Ҳантсвилл, Алобомо

Маҳалли аҳолинишин
Ҳантсвилл, Алобомо
Кишвар	[[|]]
Роҳбар	Tommy Battle[d]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис	1805
Масоҳат	544,919874 км² (1 апрел 2010)
Баландии марказ	193 ± 1 м
Минтақаи замонӣ	CDT[d]
Аҳолӣ
Аҳолӣ	▲215 006 тан (2020, 1 апрел 2020)
Шиносаҳои ададӣ
Пешшумораи телефон	256
Нишонаи почта	35800–35899, 35801, 35800, 35804, 35807, 35809, 35812, 35815, 35816, 35819, 35822, 35825, 35828, 35830, 35833, 35835, 35837, 35839, 35841, 35845, 35849, 35851, 35852, 35850, 35853, 35854, 35857, 35859, 35862, 35865, 35870, 35873, 35876, 35878, 35881, 35884, 35886, 35889, 35892, 35895, 35896, 35897 ва 35898
huntsvilleal.gov​(англ.)
Парвандаҳо дар Викианбор

Ҳантсвилл (англ. Huntsville) шаҳрест, ки дар иёлати Алобомо-и ИМА воқеъ аст ва шумораи зиёди аҳолиро дар бар мегирад. Тибқи барӯйхатгирии аҳолии соли 2020, аҳолии шаҳр 215,006 нафарро ташкил медод ва тахминан дар соли 2024 ба 235,688 расид, ки онро шаҳри 95-ум бо шумораи зиёди аҳолӣ дар ИМА мегардонад.

Минтақаи метрополитении Ҳантсвилл дар соли 2023 тахминан 527,000 аҳолӣ дошт ва дуюмин метрополияи серҷамъият дар иёлат пас аз Бирмингем мебошад. Ҳантсвилл маркази маъмурии округи Мэдисон аст ва қисматҳое аз он ба округи Лаймстоун ва Морган низ паҳн шудаанд.

Ҳантсвилл дар минтақаи Аппалачия дар шимоли Алобомо, дар ҷануби иёлати Теннесси ҷойгир шудааст. Он соли 1805 дар ҳудуди қаламрави Миссисиппи таъсис ёфта, соли 1811 расман ҳамчун шаҳрак ба қайд гирифта шудааст. Вақте ки Алабама дар соли 1819 ба ҳайси иёлат пазируфта шуд, Ҳантсвилл барои як сол ҳамчун аввалин пойтахти иёлат таъин шуд, пеш аз он ки пойтахт ба минтақаҳои марказӣ кӯчонида шавад. Шаҳр дар доманакӯҳҳои шимолии дарёи Теннесси рушд кард ва дар охири асри 19 бо таъсиси корхонаҳои бофандагӣ вусъат ёфт.

Пешрафти асосии Ҳонтсвилл дар даҳсолаҳои баъди Ҷанги Дуюми Ҷаҳон ба амал омад. Дар давраи ҷанг, Артиши ИМА дар наздикии шаҳр Redstone Arsenal-ро бо як корхонаи силоҳи кимиёвӣ ва дигар иншоот таъсис дод. Пас аз ҷанг, таҳқиқоти иловагӣ оид ба ракетаҳо дар ин ҷо анҷом дода шуданд, ки баъдан барои барномаҳои кайҳонӣ мутобиқ карда шуданд. NASA дар ин ҷо Marshall Space Flight Center-ро таъсис дод ва United States Army Aviation and Missile Command ва инчунин маркази дастгирии амалиётии ФБР низ дар Redstone Arsenal ҷойгир шудаанд.

Таърих

Ҳамчунин бубинед: Timeline of Huntsville, Alabama

Шаҳри Ҳантсвилл рӯзи 25 ноябри соли 1811 расман таъсис ёфтааст.Municipalities of Alabama Incorporation Dates. Alabama League of Municipalities. 4 апрели 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 феврали 2024.

