Президенти Озарбойҷон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Президенти Озарбойҷон

озарбойҷонӣ: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Ишғоли вазифа
Илҳом Алиев
Иқомати расмӣ Q31291952? ва Zagulba Presidential Residence[d]
Муҳлати салоҳият 7 сол
Пайдошавии вазифа 30 август 1991
Сайт president.az

Президенти Озарбойҷон — сарвари Ҷумҳурии Озарбойҷон мебошад, ки тибқи Конститутсия давлати Озарбойҷонро дар дохили кишвар ва дар муносибатҳои хориҷӣ намояндагӣ мекунад, ваҳдати халқи Озарбойҷонро таҷассум менамояд ва идомати давлатдории Озарбойҷонро таъмин менамояд, кафили истиқлол ва тамомияти арзии давлати Озарбойҷон, риояи созишномаҳо ва шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Озарбойҷон, кафили истиқлоли судҳо, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Озарбойҷон аст.

Тибқи Конститутсияи Озарбойҷон, як шахс метавонад ба муддати номаҳдуд ба ҳайси президент хидмат кунад.

Интихобот[вироиш | вироиши манбаъ]

Президенти кишвар номзаде метавонад шавад, ки:

  • шаҳрванди Ҷумҳурии Озарбойҷон бошад;
  • ҳуқуқи овоздиҳӣ дорад;
  • зиёда аз 10 сол аст, ки дар Озарбойҷон зиндагӣ мекунад;
  • дорои маълумоти олӣ бошад;
  • душаҳрвандӣ ва дар назди дигар давлатҳо уҳдадориҳо надорад;
  • барои ҷинояти вазнин, доғи судӣ надошта бошад.

Тибқи Конститутсияи Ҷумҳурии Озарбойҷон, президент ба муҳлати 7 сол дар асоси ҳуқуқи мустақим, баробар ва умумӣ, бо овоздиҳии шахсӣ, озод ва пинҳонӣ интихоб карда мешавад. Номзадеро, ки зиёда аз нисфи овозҳои интихобкунандагоне, ки дар интихобот иштирок кардаанд, гирифтааст, Президент таъйин карда мешавад. Дар ҳолати вазъи ҳарбӣ, агар шароит барои баргузории интихобот мувофиқ набошад, мандати президент то ба охир расидани амалиёти ҳарбӣ тамдид карда мешавад [1].

Натиҷаҳои интихоботи президентӣ дар давоми 14 рӯзи пас аз рӯзи овоздиҳӣ аз ҷониби Суди конститутсионии Озарбойҷон расман эълон карда мешавад [2].

Маросими савгандёдкунии президент[вироиш | вироиши манбаъ]

Маросими савгандёдкунии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон - маросими ботантанаи савганд ёд кардани президенти тозаинтихоби Озарбойҷон мебошад. Дар давоми се рӯз пас аз тасдиқи президенти интихобшуда аз ҷониби Суди конститутсионии Ҷумҳурии Озарбойҷон, маросими савгандёдкунӣ баргузор мешавад ва президент савганд ёд мекунад [1] :

Президент ба иҷрои ваколатҳои худ дар рӯзи савгандёдкунӣ шурӯъ мекунад.

Иштирокчиён[вироиш | вироиши манбаъ]

Маросими расмии савгандёдкунии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон бо иштироки шахсони расмии давлати Озарбойҷон (намояндагони ҳизбҳои сиёсӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, хизматчиёни ҳарбӣ, шахсиятҳои мазҳабӣ), аъзои ҳукумат, вакилони Миллӣ Маҷлис (Маҷлиси Миллӣ), аъзои оилаи президент, инчунин намояндагони хориҷӣ ва дигарон баргузор намешавад.

Ҷой ва сана[вироиш | вироиши манбаъ]

Бори аввал маросими савгандёдкунии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон соли 1992 баргузор шуд.

Ҷой сана
Бинои Маҷлиси Миллӣ 17 июни соли 1992 [3]
Қасри "Республика" (аз соли 2004 қасри ба номи Ҳайдар Алиев) 10 октябри соли 1993 [4]
18 октябри соли 1998
31 октябри 2003
24 октябри соли 2008
Бинои Маҷлиси Миллӣ 19 октябри 2013 [5]

Эътимоднома[вироиш | вироиши манбаъ]

Ливои президентӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Фармон дар бораи тасдиқи тасвири ливои Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон аз 15 сентябри соли 2008 баромад, ки тибқи он Ливои президентӣ рамзи расмии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон мебошад [6].

