳои филмбардорӣ ё видеокамераҳо асос ёфтааст. Дар натиҷа ду ё зиёда сабти тасвирҳо аз нуқтаҳои гуногун ва бо сатҳҳои андозаи гуногун, ки ҳамзамон ба даст оварда мешаванд. Ҳангоми таҳрир кардани саҳна қисматҳои пурмазмуни маводи аз ҷониби ҳар як камера сабтшуда истифода мешаванд. Порчаҳои навор аз камераҳои гуногун ба як плёнкаи тайёр часпонида мешаванд, то ки амал бе ҷаҳиши вақт идома ёбад. Синхронизатсияи тасвирҳо аз камераҳои гуногун ва садо бо истифода аз рамзи вақт анҷом дода мешавад ва дар соҳаи синамо барои ин мақсад ҷадвалҳои махсуси таҳрири садо бо чор роҳи интиқоли тасма истифода мешаванд. Ҳангоми наворбардории телевизион, таҳрир аксар вақт дар вақти воқеӣ бо истифода аз иваз кардани бонгҳо аз камераҳои интиқолдиҳандаи гуногун сурат мегирад, ки онро коргардон бо истифода аз видеомикшер иҷро мекунад.

Наворбардории бисёркамеравӣро набояд бо системаҳои бисёркамераи синамо омехта кард, ки барои тавлиди тасвир аз қисмҳои бо камераҳои гуногуни филм гирифташуда тарҳрезӣ шудаанд. Чунин системаҳои се ё зиёда камераҳо барои аксбардорӣ дар форматҳои панорамӣ ва даврашакл вуҷуд доштанд.

Тасвири наворбардории бисёркамеравӣ

Технологияҳои наворбардории бисёркамеравӣ

Наворбардории бисёркамеравӣ бори аввал соли 1914 аз ҷониби коргардон Дэвид Гриффит барои эҷоди саҳна дар филми «Муҳаббати ҳиндудухтар» истифода шудааст. Дар телевизион ва филм усулҳои наворбардории бисёркамеравӣ метавонанд фарқ кунанд. Дар технологияи телевизионӣ ҳама камераҳое, ки дар наворбардории саҳна ё ҳикоя иштирок мекунанд, ҳамеша пайваста кор мекунанд, аммо ду роҳи ба даст овардани сабти тайёри видео вуҷуд дорад:

• иваз кардани бонгҳо аз интиқоли камераҳои телевизионӣ бевосита ҳангоми наворбардорӣ аз ҷониби коргардон. Ин усули ягонаест барои пахши мустақими телевизион;
• таҳрири минбаъдаи сабтҳои видеоӣ аз камераҳои гуногун ва садо, бо синхронизатсия бо истифода аз рамзи вақт, ки ҳамзамон бо тасвир ва садои ҳар як камера сабт шудааст.

Дар наворбардорӣ се усули имконпазир вуҷуд дорад:

• наворбардории пайвастаи параллелӣ бо истифода аз якчанд камераҳои наворбардорӣ бо интихоби кадрҳои зарурӣ ҳангоми таҳрири минбаъд. Ин усул ногузир боиси аз ҳад зиёд сарф шудани филми гаронбаҳо мегардад, ки аксари онҳо барои сохтани филм истифода намешаванд;
• наворбардории пай дар пай бо истифода аз якчанд камераҳои синамоӣ, ки бо фармони коргардон ё сароператор аз пулти дурдаст фурӯзон карда мешавад. Ин усул ба шумо имкон медиҳад, ки филмро сарфа кунед;
• усуле, ки ба усули қаблӣ монанд аст, аммо бо истифодаи мониторинги видеоӣ бо истифода аз телевизор пурра карда шудааст. Ин усули пешрафтаи наворбардории бисёркамеравӣ мебошад, ки имкон медиҳад, бо истифода аз мониторҳои назорати видеоӣ саҳнаро ба таври визуалӣ назорат кард. Ин усул аввалин маротиба ҳамчун алтернативӣ ба сабти филм, қабл аз ихтирои сабти видео истифода мешуд .

