Jump to content

Салоникӣ

Вироиши пайвандҳо
Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Маҳалли аҳолинишин
Салоникӣ
юн. Θεσσαλονίκη
Кишвар Юнон
Роҳбар Stelios Aggeloudis[d]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис 315 то м.
Аввалин номбарӣ асри IV то м.
Масоҳат
  • 19,307 км²
Баландии марказ 6 м[1]
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Забони расмӣ юнонӣ
Шиносаҳои ададӣ
Пешшумораи телефон 231
Нишонаи почта 530–539, 54015–54655 ва 56404
Коди мошин MM, NA, NB, NE, NH, NI, NK, NM, NN, NO, NP, NT, NY, NX ва NZ
thessaloniki.gr​(юн.)​(англ.)
 Парвандаҳо дар Викианбор

Салоникӣ, ҳамчунин бо номи Салоника (/ˌθɛsələˈnaɪkə, ˌθɛsəˈlɒnɪkə/), Салоникӣ, Салоника ё Салоника (/səˈlɒnɪkə, ˌsæləˈniːkə/) — дуюмин шаҳри бузурги Юнон мебошад (бо каме зиёда аз як миллион аҳолӣ дар минтақаи метрополитении он) ва пойтахти минтақаи ҷуғрофии Мақдуния, минтақаи маъмурии Македонияи Марказӣ ва Идораи ғайримарказонидашудаи Македония ва Фракия.[3][4]

Он ҳамчунин дар юнонӣ бо номи i Symprotévousa, яъне "ҳампойтахт", маълум аст,[5] — ишора ба нақши таърихии он ҳамчун "шаҳри ҳамҳукмрон" (Symvasilévousa) дар Империяи Византия якҷоя бо Константинопол мебошад.[6]

Салоникӣ дар Халиҷи Термаик, дар гӯшаи шимолу ғарбии Баҳри Эгей ҷойгир шудааст. Он аз ғарб бо делтаи Аксиос ҳаммарз аст. Маркази таърихии шаҳр, соли 2021 аҳолии 319,045 нафар дошт,[7] дар ҳоле ки Минтақаи метрополитении Салоникӣ 1,006,112 нафар ва Минтақаи бузурги Салоникӣ 1,092,919 нафарро дар бар мегирифт.[8][9] Салоникӣ дувумин маркази муҳими иқтисодӣ, санъатӣ, тиҷорӣ ва сиёсӣ дар Юнон аст ва як маркази калони нақлиёт барои Юнон ва ҷанубу шарқи Аврупо ба шумор меравад, махсусан тавассути Бандари Салоникӣ.[10]

Шаҳр бо ҷашнвораҳо, рӯйдодҳо ва ҳаёти фарҳангии зиндааш шӯҳрат дорад.[11] Рӯйдодҳое чун Намоишгоҳи байналмилалии Салоникӣ ва Ҷашнвораи байналмилалии синамои Салоникӣ ҳар сол баргузор мешаванд. Салоникӣ Пойтахти ҷавонони Аврупо дар соли 2014 буд. Донишгоҳи асосии шаҳр — Донишгоҳи Арасту — бузургтарин дар Юнон ва Балкан мебошад.[12]

Салоникӣ соли 315пеш аз милод аз ҷониби Искандари Мақдунӣ бунёд ёфта, ба ифтихори ҳамсараш Салонике, духтари Филиппи II Мақдунӣ ва хоҳари Александри Бузург номгузорӣ шуд. Он 40км ҷанубу шарқи Пелла, пойтахти Подшоҳии Македония, сохта шуд. Дар даврони Рим, шаҳр як метрополиси муҳими Рум гашт ва дар Империяи Византия дувумин шаҳри калон ва сарватмандтарин буд. Он ҳсоли 1430 ба дасти усмониҳо афтод ва қариб панҷсад сол зери ҳукмронии Усмониён монд, бо калисоҳо, масҷидҳо ва канисаҳое, ки паҳлӯи ҳам мавҷуд буданд. Аз асри 16 то 20 — ягона шаҳре буд, ки яҳудиён дар он аксариятро дар Аврупо ташкил медоданд. Соли 1912, 8 ноябр, шаҳр ба Подшоҳии Юнон пайваст. Дар шаҳр меъмории византӣ ба назар мерасад, аз ҷумла ёдгориҳои насронии қадимӣ ва византӣ, як Мероси ҷаҳонии ЮНЕСКО, ва сохторҳои Румӣ, Усмонӣ ва Яҳудии сефардӣ.

