Jump to content

Фитна

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод


Фитна (ар. فِتْنَة‎ — ошӯб, балво, исён, низоъ) — вожаи арабӣ буда, ба маънои бесарусомонӣ, ошӯб.

Дар ибтидо калимаи фитна ба коркарди металл барои тоза кардани шлак ишора мекард. Он одатан барои ишора ба аввалин ҷанги шаҳрвандии исломӣ истифода мешавад, ки пас аз кушта шудани халифа Усмон ибни Аффон дар соли 656 сар зад. Фитнаи дуввумро маъмулан низоъ байни Умавиён ва Алииён (683-685) барои назорати хилофат меноманд. Фитнаи сеюмро инқилоби зидди Умавии Аббосиён (744-750) меноманд. Фитнаи чаҳорум ҷанги дохилии Амин ва Маъмун (809-827) буд.

Калимаи фитна дар Қуръон дар ояти 217 сураи Бақара зикр шудааст.

Дар эсхатологияи исломӣ омадани Даҷҷол бузургтарин фитна дар рӯи замин аст. Даҷҷол дар рӯи замин ҳукмронӣ мекунад, мӯъҷизаҳо мекунад ва мардумро ба дӯзах ва биҳишт мепартояд. Даҷҷол худро масеҳ меномад ва бисёр одамонро роҳбарӣ мекунад.

Анбори фитна дунё — (ҳаёти заминӣ): дар охират фитна нест.

Дар фарҳанги сиёсии муосири арабӣ-исломӣ истилоҳи «фитна» дар баробари маънои мазҳабии худ маънои сиёсии ғайримазҳабӣ низ дорад ва дар робита ба эътирозҳои мухталифи сиёсӣ истифода мешавад.