Таърихи ибтидоӣ

Бо сабаби фишори муҳоҷирнишинӣ баъди ба истиқлол расидани Иёлоти Муттаҳида, ин минтақа то оғози асри XIX қариб пурра аз мардуми бумӣ холӣ шуда буд. То қабл аз сукунатгузории амрикоиҳо, як тоҷири ҳинду ва киштибонӣ бо номи Ҷеймс Дитто дар як нуқтаи фурудгоҳ дар соҳили дарё маскан гирифта буд. Ҷанговари ҷанги истиқлолияти ИМА Ҷон Ҳант соли 1805 дар атрофи Биг Спринг нахустин муқимӣ шуд. ИМА бо чикасоҳо соли 1805 ва бо черокиҳо соли 1806 созишнома баста, талаботи худро ба ин заминҳо ба ҳукумати федералӣ интиқол доданд.

Биг Спринг, маркази нақшаи кӯчаҳои Твикенҳэм (ки соли 1812 номи он ба "Ҳантсвилл" иваз шуд)

Минтақа баъдтар аз ҷониби LeRoy Pope харидорӣ шуда, ӯ онро Twickenham номид, ба ёди деҳаи аҷдодии хешованди дурвақтаи худ Alexander Pope.Notes on the History of Huntsville. History.msfc.nasa.gov. 4 апрели 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 май 2010. Томас Фриман ва Шаблон:Not a typo соли 1805 ченкунии расмии ҳукуматиро оғоз карданд.Kathleen Paul Jones. "Madison County, Mississippi. Territorial Period, 1801-1817." The Huntsville Historical Review, Vol. 1, No. 1, January 1971. с. 35. Univ. of Ala. Huntsville website Retrieved October 7, 2023. Шаҳраки Твикенҳэм бо нақшаи возеҳ бо кӯчаҳое, ки аз шимолу шарқ ба ҷанубу ғарб мераванд ва бар асоси ҷараёни оби Биг Спринг тарҳрезӣ шуда буд. Бо назардошти эҳсосоти зиддибритониёӣ баъди Инқилоб ва бо шиддатёбии танишҳо, ки ба Ҷанги 1812 оварда расонданд, соли 1811 номи шаҳрак ба "Ҳантсвилл" барои гиромидошти пешрав Ҷон Ҳант тағйир дода шуд.Record, James, and John McCormick; "Huntsville, Alabama: Rocket City, U.S.A.", pamphlet published in 1953 by Strode Publishers

Ҳам Ҷон Ҳант ва ҳам ЛеРой Поп аъзои масонӣ буда, узви муассиси Ҳелион Лоҷ №1, куҳантарин лоҷа дар Алабама буданд.Norris, Toby Helion Lodge #1, Huntsville, Alabama. Helionlodge.org.

Соли 1811 Ҳантсвилл нахустин шаҳре шуд, ки дар ҳудуди имрӯзаи Алабама ба таври расмӣ сабт ёфт. Аммо соли расмии "таъсисёбӣ"-и шаҳр 1805 ҳисоб мешавад — соли омадани Ҷон Ҳант.History of Huntsville (en-US). City of Huntsville. Дэвид Уэйд соли 1817 дар Ҳантсвилл сукунат ихтиёр кард. Ӯ хонаи Уэйдро дар тарафи шимолии кӯчаи имрӯзаи Боб Уэйд Лейн (Роберт Б. Уэйд — набераи Дэвид) сохт, ки дар шарқи кӯчаи Маунт Лебанон ҷойгир аст.David Wade House, Bob Wade Lane, Huntsville, Madison County, AL. Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA.

