Уолл-стрит

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Уолл-стрит
Нигора
Номи кӯтоҳ Wall St
Номида ба шарафи Wall of New Amsterdam[d]
Кишвар
Воҳиди марзию маъмурӣ Манҳэттен[d]
Terminus Broadway[d][1] ва South Street[d][1]
Дарозӣ
  • 1,1 км
Нишонаи почта 10005 ва 10119
Detail map
Place name sign
KML file Template:Attached KML/Wall Street[d]
 Парвандаҳо дар Викианбор

Уолл-стрит (англ. Wall Street) — номи кӯчаи танг дар қисми поёнии Манҳеттени шаҳри Ню-Йорк аст, ки аз Бродвей ба соҳили Ист-Ривер мебарад. Он маркази таърихии ноҳияи молиявии шаҳр ҳисобида мешавад. Ҷозибаи асосии кӯча Биржаи фонди Ню-Йорк мебошад. Ба маънои маҷозӣ, ин номи ҳам худи биржа ва ҳам дар маҷмӯъ тамоми бозори саҳҳомии ИМА мебошад. Худи ноҳияи молиявиро баъзан Уолл-стрит низ меноманд.

Уолл-стрит ва Калисои Тринити. Рост — колоннаи Биржаи Ню-Йорк

Дар Иттиҳоди Шӯравӣ номи кӯча ба маънои ошкоро манфӣ буд ва дар ВАО ҳамчун синоними сиёсати хориҷии ИМА истифода мешуд[2].

BNY Mellon, вориси қадимтарин Бонки Ню-Йорк, ки соли 1784 аз ҷониби Александр Ҳэмилтон таъсис ёфтааст, дар ҳамсоягии Биржаи Ню-Йорк, дар суроғаи Уолл-стрит 1 ҷойгир аст. Дигар ҷолиби диққати ин кӯча ин бинои Толори Федералӣ аст, ки дар он маросими савгандёдкунии Президенти нахустини Иёлоти Муттаҳида Ҷорҷ Вашингтон соли 1789 баргузор шуда буд.

Аксарияти муассисаҳои бузурги молиявии Ню-Йорк акнун идораи марказии худро дар Уолл-стрит надоранд ва ба дигар минтақаҳои Манҳеттени поёнӣ ва миёна, Коннектикут ё Ню-Ҷерсӣ кӯчиданд. Масалан, яке аз мастодонҳои молиявӣ, ки дар ин кӯча дафтари корӣ дошт, JPMorgan Chase, бинои Уолл-стритро моҳи ноябри соли 2001 ба бонки олмонии Deutsche Bank фурӯхтааст.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Намуди Уолл Стрит дар кунҷи Бродвей. Соли 1867
Мардум суқути Биржаи Фондиро баррасӣ мекунанд. Соли 1929

Номи кӯча аз девори шаҳр, ки дар асри 17 сарҳади шимолии шаҳри Амстердами Нидерланд (яке аз номҳои аввалини Ню-Йорк) буд, пайдо шудааст. Дар солҳои 1640-ум палиса ва деворе, ки аз тахтаҳо сохта шуда буданд, сокинони колонияро ҷудо карда буданд [3]. Баъдтар, бо фармони ширкати Вест-Ҳинд, губернатори мустамликаи Голландия Питер Стуйвант бо истифода аз меҳнати ғуломон [4] як паласаи қавитар сохт. То замони ҷанг бо Англия, девори мустаҳками 12 фут (тақрибан 4 метр) чӯбу замин бо паласадҳои соли 1653 сохта шуда мустаҳкам карда шуд[5]. Девори сохта сокинонро аз ҳамлаҳои қабилаҳои индейӣ, мустамликадорони Англияи нав ва артиши Бритониё муҳофизат мекард. Дар соли 1685 сокинон қад-қади деворро мумфарш карданд, ки онро Уолл-стрит номиданд, ки маънои аслии он «кӯчаи девор» мебошад. Соли 1699 деворро англисҳо хароб карданд [6].

Дар охири асри 18, дар аввали кӯча, дарахти чиноре буд, ки дар назди он фурӯшандагон ва спекулянтҳо бо коғазҳои қиматнок савдо мекарданд. Дар соли 1792 онҳо қарор доданд, ки иттиҳодияи худро бо Созишномаи Платонӣ мустаҳкам кунанд (англ. Buttonwood Agreement). Ин оғози Биржаи фондии Ню-Йорк буд [7].

Дар соли 1889, гузориши бозори саҳҳомӣ "Мактуби нисфирӯзии муштариён" номи The Wall Street Journal-ро, номи худро аз кӯча гирифт. Ин рӯзномаи бонуфузи ҳаррӯзаи тиҷорӣ айни замон дар шаҳри Ню-Йорк нашр мешавад [8] ва ба Dow Jones & Company тааллуқ дорад.

Коҳиш ва барқарорсозӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Таркиши бомба дар Уолл Стрит. 16 сентябри соли 1920

Ноҳияи молиявии Манҳеттен яке аз калонтарин марказҳои тиҷоратии Иёлоти Муттаҳида ва пас аз Мидтаун дуввумин маркази Ню-Йорк мебошад. Дар охири асри 19 — аввали асри 20, шаҳр ба таври фаъол биноҳои осмонбӯс месохт (бо Чикаго рақобат мекард). Ноҳияи молиявӣ ҳатто имрӯз худ як осмонхарош аст — аз Манҳеттени Миёна дар шимол ҷудо шудааст, аммо дар ҳамон баландӣ аст.

