Ордени Дӯстии халқҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Ордени Дӯстии халқҳо
русӣ: орден "Дружбы народов"
Таърихи таъсис 17 декабр 1972
Нигора
Кишвар
Дараҷаи болотар ордени Байрақи Сурхи Меҳнат
Дараҷаи пойинтар Ордени Ситораи Сурх
Макони шаклгирӣ Маскав
Таърихи фурӯпошӣ 1994
Service ribbon image
Гурӯҳи вобаста Q7898525?
Шумораи объектҳо 72 761
Гурӯҳи барандагони ҷоизаҳо Category:Recipients of the Order of Friendship of Peoples[d]
 Парвандаҳо дар Викианбор

Ордени Дӯстии халқҳо (русӣ: орден Дружбы народов) — ҷоизаи давлатии СССР. 17 декабри 1972 бо фармони Президиуми Совети Олии СССР бахшида ба 50-солагии ташкил ёфтани СССР таъсис ёфтааст. Оинномаи орден бо фармони Президиуми Шӯрои Олии ИҶШС аз 18 июли 1980 қисман тағир дода шудааст. Муаллифи эскизи фармоиш рассом Александр Борисович Жук мебошад. Он баробари суқути СССР дар соли 1991 амалашро қатъ кард, дар солҳои 1992-1994 ҳамчун ордени Дӯстии Халқҳои Федератсияи Россия вуҷуд дошт.

Оинномаи орден[вироиш | вироиши манбаъ]

Маркаи почтаи СССР 1973

Оинномаи ордени Дӯстии халқҳо, мувофиқи фармони Президиуми Шӯрои Олии СССР аз 17 декабри соли 1972, чунин буд:

1. Ба муносибати 50-умин солгарди таъсиси Иттиҳоди Ҷумҳуриҳои Шӯравии Сотсиалистӣ, барои мукофотонидан барои хидматҳои бузург дар таҳкими дӯстӣ ва ҳамкории бародаронаи миллатҳо ва миллатҳои сотсиалистӣ, барои саҳми назаррас дар иқтисодӣ, иҷтимоию сиёсӣ ва мадании СССР ва ҷумҳуриҳои иттифоқӣ. 2. Ордени Дӯстии халқҳо ба инҳо тақдим карда мешавад:— шаҳрвандони СССР;— корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, ҷузъу томҳои низомӣ, ҷумҳуриҳои иттифоқӣ ва мухтор, вилоятҳо, вилоятҳо, вилоятҳои автономӣ, ноҳияҳои худмухтор, шаҳрҳо.Ордени Дӯстии халқҳо инчунин ба шахсоне супорида мешавад, ки шаҳрвандии СССР нестанд. 3. Бо Ордени Дӯстии халқҳо инҳо мукофотонида мешаванд:— барои саҳми бузург дар таҳкими дӯстӣ ва ҳамкории бародаронаи миллатҳо ва миллатҳои сотсиалистӣ;— барои комёбиҳои калони меҳнатӣ дар тараққиёти хоҷагии халқи СССР ва ҷумҳуриҳои иттифоқӣ;— барои хидматҳо дар сохтмони давлати миллии СССР;— барои фаъолияти махсусан пурсамар дар рушди илм, ба ҳам наздик омадан ва ба якдигар бой шудани фарҳангҳои миллатҳо ва миллатҳои сотсиалистӣ, иштироки фаъолона дар тарбияи одамони советӣ дар рӯҳи интернатсионализми пролетарӣ, садоқат ва садоқат ба Ватани Шӯравӣ;— барои хидматҳои махсус дар таҳкими иқтидори мудофиавии СССР;— барои хидматҳои бузург дар рушди дӯстии бародарона ва ҳамкории халқҳои кишварҳои сотсиалистӣ, таҳкими сулҳ ва муносибатҳои дӯстонаи байни халқҳо.4. Ордени Дӯстии халқҳо дар тарафи чапи сари сина пӯшида мешавад ва пас аз ордени Байрақи Сурхи Меҳнат ҷойгир аст.

Омори мукофотҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Аввалин мукофотҳо 29 декабри соли 1972 дода шуданд. Дар ин рӯз, бо фармонҳои Президиуми Шӯрои Олии СССР, ба понздаҳ республикаи иттифоқии СССР, ҳамаи ҷумҳуриҳои мухтори СССР, ҳамаи вилоятҳои мухтор ва ноҳияҳои миллӣ ордени Дӯстии халқҳо супорида шуд (53 ҷоиза дар умум). Ордени Дӯстии халқҳо № 1 ба Ҷумҳурии Шӯравии Федеративии Сотсиалистии Россия (РСФСР) ва ордени No2 ба РСС Украина супурда шуданд [1].