Пайдоиши саноатҳо

Рушди ибтидоии Ҳантсвилл ба сармоее такя дошт, ки аз фурӯши [[cotton|пахта]]и [[Plantation complexes in the Southern United States|плантатсионӣ]] ба вуҷуд омада буд — маҳсулоте, ки дар бозори байналмилалӣ талаботи зиёд дошт — ва инчунин ба савдое, ки ба соҳаи [[railroad|роҳи оҳан]] марбут буд. Бисёр заминдорон ва кишоварзони сарватманд аз [[Virginia|Вирҷиния]], [[Georgia (U.S. state)|Ҷорҷия]] ва [[the Carolinas|Каролинаҳо]] ба минтақа кӯчида, барои бунёди плантатсияҳои нав пахтакорӣ карданд.{{Cite journal |last=Snow |first=Whitney Adrienne |date=October 1, 2010 |title=Cotton Mill City: The Huntsville Textile Industry, 1880-1989 |url=https://go.gale.com/ps/i.do?p=AONE&sw=w&issn=00024341&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA241619803&sid=googleScholar&linkaccess=abs |journal=The Alabama Review |language=English |volume=63 |issue=4 |pages=243–282|doi=10.1353/ala.2010.0006 |s2cid=154931802}} Ихтирои [[cotton gin|мошини ҷудосозии нахи пахта]] дар охири асри XVIII имкон дод, ки минтақаҳои кӯҳӣ бо пахтаи нахи кӯтоҳ ба таври фоидаовар кишт шаванд — ин навъи пахта дар муқоиса ба пахтаи нахи дарози ҷазираҳои Си ва минтақаҳои пастзамин, дар қаламрави васеътаре мерӯяд. Афзоиши кишти пахта боиси афзоиши истифодаи [[slave labor|кори ғуломон]] дар тамоми ҷануб гардид. {{Cite web |last1=Phillips |first1=Kenneth E. |last2=Roberts |first2=Janet |title=Cotton |url=http://encyclopediaofalabama.org/article/h-1491 |access-date=December 18, 2022 |website=Encyclopedia of Alabama |language=en}}

Мисли [[History of slavery in Alabama|дигар минтақаҳои Алабама]], Ҳантсвилл низ дар [[Slave trade in the United States|тиҷорати ғуломон]] иштирок дошт.{{Cite web |last=Rohr |first=Nancy |title=Free People of Color in Madison County, Alabama |url=https://huntsvillehistorycollection.org/hhc/showhpg.php?id=307&a=article |access-date=May 26, 2023 |website=Huntsville History Collection}} Ғуломон дар фабрикаҳо ва плантатсияҳои пахта кор мекарданд.{{Cite web |last=Austin |first=Daniel B. |date=1971 |title=The Life of the Negro Slave in Alabama |url=https://digitalcommons.jsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1002&context=etds_theses |access-date=May 26, 2023 |publisher=[[Jacksonville State University]] |page=45}} Бисёре аз фабрикаҳои пахтапардозӣ дар минтақа аз меҳнати ғуломон истифода мебурданд, бахусус Корхонаи Белл, ки дар он ғуломон мошинҳои нассоҷиро ба кор медароварданд. Ин корхона дар саросари Алабама бо сатҳи баланди истеҳсолоташ маъруф буд.{{Cite web |last=Hebert |first=Keith S. |date=August 5, 2009 |title=Slavery |url=https://encyclopediaofalabama.org/article/slavery/ |access-date=May 26, 2023 |website=Encyclopedia of Alabama |language=en-US}} Корхонаҳои пахтапардозӣ иқтисоди Ҳантсвилл ва ҷанубро ба таври қобили мулоҳиза рушд доданд, то он ҷо ки 60% тамоми содироти ИМА-ро ташкил медоданд ва Ҳантсвиллро бо бозорҳои бузурги пахта дар Нашвилл, Мемфис ва Ню Орлеан мепайвастанд. Бар асоси барӯйхатгирии соли 1822, аз 1,300 сокини Ҳантсвилл, 448 нафарашон ғулом буданд, ки 36%-и аҳолиро ташкил медоданд.

Соли 1819 дар дӯкони калони сохтмони мебели Уолкер Аллен дар Ҳантсвилл Анҷумани конститутсионӣ баргузор гардид. 44 вакил Конститутсияи иёлати нави Алабамаро навиштанд. Тибқи ин Конститутсия, Ҳантсвилл нахустин пойтахти Алабама гашт, вақте ки иёлат ба ҳайати Иёлоти Муттаҳида қабул гардид. Ин мақом танҳо муваққатӣ барои як иҷлоси қонунгузорӣ буд. Баъдан пойтахт ба шаҳрҳои марказитар кӯчид: аввал ба [[Cahaba, Alabama|Кахаба]], баъд ба [[Tuscaloosa, Alabama|Таскалуса]], ва ниҳоят ба [[Montgomery, Alabama|Монтгомери]].{{cite web |url=https://ahc.alabama.gov/AlabamaStateCapitolHistoryFacts.aspx |title=History of the Alabama State Capitol |work=Alabama Historical Commission |access-date=October 7, 2019}}