Асли Ливои президентӣ дар хонаи хидматрасонӣ дар Қасри Президенти Озарбойҷон нигоҳ дошта мешавад.

Нусхаҳои ливои президентиро дар болои қаср ва қароргоҳҳои президент, дар салонҳо ва толорҳое, ки барои баргузории чорабиниҳои расмӣ бо иштироки президент пешбинӣ шудаанд, дар болои биноҳое, ки барои чорабиниҳои расмии маросимҳои дигар бо иштироки президент пешбинӣ шудаанд, ва дар болои мошинҳои президент бардоштан мумкин аст.

Тасвири ливо[вироиш | вироиши манбаъ]

Ливои президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон матоъи дуҷонибаи чоркунҷаест, ки аз се рахи уфуқии паҳнии якхела сохта шудааст: кабуд, сурх ва сабз. Ливои серанга бо канори тилоӣ ҳошия гирифта шудааст. Дар ду тарафи ливо, дар рахи сурх нишони давлатии Ҷумҳурии Озарбойҷон тасвир ёфтааст. Парчам ба сутун часпонида мешавад, ки дар он насаб, ном, номи падари президенти кунунии ҷумҳурӣ, инчунин таърихи интихоб шуданаш ба мансаб гузошта мешавад. Мехвар як нӯги шакли Ҳилоли Аҳмар ва ситораи 8-кунҷагӣ дорад. Андозаи дақиқи парчам муайян карда нашудааст [7].

Таърихи интихоботи президент[вироиш | вироиши манбаъ]

Аввалин интихоботи президентии Озарбойҷон 8 сентябри соли 1991, каме пеш аз қабули Қонун дар бораи истиқлоли Ҷумҳурии Озарбойҷон, 18 октябри соли 1991 баргузор гардид.

Президент Акс Оғози ваколат

Хатми ваколат Ҳизб
1
Аяз Муталибов (тав. 1938)[8]
30 август 1991

14 май 1992
6 март 1992

18 май 1992
Ҳизби коммунистии Озарбойҷон (то 10 сентябри соли 1991)
Ёқуб Мамедов (и. в.) (тав. 1941)[9]
6 март 1992 14 май 1992
Иса Гамбар (и. в.) (тав. 1957)
19 май 1992 16 июн 1992
Фронти халқии Озарбойҷон
2
Абулфаз Элчибей (1938—2000)[10]
16 июн 1992 1 сентябр 1993
Фронти халқии Озарбойҷон
3
Ҳайдар Алиев (1923—2003)
3 октябр 1993 31 октябр 2003
Ҳизби «Озарбойҷони навин»
4
Илҳом Алиев (тав. 1961)[11]
31 октябр 2003 Президенти амалкунанда
Ҳизби «Озарбойҷони навин»

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 Конституция Азербайджанской Республики(рус.). base.spinform.ru. 14 апрели 2018 санҷида шуд.
  2. Избирательный кодекс Азербайджанской Республики(озарб.)(пайванди дастнорас — таърих). www.constcourt.gov.az. 14 апрели 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 апрели 2018.
  3. 22 il öncə bu günlər torpaqlarımız azad edilirdi...(озарб.). Бойгонӣ шудааст 23 июли 2014  сол. Проверено 7 Январ 2014.
  4. Дворец имени Гейдара Алиева, Баку, Азербайджан: описание, фото, где находится на карте, как добраться. www.1000mest.ru. 14 апрели 2018 санҷида шуд.
  5. В Милли Меджлис состоялась инаугурация Президента Азербайджанской Республики(рус.). Проверено 14 апрели 2018.
  6. 15 сентября Президент Ильхам Алиев подписал Указ о штандарте (флаге) Президента Азербайджанской Республики(рус.). Проверено 14 апрели 2018.
  7. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ О ШТАНДАРТЕ (ФЛАГЕ) ПРЕЗИДЕНТА АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ(рус.). Проверено 14 апрели 2018.
  8. Первые президенты бывших союзных республик СССР (5 апрели 2015). Проверено 14 апрели 2018.
  9. Azerbaijan: Heads of State: 1990-2018 - Archontology.org(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). www.archontology.org. 14 апрели 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 марти 2019.
  10. Революция в Азербайджане (18 май 1992). 14 апрели 2018 санҷида шуд.
  11. Президент Азербайджанской Республики » Биография(рус.). ru.president.az. 14 апрели 2018 санҷида шуд.