Низоми сиёсии Тоҷикистон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Низоми сиёсии Тоҷикистонро Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки 6 ноябри соли 1994 қабул шудааст, муайян намудаааст, ки дар он Тоҷикистон давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона буда, шакли идорааш президентӣ мебошад (мод. 1) ва халқ баёнгари соҳибихтиёрӣ ва сарчашмаи ягонаи ҳокимияти давлатӣ буда, онро бевосита ва ё ба воситаи вакилони худ амалӣ мегардонад (мод. 6)[1][2].

Замони шуравӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон то соли 1990 танҳо як ҳизби сиёсӣ — ҳизби Коммунистии Тоҷикистон ҳамчун ҷузъи таркибии ҲКИШ фаълият дошт, ки он асоси низоми сиёсии тоталитарии ҶШС Тоҷикистонро ташкил мекард ва ҳокимияти мутлақ дар дасти он буд. Ин ҳизби сиёсӣ сатҳ ва усули иштироки шаҳрвандиро дар кулли ҳокимияти давлати ба фоидаи худ ҳал мекард.

Замони соҳибистиқлолии Тоҷикистон[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар Ҷумҳурии соҳибистиқлоли Тоҷикистон шаҳрвандон ширкат варзида, метавонанд ба дигаргунишавии самти инкишофи сиёсат таъсир расонанд. Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси муқарароти Конститутсия ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳизбҳои сиёсӣ» (соли 1998) фаъолияти сиёсии хешро истифода карда метавонанд. Шаклҳои асосии иштироки мардум дар ҳаёти сиёсӣ тариқи аъзогӣ дар ҳизби сиёсӣ ва иштирок дар интихобот амалӣ карда мешавад.

Тарзи таъсис фаъолият ва дохилшавии шаҳрвандон ба ҳизбҳои сиёсӣ дар Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳизбҳои сиёсӣ» (соли 1998) муқарар шудааст.[3]

Ҳизбҳои сиёсӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Имрӯз дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 7 ҳизби сиёсӣ фаъолият дошта, қисми муҳими низоми сиёсии Тоҷикистонро ташкил менамояд.

  1. Ҳизби Аграрии Тоҷикистон
  2. Ҳизби Демократии Тоҷикистон
  3. Ҳизби ислоҳоти иқтисодии Тоҷикистон
  4. Ҳизби Коммунистии Тоҷикистон
  5. Ҳизби Сотсиалистии Тоҷикистон
  6. Ҳизби Сотсиал - Демократии Тоҷикистон
  7. Ҳизби Халқӣ - Демократии Тоҷикистон

Ҳизбҳои сиёсии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси муқарароти Конститутсия ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳизбҳои сиёсӣ» (соли 1998) фаъолият мекунанд..[3]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон(тоҷ.). 3 Декабри 2016 санҷида шуд.
  2. Политические системы современных государств. Энциклопедический справочник в четырех томах. Т. 2: Азия / МГИМО (У) МИД России, ИНОП; гл. редактор А. В. Торкунов; науч. редактор А. Ю. Мельвиль; отв. редактор М. Г. Миронюк. — М. : Аспект Пресс, 2012. — С. 458—466. — ISBN 978–5–7567–0637–6.
  3. 3.0 3.1 Конститутсияи ҶТ. Қонунҳо ва қарорҳо. Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Бойгонӣ шудааст 1 августи 2021  сол.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]