Уолл Стрит, 23, соли 1914 сохта шудааст ва бо номи "Хонаи Морган" маъруф аст, солҳои тӯлонӣ муҳимтарин суроға дар низоми молии Амрико буд. Нисфирӯзии 16 сентябри соли 1920 бомба дар даромадгоҳи бино таркид, ки дар натиҷа 40 нафар кушта ва тақрибан 400 нафар маҷрӯҳ шуданд. [9] Чанде пеш аз инфиҷор, дар як қуттии почтаи кунҷи Бродвей ва Сидари Сиёҳ мактуби огоҳӣ гузошта шуда буд, ки дар он чунин навишта шуда буд: "Дар хотир доред, мо дигар ба ҳамдигар таҳаммул нахоҳем кард. Маҳбусони сиёсиро озод кунед ё мутмаин бошед, ки ҳамаи шумо хоҳед мурд. Муборизони Анархисти Амрико". [10] Гарчанде ки дар бораи кӣ ва барои чӣ ин корро карда бошанд ҳам, назарияҳои зиёде мавҷуд буданд, баъд аз 20 сол, ФБР парвандаро соли 1940 бе ёфтани ҷинояткорон баст.

Соли 1929 ба истилоҳ "Панҷшанбеи сиёҳ" — суқути молиявии биржаи фондӣ ва Депрессияи Бузургро, ки баъд аз он рух дод, овард. Дар байни 24 ва 29 октябр, нархи саҳмияҳо дар биржа коҳиш ёфтанд ва дар байни тоҷирон ваҳм ба амал омад. Индекси Dow Jones арзиши худро танҳо дар соли 1955 баргардонд [11]. Дар давраи депрессияи бузург, минтақа ба ҳолати рукуд афтод. Сохтмони Маркази Ҷаҳонии Тиҷорат дар солҳои 1966 — 1970, ки аз ҷониби ҳукумат маблағгузорӣ мешуд, танҳо бо мақсади ҳавасманд намудани рушди иқтисодӣ дар ин минтақаи шаҳр пешбинӣ шуда буд [12].

Бо кушодани Маркази Умумиҷаҳонии Савдо дар соли 1973, ба ин биноҳо бисёр ширкатҳои калон ва пурқудрати Уолл-стрит кӯчиданд. [13] Дар оянда ин маҳалла дигар созмонҳои калонро ба ин минтақа ҷалб мекард. Ҳамлаи 11 сентябри соли 2001 боиси коҳиш ёфтани фаъолияти соҳибкорӣ дар ин минтақа шуд ва дар натиҷа, тиҷоратҳо ба минтақаҳои дигари шаҳр, инчунин ба штатҳои ҳамсоя ва дигар марказҳои тиҷоратии Амрико, ба монанди Чикаго ва Бостон, кӯчонида шуданд.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ 1.0 1.1 Карты Google — 2005.
  2. ↑ Овинников Р. С. Уолл-Стрит и внешняя политика. — М.: Международные отношения, 1980.
  3. ↑ [The History of New York State, Book II, Chapter II, Part IV.] Editor, Dr. James Sullivan, Online Edition by Holice, Deb & Pam. Retrieved 20 August 2006.
  4. ↑ White New Yorkers in Slave Times New York Historical Society. Retrieved 20 August 2006. (PDF)
  5. ↑ Timeline: A selected Wall Street chronology Бойгонӣ шудааст 15 октябри 2008  сол. PBS Online, 21 October 2004. Retrieved 20 August 2006
  6. ↑ New York City Tours Wall Street & The New York Stock Exchange Прочитано 2007-11-28
  7. ↑ Britannica Online Encyclopedia New York City. Banking and finance Прочитано 2007-11-28
  8. ↑ DOW JONES HISTORY — THE LATE 1800s 2006 Dow Jones & Company, Inc. Retrieved 19 August 2006.
  9. ↑ New York Press. William Bryk Big Bang on Wall Street Бойгонӣ шудааст 11 апрели 2008  сол. Прочитано 2007-11-28
  10. ↑ Remember we will not tolerate any longer. Free the political prisoners or it will be sure death for all of you. American Anarchists Fighters
  11. ↑ Quotes for ^DJI Yahoo! Finance
  12. ↑ Federal Emergency Management Agency (May 2002). «Chapter 1», World Trade Center Building Performance Study Бойгонӣ шудааст 28 июли 2011  сол. Прочитано 2007-11-28
  13. ↑ Pekala, Nancy. «Profile of a lost landmark; World Trade Center», Journal of Property Management, November 1, 2001

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Гейсст, Чарлз Р. История Уолл-стрит = Wall Street: A History. / [Пер. с англ. А. А. Калинин]. — Москва : Квартет-Пресс, 2001. — 473 с. : ил. — (Библиотека АТОН). ISBN 5-901822-01-3
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Уолл-стрит&oldid=1349500"