Барои наворбардории бисёркамеравӣ бо телевизион дар солҳои 1970-ум маҷмааҳои махсуси таҷҳизоти наворбардорӣ таъсис дода шуданд, ки системаи пӯшидаи телевизиониро намояндагӣ мекунанд. Барои баланд бардоштани дақиқии таҳрир дар тачҷҳизоти филмсозӣ барои ин технология тамғаи нури плёнка истифода шуд. Дар байни маъруфтарин системаҳои наворбардории бисёркамеравӣ, ки дар истеҳсоли филмҳо истифода мешаванд, маҷмааи "Система-35" аз Mitchell Camera (ИМА) ва «Электроник-кам» аз Arri (Олмон) мебошанд.

Истифода

Наворбардории бисёркамеравӣ махсусан ҳангоми наворбардории муколамаи актёрон самаранок аст. Камераҳои гуногун метавонанд актёрҳои гуногун ва наворҳои наздикро ба навор гиранд, ки имкон медиҳад раванди наворбардориро суръат бахшад ва содда карда шавад, то муколамаро барои ҳар як иштирокчӣ алоҳида навор нагиред ва сипас онро ба ҳам пайваст кунед.

Наворбардории бисёркамеравӣ аз нигоҳи динамика ва иҷрои актёрӣ афзалтар аст, зеро эпизод бидуни таваққуф иҷро мешавад, ки ин ба ҳунарпешагон имкон медиҳад, ки мантиқӣ ва боваринок амал кунанд. Аз тарафи дигар, ҳангоми наворбардорӣ бо камераҳои сершумор, тарҳи маҷмӯа аксар вақт азият мекашад, зеро ба таври комил чаҳорчӯба кардани кадр барои якчанд камера дар як вақт бениҳоят душвор аст. Илова бар ин, наворбардории бисёркамеравӣ қиматтар аст ва боиси зиёд шудани истеъмоли филм мегардад, ки аксари онҳо дар филми ниҳоӣ истифода намешаванд. Шумораи аъзоёни ҷамъи наворбардорон меафзояд, зеро зарурати ба якчанд камераи киноаппарат хизмат расондан лозим меояд.

Дар баробари ин, наворбардории бисёркамеравӣ маҳсулнокӣ ба таври назаррас меафзояд, зеро наворбардории саҳна фавран бидуни тағир додани рӯшноӣ ва камераҳо барои ҳар як кадри бозӣ сурат мегирад. Ин технология бештар дар истеҳсоли филмҳои телевизионӣ маъмул аст, аммо дар филмҳои пурраметраж низ истифода мешавад. Дар ИҶШС наворбардории бисёркамеравӣ бори аввал дар филмҳои бадеӣ дар соли 1963 истифода шудааст .

Инчунин, ин навъи техникаи наворбардорӣ насб кардани равшании баландсифати бадеиро хеле душвор мегардонад. Аз ин рӯ, дар аксари ҳолатҳо, равшании нақши пеши соя истифода мешавад.

Илова ба филмҳои бадеӣ ва ток-шоуҳои телевизионӣ, наворбардории бисёркамеравӣ дар пахши телевизионии мусобиқаҳои варзишӣ ё намоишҳои мусиқӣ самаранок аст. Дар айни замон, наворбардории бисёркамераҳо имкон медиҳад, ки камераҳои дар ҷойҳои гуногун ҷойгиршударо, ки баъзан дар масофаи назаррас аз ҳамдигар ҷойгиранд, фавран иваз кард. Илова бар ин, наворбардории бисёркамеравӣ имкон медиҳад, ки аксҳоро аз камераҳои собит бо аксҳои камераҳои ҳаракаткунанда дар лӯхтакҳо, кранҳои камеравӣ ё стэдикамҳо якҷоя кард. Ин сохти пайдарпаии видеоӣ ифоданокии онро ба таври назаррас афзоиш медиҳад.

Адабиёт

• Коноплёв Б. Н. Особенности производства телефильмов // Основы фильмопроизводства / В. С. Богатова. — 2-е изд.. — М.: «Искусство», 1975. — 448 с. — 5 000 экз.

• Майоров Н. А. Самые первые в истории развития мирового кинематографа(рус.) // «Мир техники кино» : журнал. — 2014. — № 1 (31). — С. 38—44. — ISSN 1991—3400.