Эритроситҳо

Эритроситҳо
Кошиф	Jan Swammerdam[d]
Таърихи кашф	1658
Тавлидшуда аз	bone marrow[d]
Диаметр	7 ± 1 micrometre
Парвандаҳо дар Викианбор

Эритроситҳо (аз юн. ἐρυθρός — сурх ва κύτος — зарф, қафас, ҳуҷайра) — ҳуҷайраҳои махсуси хун мебошанд, ки вазифаи асосии онҳо интиқоли оксиген (O₂) аз шуш ба бофтаҳо ва баргардонидани гази карбонат (CO₂) ба шуш мебошад.

Хусусиятҳои эритроситҳо:

Шакл: Диски дутарафа фурӯрафта, ки барои афзоиши сатҳи мубодилаи газҳо мусоидат мекунад.

Ранг: Ба туфайли сафедаи гемоглобин, ки оҳан дорад, ранги сурх доранд.

Ядро: Дар ширхӯрон эритроситҳо беядроанд, ки барои ҷойгирии бештари гемоглобин мусоидат мекунад.

Давомнокии умр: Тақрибан 120 рӯз; пас аз ин, дар испурч ва ҷигар нобуд мешаванд.

Вазифаҳои эритроситҳо:

1.Интиқоли оксиген - Гемоглобини эритроситҳо бо оксиген пайваст шуда, онро ба тамоми бофтаҳои бадан мебарад.

2. Баргардонидани гази карбонат (CO₂) - Гази карбонатро аз бофтаҳо ба шуш мебарад, ки онҷо хориҷ мешавад.

3.Нигоҳ доштани тавозуни кислотаю ишқорӣ (рН) - Эритроситҳо ба танзими муҳити дохилии бадан кумак мекунанд.

Синтез ва таҷдиди эритроситҳо:

Эритроситҳо дар магзи сурхи устухон (асосан дар устухонҳои косахонаи сар, қабурғаҳо ва устухони рон) ҳосил мешаванд. Ин равандро эритропоэз меноманд, ки тавассути гормони эритропоэтин, ки дар гурда истеҳсол мешавад, танзим карда мешавад.

Бемориҳои марбут ба эритроситҳо:

Камхунӣ (анемия) - Кам шудани эритроситҳо ё гемоглобин, ки боиси кам шудани оксиген дар бофтаҳо мегардад.

Полиситемия - Афзоиши ғайримуқаррарии миқдори эритроситҳо, ки метавонад ба ғафсшавии хун ва мушкилоти гардиши хун оварда расонад.

Сикл-клеточная анемия - Бемории ирсӣ, ки бо тағйири шакли эритроситҳо алоқаманд аст.

Эритроситҳо барои фаъолияти дурусти организм муҳим мебошанд, ва ҳар гуна тағйироти онҳо метавонад ба саломатӣ таъсири ҷиддӣ расонад.