Аввалин шаҳрвандоне, ки бо ордени Дӯстии халқҳо мукофотонида шуданд, кормандони авиатсияи шаҳрвандӣ буданд. Гурӯҳи калони онҳо (дар маҷмӯъ 199 нафар) бо фармони Президиуми Шӯрои Олии СССР аз 9 феврали соли 1973 мукофотонида шуданд [1]

Саринженери корхонаи авиатсионии Куйбишев Павел Сергеевич Тюхтин бо ордени Дӯстии халқҳо мукофотонида шудааст (1984).

Ташкилотҳои ҷамъиятие, ки бо ордени Дӯстии халқҳо мукофотонида шудаанд:

  • Кумитаи занони шӯравӣ (6 марти 1973, No54) [1]
  • Кумитаи советии сулҳ (1974)
  • Раёсати савдо ва саноатии СССР (1982) [2] ва дигарон.

Корхонаҳо ва ташкилотҳое, ки бо ордени Дӯстии халқҳо мукофотонида шудаанд:

  • Ширкати киштиронии Дунайи Шӯравӣ (1983).
  • Иттиҳодияи истеҳсолии Ленинград "Кировский завод" (30 апрели 1976) [1]
  • Сирки Ленинград (1978)
  • Литературная газета (1979)
  • рӯзномаи "Московские новости" (1980)
  • Театри Ҷугигии Маскав "Ромен" (1981)
  • Ансамбли рақси халқии СССР (1981)
  • маҷаллаи "Вокруг света" (1982)
  • рӯзномаи " Пионерская правда " (1985)
  • Академияи Умумироссиягии савдои хориҷӣ
  • Донишгоҳи дӯстии халқҳои Русия
  • ГИТИС
  • Донишгоҳи давлатии тиббии Витебск
  • маҷаллаи "Гражданская авиация"

Шаҳрҳое, ки бо ин ҷоиза мукофотонида шудаанд:

  • Плевен (1977)
  • Переяслав-Хмельницкий (1979)
  • Тарту (1980)
  • Димитровград, Киев, Южно-Сахалинск (1982)
  • Георгиевск, Гюмри (1984)
  • Каҳул, Хуҷанд, Риддер (1986)
  • Балхаш (1987)
  • Ялта (1988)

Минтақаҳои Русия бо ин ҷоиза сарфароз гардонида шуданд:

  • Округи Мухтори Ненетс (1972)

Осорхонаҳо - дорандагони ордени Дӯстии халқҳо:

  • Осорхонаи Гвардияи Ҷавон дар ш. Краснодон.

Аввалин шаҳрванди хориҷӣ, ки ин орденро гирифт, Нгуен Тхи Динх, вазири корҳои хориҷии Ҳукумати муваққатии инқилобии Ҷумҳурии Ветнами Ҷанубӣ буд (7 марти 1973) [1].

Охирин бо ордени Дӯстии Халқҳо дар таърихи СССР сарфарозгашта роҳбари ҳизби маъданӣ-геологии экспедитсияи кӯҳӣ-геологии Қазоқистон Консерни давлатии саҳҳомии саноатии «Масолеҳи сохтмонӣ» -и Қазоқистон Камил Закирович Валиев буд. Вай бо Фармони Президенти ИҶШС аз 21 декабри соли 1991 бо ин ҷоиза сарфароз шудааст [1].

Дар маҷмӯъ, дар давраи аз 17 декабри соли 1972 то 21 декабри соли 1991, 72 761 нафар бо ордени Дӯстии халқҳои СССР мукофотонида шуданд. Боз 1212 ҷоиза бо ордени Дӯстии Халқҳои Федератсияи Россия дар давраи аз 2 марти соли 1992 то 28 октябри соли 1994 тақдим карда шуд.

Мувофиқи қоида, мукофотгузорӣ хусусияти ягона дошт, гарчанде ки баъдтар як қатор фармоишгарон барои дарёфти ордени Дӯстии халқҳо дубора тақдим карда шуданд.

Пас аз пошхӯрии СССР[вироиш | вироиши манбаъ]

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Колесников Г. А., Рожков А. М. Ордена и медали СССР. М., ВИ, 1983
  • Гребенникова Г. И., Каткова Р. С. Ордена и медали СССР. М., 1982.
  • Сборник законодательных актов о государственных наградах СССР. М., 1984
  • Шишков С. С., Музалевский М. В. Ордена и медали СССР. Владивосток, 1996
  • Дуров В. А. Отечественные награды. 1918—1991. М., 2005
  • Горбачёв А. Н. Многократные кавалеры орденов СССР. М., 2006

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Орден Дружбы народов
  2. Федотов В. И. Положение о ТПП от 06.10.1917 года. Торгово-промышленная плата Российской Федерации. «Издательские решения». 10 июли 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 июли 2021.