Чарбҳо

Чарбҳо (липидҳо) — гурӯҳи моддаҳои органикӣ мебошанд, ки дар об ҳал намешаванд, вале дар ҳалкунандаҳои органикӣ (масалан, эфир, бензол) ҳал мешаванд. Онҳо манбаи муҳими энергия, қисмати асосии мембранаҳои ҳуҷайра, ва захиракунандаи ғизо дар организм мебошанд.

Таркиб ва сохтори чарбҳо

Чарбҳо асосан аз карбон (C), гидроген (H), ва оксиген (O) иборатанд. Онҳо аз глицерин ва кислотаҳои равғанӣ ташкил шудаанд.

Намудҳои чарбҳо

1.Чарбҳои содда (триглицеридҳо) – манбаи асосии захираҳои энергетикӣ.

2.Чарбҳои мураккаб – фосфолипидҳо ва гликолипидҳо, ки қисми мембранаи ҳуҷайра мебошанд.

3.Стероидҳо – масалан, холестерин, ки барои синтези гормонҳо муҳим аст.

Вазифаҳои чарбҳо дар организм

Манбаи энергия – 1 грамм чарб ҳангоми оксидшавӣ 9 ккал энергия медиҳад.

Ҳифзи гармӣ – чарбҳои зери пӯст организмро аз хунукӣ муҳофизат мекунанд.

Ҳифзи узвҳо – чарбҳо ҳамчун қабати муҳофизатӣ барои узвҳои дохилӣ хидмат мекунанд.

Қисми мембранаҳои ҳуҷайра – фосфолипидҳо асоси мембранаҳои ҳуҷайравиро ташкил медиҳанд.

Синтези гормонҳо – бисёр гормонҳо, аз ҷумла гормонҳои ҷинсӣ, аз чарбҳо ҳосил мешаванд.

Манбаъҳои чарбҳо

Чарбҳои ҳайвонот – равған, гӯшти равғандор, шир, тухм.

Чарбҳои растанӣ – равғани зайтун, офтобпараст, кокос, авокадо.

Чарбҳо барои фаъолияти организм муҳим мебошанд, аммо истеъмоли аз ҳад зиёди онҳо метавонад боиси фарбеҳӣ ва бемориҳои дилу раг гардад.

Адабиёт

• Диетология: руководство / Редактор Барановский Андрей Юрьевич. — 4. — СПб.: Издательский дом "Питер", 2013. — 1024 с. — (Спутник врача). — ISBN 978-5-496-00616-3.
• Л. М. Богатова. Молочные продукты — процент жирности сыра // Книга о вкусной и здоровой пище. — 8-е, испр. и доп. — М.: Агропромиздат, 1987.