Панҷобиҳо

Панҷобиҳо
Шумора	146 107 170 тан (2022)
Парвандаҳо дар Викианбор

Панҷобӣ

Панҷобиҳо, пунҷобиҳо ( панҷ. ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ, панҷ.ш. پنجابی لوک) — аҳолии асосии минтақаи ҷуғрофию таърихии Панҷоб (иёлати Панҷоби Покистона ва иёлатҳои ҳиндустонии Панҷоб ва Ҳарияна). Дар Аврупо, Амрико, Осиё, Ховари Миёна ва Африқо низ диаспораҳои калон мавҷуданд. Шумораи онҳо ба 110—120 миллион нафар мерасад.

Аксари панҷобиҳо бо забони панҷобӣ (шохаи ҳинду эронии оилаи забонҳои ҳиндуаврупоӣ), ақаллият (сикҳҳо) — ба ҳиндӣ (дар Ҳиндустон), лаҳҷаҳои лендӣ (лаҳнда) ва урду (дар Покистон) ҳарф мезананд. Дар Покистон панҷобиҳо дини исломро риоя мекунанд, дар Ҳиндустон бошад, асосан сикҳизм ё ҳиндуизмро пайравӣ мекунанд. Этногенези халқ гуногун аст; Аз замонҳои қадим, гурӯҳҳои бегонаи аҳолӣ, аз қабили ориёиҳр, шакҳо (скифҳо), арабҳо ва дигар, бо аҳолии ҳудуди имрӯзаи Панҷоб ва шимоли Ҳиндустон ҳамроҳ шудан гирифтанд. Ҷатҳо, раҷпутҳо ва гуҷарҳо дар ташаккули панҷобиҳо саҳми калон гузоштанд. Аз ҳазораи 3 то милод панҷобиҳо ҳамчун асосгузорони давлатҳои тавоно машҳур шуданд (Таксила ва дигарон). Асосан панҷобиҳо деҳқонанд (зироати асосии кишоварзӣ гандум дар заминҳои обӣ аст); бофандагӣ, кӯлолгарӣ, қолинбозӣ ва кандакории бадеӣ хеле тараққӣ кардааст. Дар қишлоқҷойҳо хонаҳои гилкор бо боми ҳамвор доранд. Дар байни панҷобихо коргарон ва намояндагони зиёиёни техникӣ, хусусан дар Ҳиндустон нисбатан бисёранд. Фоизи одамони саводнок дар байни панҷобиҳо дар ҳарду кишвари истиқоматии онҳо нисбат ба халқҳои ҳамсоя хеле зиёд аст.

Адабиёт

• Гусева Н. Р. Панджабцы // Народы и религии мира / Глав. ред. В. А. Тишков. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1999. — С. 408—409.
• Кудрявцев М. К. Панджабцы // Большая советская энциклопедия / Глав. ред. А. М. Прохоров. Т. 19. — М.: Советская Энциклопедия, 1975. — С. 143.
• Народы Южной Азии. — М., 1963.