Jump to content

Язғулом (дарё)

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Язғулом (дарё)
  Координатаҳо [[Гурӯҳ:Қуттии дарё: Викимаълумот: истифодабарии таркиб: координатаҳо|]]
Мавқеъ

Язғулом (Мазордара[1], Обимазор[1]) — дарёест дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, шохоби рости дарёи Панҷ дар ноҳияи Ванҷ, дар ғарби Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон[2].

Гидрография

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дарозӣ — 80 км. Масоҳати ҳавза 1970 км² аст. Теъдоди дарёҳое, ки дар ҳавзаи Язғулом дарозиашон камтар аз 10 километр аст, 77 адад буда, дарозии умумии онҳо 182 километрро ташкил медиҳад. Баландии миёнавазни ҳавза 3920 м аст[1]. Маблағи миёнаи об дар поёноб 36,2 м³/с аст. Коэффисиенти обхези дохилисола — 2,07. Моҳе, ки боришот аз ҳама зиёдтар аст, июл аст. 56% ҷараёни солона аз моҳи июл то сентябр рух медиҳад. Манбаи ғизо пирях-барф аст.

Язғулом аз водӣ ва дараҳои танг ба масофаи 80 километр дар самти шимолу шарқ ба ҷанубу ғарб, дар байни ду қаторкӯҳҳо: дар шимол Ванҷ ва дар ҷануб Язғулом ҷорӣ мешавад. Қабл аз омезиши дарёи Ракзоу дар баландии 2677 метр аз сатҳи баҳр Язғулом Мазордара[1] номида мешавад. Он аз пиряхҳои нишебии шимолии қаторкӯҳи Язғулом асосан аз пиряхи Язғулом сарчашма мегирад. Дар байни деҳаҳое, ки дар водй вокеъ гардидаанд, Мотравн, Будун, Андарбоғ ва Ҷамак мебошанд, ки дар онҳо асосан язғуломиҳо сукунат доранд[3].

Мувофиқи маълумотномаи «Захираи оби руизаминии ИҶШС» (1971) Язғулом ба гурӯҳи якуми дарёҳои мавсими маҳдудкунандаи баҳор дохил карда шудааст. Дар ҷадвал хусусиятҳои зерини ҷараёни дарё (нуқтаи ченкунӣ: деҳаи Мотравн) нишон дода шудааст:

Мазмуни оби сол Захираи моҳона (%) Маҷрои мавсимӣ (%)
I II III IV В VI VII VIII IX X XI XII Тобистон (V-IX) Тирамоҳ-зимистон (X-II) Баҳор (III-IV)!
Миёна 2.6 2.5 2.5 3.3 6.4 15.0 24.8 20.6 11.2 5.0 3.5 2.7 78,0 16.2 5.8
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 14. Бассейны рек Средней Азии. Вып. 3. Бассейн р. Аму-Дарьи / под ред. В. Ф. Федотовой. — Л.: Гидрометеоиздат, 1967. — 323 с.
  2. Атласи географияи Тоҷикистон. — Душанбе, 2014.
  3. The Yazgulamis (Язгулемский язык)(англ.). www.eki.ee. 10 октябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 марти 2012.