Соли 2013, маҷаллаи National Geographic Салоникиро ба феҳристи маконҳои беҳтарини сайёҳӣ дар ҷаҳон шомил намуд,[13] ва соли 2014 маҷаллаи Financial Times (бахши сармоягузории мустақим — FDI Magazine) Салоникиро беҳтарин шаҳри миёнаҳаҷми аврупоӣ барои нерӯи инсонии кордон ва сатҳи баланди зиндагӣ унвон кард.[14][15]

Номҳо ва этимология

[вироиш | вироиши манбаъ]
Катибае бо матни «Ба малика Фессалоника, (духтари) Филипп», Осорхонаи бостоншиносии Салоникӣ

Номи аслии шаҳр Θεσσαλονίκη Thessaloníkē буд. Ин ном ба ифтихори шоҳдухтари македонӣ Фессалоникаи Македония, нимҳоҳари Искандари Макдунӣ дода шудааст. Номи ӯ маънои «Ғалабаи Фессалӣ»-ро дорад ва аз Θεσσαλός (Фессалӣ) ва Νίκη (ғалаба; нигар Ника) гирифта шудааст. Ин ном ба шарафи пирӯзии македониҳо дар Ҷанги майдони Крокус (353/352 пеш аз милод) интихоб шудааст.

Шаклҳои дигари ном низ вомехӯранд, аз ҷумла: Θετταλονίκη Thettaloníkē,[16][17] Θεσσαλονίκεια Thessaloníkeia,[18] Θεσσαλονείκη Thessaloneíkē, ва Θεσσαλονικέων Thessalonikéon.[19][20]

Номи Σαλονίκη Saloníki нахустин бор дар забони юнонӣ дар Солномаи Мореа (асри 14) сабт шудааст ва дар сурудҳои халқӣ маъмул мебошад. Аммо эҳтимол он пештар ба вуҷуд омадааст, зеро ал-Идрисӣ онро Салуник унвон кардааст (асри 12). Ин шакл дар забонҳои дигар низ ҷой дорад: Солѹнъ (Solunŭ) дар Калисои-славянии қадим, סאלוניקו[21][22] (Saloniko) дар юдо-испанӣ (שאלוניקי то асри 19[22]), סלוניקי (Saloniki) дар забони ибронӣ, Селаник дар албанӣ, سلانیك (Селаник) дар туркии усмонӣ, Selanik дар туркии муосир, Salonicco дар итолиёвӣ, Солун ё Солун дар забонҳои ҷанубии славянӣ, Салоники (Saloníki) дар русӣ, Sãrunã дар аруманӣ[23] ва Săruna дар забони мегленорумунӣ.[24]

Шаҳрро ба забони англисӣ бо шаклҳои гуногун меноманд: Thessaloniki, Salonika, Thessalonica, Salonica, Thessalonika, Saloniki, Thessalonike ё Thessalonice. Дар матнҳои чопӣ то оғози асри XX бештар номи Thessalonica истифода мешуд, ки ба шакли лотинӣ мувофиқ аст; дар тӯли қисми зиёди асри XX бештар номи Salonika маъмул гашта буд. Тақрибан аз соли 1985 сар карда, номи маъмултарини истифодаи ягона Thessaloniki шуд.[25][26] Шаклҳое, ки бо пасванди лотинии -a тамом мешаванд, ба таври умум бештар аз шаклҳое бо пасванди юнонии -i ва хеле бештар аз шаклҳои қадимӣ бо -e истифода мешаванд.[27]

