Фиръавн

Ҳайкали Фиръавн Хафр, Салтанати қадим. Осорхонаи Миср, Қоҳира

Фиръавн (/ˈfɛəroʊ/, /[unsupported input]ˈfeɪ.roʊ/; мисрӣ: pr ꜥꜣ; Ибрии Тавротӣ: פַּרְעֹה‎ Parʿō) — унвони подшоҳи Мисри қадим аз сулолаи якум (тақрибан 3150 пеш аз милод) то соли 30 пеш аз милод ба Ҷумҳурии Рум ҳамроҳ шудани Мисри Қадим. Барои аксари таърихи Миср он унвони расмӣ набуд, аммо дар ибтидо дар давраи Салтанати Нав ҳамчун эвфемизм ба хотири пешгирӣ аз зикри номи шоҳӣ ва номбар кардани унвонҳои расмии шоҳона ба вуҷуд омадааст ва махсусан дар миёнаҳои ҳазораи якуми пеш аз милод паҳн шудааст .

Термин

pr ꜥꜣ — «Великий дом» иероглиф

Калимаи юнонии Φαραώ аз Китоби Муқаддас гирифта шудааст (ибрӣ: פרעה par'ōh); мисри. аслӣpr ꜥꜣ ба маънои аслии «хонаи бузург», яъне қасри подшоҳӣ . Аз давраи Подшоҳии Нав (асрҳои XVI-XI пеш аз милод) номи қаср ба таври истиоравӣ худи ҳокимро ифода мекунад ва аз асри X пеш аз милод.

Таърих

Нахустин сохторҳои давлатии ибтидоӣ — номҳо дар водии Нил на дертар аз миёнаҳои ҳазораи IV пеш аз милод пайдо шуданд. Хеле дере нагузашта, дар ин давлатҳои прото-давлатҳо ҳокимияти бемаҳдуди меросии ҳукмрон ба вуҷуд омад, ки вазифаҳои роҳбари ҳарбӣ, коҳин ва мудири иқтисодиётро ба ҳам мепайвандад ва муттаҳидшавии онҳо оғоз ёфт . Подшоҳро ҳамчун кафили илтифоти худоён ба кишвар медонистанд. Дар баробари ин, пай дар пай Аҳромҳои бузург сохта шуданд, ки қудрати истисноӣ ва бузургии ҳокимони он замонро ифода мекунанд .

Забт кардани шаҳри Дапур аз ҷониби Рамессе II, Салтанати нав

nswt-bjtj — Фараон Верхнего и Нижнего Египта иероглиф

Вақте ки ҳокимони Фиван Камос ва Яҳмоси I муяссар шуд, ки Гиксоҳоро ронанд ва Салтанати навро таъсис диҳанд, Миср худро дар вазъияти нави сиёсӣ пайдо кард: сарфи назар аз забтҳо дар ҷануб ва шарқ, он дигар қудрати пурқувват дар ҷаҳон набуд, ки ба мисриён маълум буд — он дорои рақибони пурқуввате ба мисли Давлати Митан ва баъдтар подшоҳии Хеттиҳо буданд.

Хусусиятҳо

Либосҳои Фиръавн. Таҷдиди замонавӣ дар асоси тасвирҳо дар қабрҳо

Нишони Тутанхамон: асо ва чӯб, асри 14 пеш аз милод.

Сифатҳои шоҳона аз давраи пеш аз династӣ ба мерос гирифта шуда, қисман аз худоён «қарз гирифтаанд».

• высшие чиновники

«Рӯйхати шоҳона»-и фиръавнҳо

1. «Санги Палермо» ок. XXV в. до н. э. (Палермо, музей «Antonio Salinas»).
2. «Феҳристи подшоҳони Саққора» — полустёртый перечень фараонов VI династии на крышке базальтового гӯри сангӣ Анхесенпепи I — ҳамсари фиръавн Пепи I, ок. XXIII-XXIV вв. до н. э.
3. «Карнакский список», храм Ипет-Исут, Карнак, ок. XV в. до н. э. (Париж, музей Лувр).
4. «Абидосский список 2», храм Сети I, Абидос, ок. XIII в. до н. э. (АРЕ, памятники около селения Эль-Араба-эль-Мадфуна).
5. «Абидосский список 1» храм Рамсеса II, Абидос, ок. XIII в. до н. э. (Лондон, Британский музей).
6. «Саккарский список 2», гробница зодчего Тунари, Саккара, ок. XIII в. до н. э. (Каир, Каирский египетский музей).
7. «Туринский царский папирус» ок. XII в. до н. э. (Турин, Туринский египетский музей).
8. Перечисление царей Египта у Геродота в его «Истории», книга II Евтерпа, V в. до н. э.
9. «Египтика» Манефона, III в. до н. э.; не сохранилась, известна по цитированию некоторых античных и раннесредневековых авторов: Иосиф Флавий (I век), Секст Юлий Африкан (III век), Евсевий Кесарийский (III/IV века), Иоанн Малала («Хронография», VI век), Георгий Синкелл (VIII/IX века).
10. Перечень царей Египта у Диодора Сицилийского в его «Исторической библиотеке», I век до н. э.

Ҳамчунин нигаред

• Феҳристи фиръавнҳо
• Фиръавн дар ислом

Адабиёт

• И. А. Ладынин, М. Д. Бухарин, Б. С. Ляпустин, А. А. Немировский. История Древнего Востока. — Москва: Дрофа, 2009. — 623,[1] с. — («Высшее образование»). — ISBN 978-3-358-01189-2.
• Кристиана Циглер. Долина Нила / ред. А. Х. Дани, Ж-П. Моэн, А. Н. Сахаров, Э. А. Манушин. — История человечества. — М.: ЮНЕСКО, Магистр-пресс, 2003. — Т. 2: III тысячелетие до н.э. — VII век до н.э.. — 624 с. — ISBN 978-92-3-402811-0.
• {{{заглавие}}}.
• И. А. Ладынин. Сакрализация царской власти в древнем Египте в конце IV – начале II тыс. до н.э. // Сакрализация власти в истории цивилизаций. — Москва: Институт Африки РАН, 2005. — С. 55—81. — 447 с. — ISBN 5-201-04781-5.
• Sir Alan Gardiner. Egyptian Grammar: Being an Introduction to the Study of Hieroglyphs. — Third Edition, Revised. — London: Oxford University Press, 1964. — P. 71-76. — (Excursus A).
• Jan Assmann. Der Mythos des Gottkönigs im Alten Ägypten // Menschen — Heros — Gott: Weltentwürfe und Lebensmodelle im Mythos der Vormoderne. — Third Edition, Revised. — Stuttgart: Franz Steiner, 2009. — P. 11-26. — (Excursus A). — ISBN 10:3515092943.

Пайвандҳо

• Фараоны (цари) Египта: список(пайванди дастнорас — таърих). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 май 2003.
• Digital Egypt for Universities Бойгонӣ шудааст 14 апрели 2009  сол.
• 10 Influential Pharaohs.