Ҳавайӣ (ҷазира)

Ҳавайӣ
ҳав. Hawai'i
Номида ба шарафи	Hawaiʻiloa[d]
Қитъа	Уқёнусия
Кишвар	Иёлоти Муттаҳидаи Амрико
Воҳиди марзию маъмурӣ	Ҳавайӣ
Минтақаи замонӣ	HAST[d]
Ҷойгир аст дар назди обанбори	Уқёнуси Ором
Мавқеият	Уқёнуси Ором
Баландтарин нуқта	Mauna Kea[d]
Шумораи аҳолӣ	▲198 449 тан (2016)
Баландӣ аз сатҳи баҳр	4 205 м
Дарозӣ	150 км
Бар	131 км
Масоҳат	10 434 км²
Периметр	504 км
Official symbol	M. polymorpha[d]
Official color	сурх
Шумори пайгирон	22 159
Парвандаҳо дар Викианбор

Ҳава́йӣ (англ. ва ҳав. Hawaiʻi), инчунин Ҷазираи Бузург (англ. Big Island) — галаҷазира дар қисми марказии уқёнуси Ором.

Ҷуғрофиё

Галаҷазира бештар аз 3600 км тӯл кашида, аз 8 ҷазираи нисбатан калон ва 12 ҷазираи хурди дар натиҷаи оташфишонии вулканӣ бавуҷудомада иборат мебошад. Майдони умумии он 16,7 ҳазор км². Аҳолиаш 1,7 млн нафар (2014). Пойтахт — шаҳри Гонолулу дар ҷазираи Оаху. Ҷазираҳои калон кӯҳсоранд ва боқӣ аз пуштакӯҳҳо иборатанд. Ҳарорати миёнаи моҳона 18-25°С. Боришоти солона аз 3500 то 12500 мм дар мавзеъҳои камшамол муайян шудааст. Ҷангалзорҳои тропикӣ ва марғзорҳо дорад. Дар галаҷазираҳо бештар аз 2500 навъи рустаниҳо месабзанд. Аҷдоди полинезиягиҳо дар галаҷазираҳо тақрибан аз асрҳои 4-5 сокин шудаанд. Ибтидои ҳазорсолаи 2 бошандагони галаҷазира бо дигар ҷазираҳои уқёнуси Ором робита барқарор намуданд. То ба ҷазираҳо омадани аврупоиён гавайиҳо давлат надоштанд, фақат иттиҳоди қабилаҳои ҷудогона вуҷуд дошт. Галаҷазираҳоро соли 1778 баҳрнаварди британиягӣ Ҷеймс Кук кашф кард ва онҳоро ҷазираҳои Сандвичҳо номид. Президенти чилучорумини ИМА Барак Обама дар шаҳри Ҳонолули ҷазираҳои Ҳавай таваллуд шудааст.

Сарчашма

• Гавай // Вичлас — Гӯянда. — Д. : СИЭМТ, 2015. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.