Номи «Thessaloniki» соли 1912, ҳангоми пайвастани шаҳр ба Подшоҳии Юнон дар ҷараёни Ҷангҳои Балкан ҳамчун номи расмии шаҳр дубора барқарор гардид.[28] Дар гуфтори маҳаллӣ, номи шаҳр бо ҳарфи L-и ғалладор ва амиқ талаффуз мешавад, ки барои лаҳҷаи муосири македонии юнонии муосир хос аст.[29][30] Ин ном бисёр вақт ба шакли кӯтоҳшудаи Θεσ/νίκη навишта мешавад.[citation needed]

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]
Тангаи қадимии Кассандр, писари Антипатр ва бунёдгузори шаҳри Салоник

Шаҳри Салоникӣ тақрибан соли 315 то милод аз ҷониби шоҳ Кассандри Мақдунӣ дар макони шаҳраки қадимии Терма ва 26 деҳаи дигар таъсис ёфтааст.[31][32] Искандар онро ба ифтихори ҳамсараш Салоникӣ номгузорӣ кард,[33] ки писархони Искандари Мақдунӣ ва шоҳдухтари Мақдуния, духтари Филиппи II-и Мақдунӣ буд. Дар замони шоҳигарии Мақдуния, шаҳр истиқлол ва парлумони худро нигоҳ дошт[34] ва ба муҳимтарин шаҳри Мақдуния табдил ёфт.[33]

Бист сол пас аз суқути Подшоҳии Мақдуния дар соли 168 то милод, яъне дар соли 148 то милод, Салоникӣ пойтахти минтақаи Рими Мақдуния эълон гардид.[35] Дар соли 41 то милод Салоникӣ ба шаҳри озоди Ҷумҳурияти Рим зери назорати Марк Антоний табдил ёфт.[36][37] Ин шаҳр ба як маркази муҳими савдо табдил ёфт, ки дар роҳи Виа Эгнатия ҷойгир буд,[38] ва Дуррахиумро бо Византион мепайваст.[39] Ин роҳ ба рушди савдо миёни Салоник ва марказҳои бузурги тиҷоратӣ чун Рим ва Византион мусоидат намуд.[40] Салоник ҳамчунин дар ҷануби роҳи асосии шимол–ҷануби Балкан, ки аз водиҳои Мораваи Бузург ва Аксиос мегузарад, ҷойгир аст ва ҳамин тавр Балканро бо боқимондаи Юнон мепайвандад.[41] Шаҳр пойтахти яке аз чор воҳиди маъмурии Рим дар Мақдуния гардид.[38]

Ҷуғрофиё

[вироиш | вироиши манбаъ]

Салоник 502 километр (312мил) шимолтар аз Афина ҷойгир аст.

Масоҳати шаҳрии Салоник аз Орайокастро дар шимол то Термӣ дар ҷануб, дар самти Халкидики, тақрибан 30 километр (19мил) тӯл мекашад.

Геология

[вироиш | вироиши манбаъ]

Салоникӣ дар канори шимолии Халиҷи Термаик дар соҳили шарқии он ҷойгир аст ва дар ҷанубу шарқи он Кӯҳи Хортиатис қарор дорад. Наздикии шаҳр ба кӯҳҳои баланди атроф, теппаҳо ва хатҳои зилзила, махсусан дар ҷанубу шарқ, дар таърих онро ба тағйироти геологӣ осебпазир кардааст.

Аз замонҳои миёна, Салоник зери таъсири заминларзаҳои шадид қарор гирифтааст, аз ҷумла дар солҳои 1759, 1902, 1978 ва 1995.[42] Дар рӯзҳои 19–20 июни соли 1978, шаҳр зери як силсила заминларзаҳои шадид қарор гирифт, ки шиддаташон ба 5.5 ва 6.5 Шкалаи Рихтер расид.[43][44] Ин ларзишҳо ба якчанд биноҳо ва ёдгориҳои таърихӣ хисороти зиёд расонданд,[43] аммо шаҳр тавонист бе мушкили ҷиддӣ аз ин офат раҳо ёбад.[44] Як бинои бисёрошёна дар маркази Салоник дар ҷараёни заминларзаи дуюм фурӯ рехт ва боиси ҳалокати шумораи зиёде гардид, ки теъдоди умумии қурбониёнро ба 51 нафар расонд.[43][44]