Ҷанги шаҳрвандӣ

Афсари Артиши Иттифоқ аз лашкари генерали Митчел дар ҷараёни ишғоли соли 1862 намоиши манзараи Ҳантсвиллро кашидааст

Дар соли 1861 Ҳантсвилл ибтидо ҷудошавӣ аз Иттифоқро пуштибонӣ намекард, вале сарбозони зиёде барои кӯмак ба Конфедератсия фиристод.Cole, R.T. (1996). Stocker, Jeffrey D., ed. From Huntsville to Appomattox: R.T. Coles's History of 4th Regiment, Alabama Volunteer Infantry, C.S.A., Army of Northern Virginia. (in англисӣ). United States: University of Tennessee Press. ISBN 978-1-57233-340-6. OCLC 149517107.  Полки 4-уми пиёдагарди Алабама, таҳти роҳбарии полковник Эгберт Ҷ. Ҷонс аз Ҳантсвилл, дар Ҷанги Манассас / Бул Ран — аввалин набардҳои бузурги Ҷанги шаҳрвандии ИМА — фарқ кард. Ин полк, ки ду гурӯҳи сарбозон аз Ҳантсвиллро дар бар мегирифт, аввалин нерӯҳои Алабама буданд, ки дар ҷанг иштирок карданд. Онҳо инчунин дар вақти таслимшавии генерали Роберт Э. Ли ба Грант дар Кохи судии Аппоматтокс дар моҳи апрели соли 1865 ҳузур доштанд. Нӯҳ нафар аз генералҳои ин ҷанг дар худи Ҳантсвилл ё атрофи он таваллуд шудаанд; панҷ нафари онҳо барои Конфедератсия ва чаҳор нафар барои Иттифоқ ҷангиданд.North Alabama Civil War generals: 13 wore gray, the rest blue (in англисӣ). Madison, Alabama: Tennessee Valley Civil War Round Table. 2014. ISBN 978-1-63318-182-3. OCLC 1141202898.  Баъзе аз сокинони Ҳантсвилл ба Артиши Иттифоқ пайваста, дар таъсиси Полки савораи 1-уми Алабама саҳм гузоштанд.Ross, Steve History of the First. 1st Alabama Cavalry.

Баъди Ҷанги шаҳрвандӣ

Кӯдакони коргар дар Merrimac Mills, Ҳантсвилл, ноябри 1910. Суратгир: Lewis Hine

Дар давраи барқарорсозии пас аз ҷанг, се намоянда аз Ҳантсвилл дар Конвенсияи конститутсионии соли 1867 ширкат варзиданд, аз ҷумла Andrew J. Applegate, аслан аз иёлати Огайо, ки баъдан нахустин муовини губернатори иёлати Алабама шуд.Attendance Records of the state Constitutional Convention, 1867–1868. Document Bank of Virginia. Мактаби омӯзишии Кансилл, ки дар ниҳоят ба Мактаби миёнаи Вилиям Ҳупер Кансилл табдил ёфт, аввалин мактаби давлатӣ барои донишомӯзони сиёҳпӯст таъсис ёфт. Он ба номи маорифпарвар ва бунёдгузори мактаб William Hooper Councill гузошта шуд.William Hooper Councill High School Site (en-US). City of Huntsville.