Иқлим

[вироиш | вироиши манбаъ]

Иқлими Салоник тағйирёбанда буда, дар канори якчанд навъи иқлимӣ ҷойгир шудааст. Тибқи Таснифи иқлимии Кёппен, шаҳр умуман дорои иқлими нимбиёбонии сард (BSk) мебошад, дар ҳоле ки дар маркази шаҳр иқлими нимбиёбонии гарм (BSh) ҳукмфармост. Ҳамчунин таъсири иқлими баҳри Миёназамин (Csa) ва иқлими субтропикии намнок (Cfa) дар иқлими шаҳр эҳсос мешавад.[45][46] Чун дар Афина, қаторкӯҳи Пинд нақши муҳиме дар хушк шудани иқлими минтақа мебозад, зеро бодҳои ғарбиро ба таври назаррас хушк мекунад.[47] Дарвоқеъ, истгоҳи Намоишгоҳи байналмилалии Салоник аз Обсерваторияи миллии Афина шимолитарин истгоҳ дар ҷаҳон аст, ки дорои иқлими нимбиёбонии гарм (BSh) мебошад.[48]

Ҳукумат

[вироиш | вироиши манбаъ]
Минтақаҳои шаҳрӣ ва бузургшаҳрии Салоник, as of 2011

Мувофиқи ислоҳоти Калликратис, аз 1 январи соли 2011 Минтақаи шаҳрии Салоникӣ , ки «шаҳри Салоникӣ»-ро ташкил медиҳад, аз шаш шаҳрдории худидоракунанда ва як воҳиди шаҳрдорӣ иборат аст. Шаҳрдориҳое, ки ба Минтақаи шаҳрии Салоник шомиланд, инҳоянд: Салоникӣ (маркази шаҳр ва бузургтарин аз рӯи шумораи аҳолӣ), Каламария, Неаполи-Сикиес, Павлос Мелас, Кордэлио-Эвосмос, Ампелокипои-Менемени, ва воҳидҳои шаҳрдории Пилая ва Панорама, ки қисми шаҳрдории Пилая-Хортиатис мебошанд.[9] Пеш аз ислоҳоти Калликратис, Минтақаи шаҳрии Салоник аз ду баробар бештар шаҳрдориҳои хурд иборат буд, ки мушкилоти зиёди бюрократиро ба вуҷуд меовард.[49]

Иқтисод

[вироиш | вироиши манбаъ]
Бинои кӯҳнаи Бонки Салоник, ҳоло Стóa Малакопи
Як бинои Бонки Юнон

Салоникӣ дар даврони Империяи Рум ба як маркази муҳими иқтисодӣ дар Балкан табдил ёфт. Пакс Романа (сулҳи румӣ) ва мавқеи стратегии шаҳр барои рушди тиҷорат байни Рим ва Византиум (баъдтар Константинопол, имрӯза Истанбул) тавассути Салоникӣ ва бо истифода аз Виа Эгнатия шароити мусоид фароҳам овард.[50] Виа Эгнатия ҳамчунин як хатти муҳими иртибот байни Империяи Рум ва кишварҳои Осиё ба ҳисоб мерафт,[50] бахусус дар робита бо Роҳи абрешим.

Аҳолӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Шаҳри Салоник сершумортарин дар байни Минтақаи шаҳрии Салоник ба шумор меравад. Шумораи аҳолии он тибқи охирин барӯйхатгирӣ афзоиш ёфтааст ва шумораи аҳолии минтақаи метрополитенӣ зиёда аз як миллион нафарро ташкил медиҳад. Шаҳр маркази Минтақаи метрополитении Салоник ба ҳисоб меравад ва тибқи охирин барӯйхатгирии соли 2021 аҳолии он 1,091,424 нафарро ташкил медиҳад.[51]

Ҷусторҳои вобаста

[вироиш | вироиши манбаъ]

Адабиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ https://it-ch.topographic-map.com/map-4x471h/Salonicco/?zoom=19&center=40.6234%2C22.95392&popup=40.62351%2C22.9539
  2. ↑ Αποτελέσματα Μόνιμου Πληθυσμού κατά Δημοτική Κοινότητα (греч.) — Ελληνική Στατιστική Αρχή, 2023.
  3. ↑ Greek Republic 2011, p. 22, Έδρα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι η Θεσσαλονίκη. (Пойтахти минтақаи Македонияи Марказӣ — Салоник мебошад.)
  4. ↑ Greek Republic 2011, p. 25, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης, η οποία εκτείνεται στα όρια της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας, με έδρα την Θεσσαλονίκη. (Идораи ғайримарказонидашудаи Македония-Фракия, ки минтақаҳое чун Македонияи Шарқӣ-Фракия ва Македонияи Марказиро дар бар мегирад ва марказаш Салоник аст.)
  5. ↑ Harry Coccossis; Yannis Psycharis (2008). Regional analysis and policy: the Greek experience. Springer. p. 19. ISBN 9783790820867. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 19 August 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. ↑ Manos G. Birēs; Marō Kardamitsē-Adamē (2004). Neoclassical architecture in Greece. Getty Publications. p. 176. ISBN 9780892367757. Retrieved 10 August 2011. Thessaloniki.  Unknown parameter |url-access= ignored (help)
  7. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи 2021census ворид нашудааст
  8. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи auto1 ворид нашудааст
  9. ↑ 9.0 9.1 Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи urban metro ворид нашудааст
  10. ↑ Nicholas Konsolas; Athanassios Papadaskalopoulos; Ilias Plaskovitis (2002). Regional development in Greece. Springer. ISBN 9783540423959. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 16 August 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  11. ↑ Introducing Thessaloniki. Lonely Planet travel guides.
  12. ↑ Aristotle University of Thessaloniki. European University Foundation.
  13. ↑ Best Trips 2013 – Thessaloniki. National Geographic (December 2012). 31 май 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 ноябри 2012.
  14. ↑ Η Θεσσαλονίκη αναδείχθηκε σε ευρωπαϊκή πόλη του μέλλοντος για το 2014 | ΕΛΛΑΔΑ | ΕΙΔΗΣΕΙΣ | LiFO. lifo.gr (17 February 2014).
  15. ↑ European Cities and Regions of the Future 2014/15 (17 February 2014).
  16. ↑ Inscriptiones Graecae, X 2. 1 Thessalonica et vicinia, с. 19
  17. ↑ Πολυβίου Ιστοριών τα σωζόμενα, Editore Ambrosio Firmin Didot, Parisiis, MDCCCXXXIX с. 679
  18. ↑ Strabo. "7". Geographica 7. Archived from the original on 8 March 2021. Retrieved 21 February 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  19. ↑ Inscriptiones Graecae, Χ 2.1 Thessalonica et vicinia – 19, 24, 150, 162, 165, 167, 177–179, 181, 199, 200, 207, 231–233, 283, 838, 1021, 1026, 1028, 1031, 1034, 1035
  20. ↑ Ioannis Touratsoglou (1988). Die Münzstätte von Thessaloniki in der römischen Kaiserzeit (in немисӣ). Berlin: Verlag Walter de Gruyter. pp. 115–16. 
  21. ↑ Cover. Digital collections. U. Washington.
  22. ↑ 22.0 22.1 Details – Kima. geo-kima.org. 4 июни 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 Январ 2023.
  23. ↑ Α.Ι. Θαβώρης (Антониос Таворис), "Θεσσαλονίκη – Σαλονίκη. Η ιστορία του ονόματος της πόλης" (Салоник – таърихи номи шаҳр), "Η Θεσσαλονίκη" (Салоник), Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Маркази таърихи Салоник), Δήμος Θεσσαλονίκης (Шаҳрдории Салоник), 1985, с. 5–21.
  24. ↑ MEGLENOROMÂNII–Ҷанбаҳои таърихӣ, ҷуғрофӣ, ҳувияти қавмӣ ва демографии мегленорумунҳо Бойгонӣ шудааст 23 Январ 2023  сол.. с. 328.
  25. ↑ Google nGrams graph Бойгонӣ шудааст 15 марти 2024  сол.
  26. ↑ Google nGrams.
  27. ↑ Google nGrams.
  28. ↑ Mazower 2004, p.&nbsp;18
  29. ↑ Ανδριώτης (Andriotis), Νικόλαος Π. (Nikolaos P.) (1995). Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: (τέσσερις μελέτες) (Таърихи забони юнонӣ: чаҳор пажӯҳиш) (in юнонӣ). Θεσσαλονίκη (Thessaloniki): Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη. ISBN 960-231-058-8. 
  30. ↑ Vitti, Mario (2001). Storia della letteratura neogreca (in италиявӣ). Roma: Carocci. ISBN 88-430-1680-6. 
  31. ↑ Страбон VIII Fr. 21,24
  32. ↑ Paul's early period, Rainer Riesner, Doug Scott, саҳ. 338, ISBN 0-8028-4166-X
  33. ↑ 33.0 33.1 Wallace, Richard; Williams, Wynne (1998). The three worlds of Paul of Tarsus. Taylor & Francis. ISBN 978-0-20306973-8. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 13 August 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  34. ↑ Politis, Dionysios (2008). E-Learning Methodologies and Computer Applications in Archaeology. IGI Global. ISBN 978-1-59904761-4. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 18 June 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  35. ↑ "Thessalonica" Бойгонӣ шудааст 7 май 2021  сол., Ancient History Encyclopedia
  36. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи Paul of Tarsus2 ворид нашудааст
  37. ↑ Richard, Earl J. (2007). First and Second Thessalonians. Liturgical Press. ISBN 978-0-81465974-8. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 24 June 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  38. ↑ 38.0 38.1 White Tower Museum – A Timeline of Thessaloniki Бойгонӣ шудааст 26 Январ 2011  сол.
  39. ↑ Gill, David W. J.; Gempf, Conrad (1994). The Book of Acts in Its Graeco-Roman Setting. Wm. B. Eerdmans. ISBN 978-0-80284847-5. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 13 August 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  40. ↑ Tellier, Luc-Normand (2009). Urban world history: an economic and geographical perspective. ISBN 978-276052209-1. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 13 August 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  41. ↑ V. A. Fine, Jr., John (1991). The Early Medieval Balkans. University of Michigan Press. p. 336. ISBN 978-0-472-08149-3. 
  42. ↑ National Geophysical Data Center / World Data Service (NGDC/WDS): NCEI/WDS Global Significant Earthquake Database. NOAA National Centers for Environmental Information 5 Significant Earthquakes where Location Name includes Thessaloniki. NOAA National Centers for Environmental Information (1972). doi:10.7289/V5TD9V7K.
  43. ↑ 43.0 43.1 43.2 Significant earthquakes of the world – 1978. United States Department of Interior, US Geological Survey.
  44. ↑ 44.0 44.1 44.2 100+1 Χρόνια Ελλάδα [100+1 Соли Юнон] II. Maniateas Publishings. 1999. pp. 210–211. 
  45. ↑ Climatic Data by City, HNMS, Hellenic National Meteorological Service. www.emy.gr. 5 июни 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 апрели 2023.
  46. ↑ meteothes.gr Live! - Yearly Data. mail.meteothes.gr.
  47. ↑ Mountain Weather in Greece : Articles : SummitPost. www.summitpost.org.
  48. ↑ Summer 2024. 2 сентябри 2024 санҷида шуд.
  49. ↑ The Metropolitan Governance of Thessaloniki! Бойгонӣ шудааст 16 июли 2012  сол. (ба забони юнонӣ)
  50. ↑ 50.0 50.1 Joseph Roisman; Ian Worthington (2011). A Companion to Ancient Macedonia. John Wiley & Sons. ISBN 9781444351637. Archived from the original on 15 March 2024. Retrieved 18 April 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  51. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи 2011census ворид нашудааст
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Салоникӣ&oldid=1435988"