Ҳантсвилл ба маркази саноати коркарди пахта табдил ёфт, бо корхонаҳое чун Lincoln, Dallas ва Merrimack. Ҳар як ширкати корхона манзили коргаронро берун аз маркази шаҳр месохт, ки ба маҳаллаҳои хусусии саноатӣ табдил ёфтанд. Дар он ҷо мактабҳо, калисоҳо, мағозаҳои хӯрокворӣ, театрҳо ва дӯконҳои молҳои рӯзгор ҷой доштанд — ҳама дар фосилаи наздик аз корхона. Дар бисёре аз чунин маҳаллаҳои коргарӣ, коргарон маҷбур буданд танҳо аз мағозаҳои ширкатӣ харид кунанд, ки бисёр вақт молҳоро бо нархи баланд мефурӯхтанд. Соҳибони корхонаҳо низ қоидаҳои сахт барои рафтори коргарон муқаррар мекарданд ва метавонанд онҳоро аз манзил ронанд, агар ин қоидаҳоро вайрон кунанд. Тавре ки дар он замон маъмул буд, корҳо ҷудонамудаи нажодӣ буданд — танҳо сафедпӯстон дар дохили корхонаҳо кор мекарданд, дар ҳоле ки сиёҳпӯстон корҳои сангин ва берун аз биноҳоро иҷро мекарданд.Snow, Whitney Adrienne (2010). «Cotton Mill City: The Huntsville Textile Industry, 1880–1989» (en). Alabama Review 63 (4): 243–281. doi:10.1353/ala.2010.0006. ISSN 2166-9961.

Дар солҳои 1930-ум, бо сабаби Бӯҳрони бузурги иқтисодӣ, фаъолияти саноатӣ дар Ҳантсвилл коҳиш ёфт. Дар ин давра, шаҳр бо номи «Пойтахти тархун (обҷаъфарӣ)» машҳур шуд, зеро ҳосили он дар минтақа фаровон буд. Дар ҳамин вақт, музофоти Медисон дар истеҳсоли пахта дар Алабама пешсаф буд.NASA MSFC Notes on the History of Huntsville. History.msfc.nasa.gov. 4 апрели 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 май 2010.

Иқлим

Ҳантсвилл иқлими ҳарорати намноки субтропикӣ дорад (Классификатсияи иқлими Кёппен — Cfa). Он тобистонҳои гарм ва намнок ва зимистонҳои одатан мулоимро таҷриба мекунад. Ҳарорати миёнаи рӯзона аз тақрибан 90 °F (32.2 °C) (32 °C) дар тобистон то 49 °F (9.4 °C) (9 °C) дар зимистон фарқ мекунад.Huntsville Climate: Narrative (EN-US). weather.gov. National Weather Service.Climate (en-US). Huntsville/Madison County Chamber. 4 апрели 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 Январ 2025.

Ҳантсвилл дар маркази минтақаи васеи ҷануби миёнаи ИМА ҷойгир аст, ки боришоти зиёдаш дар фаслҳои зимистон ва баҳор рух медиҳад, на дар тобистон. Миқдори миёнаи солонаи боришот бештар аз 54 дюйм (1370 мм) аст. Ба ҳисоби миёна, намноктарин моҳ декабр аст, вале аз моҳи ноябр то май як давраи тӯлонии сербориш вуҷуд дорад, ки дар аксари моҳҳои он беш аз 5 дюйм (127 мм) боришот меафтад. Моҳҳои август то октябр каме хушктар мебошанд (ниг. ба ҷадвали иқлим, ки камтар аз 3.6 дюйм боришот дар ин моҳҳо нишон медиҳад). Қаҳтӣ метавонад рух диҳад, махсусан аз август то октябр, аммо одатан миқдори боришот кофӣ аст, то хок намнок ва растанӣ сабз бимонад.

Шахсони маъруф

Мақолаи асосӣ: Рӯйхати шахсони маъруф аз Ҳантсвилл, Алабама

Аз ҷумлаи шахсони маъруфе, ки аз Ҳантсвилл баромадаанд, метавон ном бурд: муассиси Википедия Ҷимми Уэйлс, кашишгари касбӣ Бобби Итон, оҳангсоз ва мусиқидони филмҳо Мервин Уоррен, ҳунарпешаи ибтидои садаи XX Таллула Банкҳед, ва ҳунарманди жанри ваҳшат Дэвид Ҳовард Торнтон (сери филмҳои Terrifier).

Шаҳрҳои бародар

Ҳантсвилл ду шаҳри бародар дорад:

Тайнан, Тайван

Исси-ле-Мулино, Фаронса — як маҳаллаи шаҳри Париж

Эзоҳҳо ва сарчашмаҳо

Сарчашмаҳо

Fisk, Kelly Hamlin (2019). "Historical Context". The Civil Rights Movement in Huntsville. Донишгоҳи Алабама дар Ҳантсвилл.