Ҳидроген

Ҳидроген, ₁H
	Purple glow in its plasma state
Ҳидроген
Номи дигар	hydrogen
Намуди зоҳирӣ	гази беранг
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(H)	[1.00784, 1.00811] conventional: 1.008
Ҳидроген дар ҷадвали даврӣ
	– ← ҳидроген → ҳелий
Рақами атомӣ (Z)	1
Гурӯҳ	1: H ва металлҳои ишқорӣ
Давр	даври 1
Блок	s-блок
Категорияи элемент	Ғайриметали реактивӣ
Конфигуратсияи электрон	1s1
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	1
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	газ
Нуқтаи гудозиш	13.99 K (−259.16 °C, −434.49 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	20.271 K (−252.879 °C, −423.182 °F)
Зичӣ (дар ҲФМ)	0.08988 g/L
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	0.07 гр/см3 (solid: 0.0763 g/cm3)
ҳангоми моеъ будан (дар н.ҷ.)	0.07099 гр/см3
Нуқтаи сечанда	13.8033 K, 7.041 кПа
Нуқтаи бӯҳронӣ	32.938 K, 1.2858 МПа
Ҳарорати гудозиши хос	(H2) 0.117 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	(H2) 0.904 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	(H2) 28.836 Ҷ/(мол·К)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−1, +1 (an amphoteric oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 2.20
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 1312.0 кҶ/мол ; ;
Радиуси ковалентӣ	31±5 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	120 пм
	Color lines in a spectral rangeХатҳои спектрии Ҳидроген
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	hexagonal
Суръати овоз	1310 м/с (gas, 27 °C)
Гармигузаронандагӣ	0.1805 W/(m·K)
Тартибории магнитӣ	диамагнетик </ref>
Таъсирпазирии магнитӣ	−3.98·10−6 см3/мол (298 K)
Рақами CAS	12385-13-6 ; 1333-74-0 (H2)
Таърих
Кашф	Henry Cavendish (1766)
Номгузорӣ аз тарафи	Антуан Лавуазйе (1783)
Изотопҳои асосии ҳидроген
	дидан; баҳс; вироиш; \| пайвандҳо

Онро инунин гидроген низ меноманд.

Рақами тартибии ҳидроген ба 1 баробар буда, конфигуратсияи электронии 1s1 –ро дорад. Массаи атомиаш 1,00794 мебошад. Ҳидрогени инфиродӣ (Н) соли 1766 аз тарафи олими англис Генри Кавендиш муайян карда шуд. Номи ҳидроген аз калимаи юнонии «hydro genes» гирифта шуда, маънояш тавлидкунандаи об мебошад. Ба ин элемент номи ҳидрогенро соли 1779 олими фаронсавӣ А.Л.Лавуазйе дод. Нишонаи «Н» аз ҷониби Берселиус соли 1814 пешниҳод гардид. Ҳидроген аз ҳама элементи паҳншудатарини Олам маҳсуб гардида, аз се ду ҳиссаи массаи онро ташкил медиҳад. 73% массаи Офтоб аз ҳидрогени атомӣ иборат аст. Дар бадани одам ба 100 атоми ҳидроген ҳамагӣ 58 атоми дигар элементҳо рост меояд. Дар шакли озод дар газҳои чоҳҳои нафт, қабатҳои болоии атмосфера вомехўрад. Ҳидроген инчунин ба таркиби об ва узвиёти зинда, маъданҳо ва ғайра шомил мебошад. Гази беранг, бебўй. Зичиаш нисбат ба ҳамаи газҳо камтар аст (ρ=0,089 г/л). Ҳангоми сахт хунук кардан ба моеи беранг табдил меёбад. Зимни хунуккунии минбаъда ба шакли моддаи сахт мегузарад. Дар об ниҳоят кам ҳал мешавад.

Инҷоро ҳам бингаред

Ҷадвали даврии элементҳои химиявӣ

Ин химия мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.

↑ Wiberg, Egon; Wiberg, Nils; Holleman, Arnold Frederick (2001). Inorganic chemistry. Academic Press. p. 240. ISBN 978-0123526519.
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 978-0-8493-0464-4.
↑ "Hydrogen". Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry. Wylie-Interscience. 2005. pp. 797–799. ISBN 978-0-471-61525-5.
↑ Emsley, John (2001). Nature's Building Blocks. Oxford: Oxford University Press. pp. 183–191. ISBN 978-0-19-850341-5.
↑ Stwertka, Albert (1996). A Guide to the Elements. Oxford University Press. pp. 16–21. ISBN 978-0-19-508083-4.

[1] Wiberg, Egon; Wiberg, Nils; Holleman, Arnold Frederick (2001). Inorganic chemistry. Academic Press. p. 240. ISBN 978-0123526519.

[2] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 978-0-8493-0464-4.

[Nostrand-3] "Hydrogen". Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry. Wylie-Interscience. 2005. pp. 797–799. ISBN 978-0-471-61525-5.

[nbb-4] Emsley, John (2001). Nature's Building Blocks. Oxford: Oxford University Press. pp. 183–191. ISBN 978-0-19-850341-5.

[Stwertka-5] Stwertka, Albert (1996). A Guide to the Elements. Oxford University Press. pp. 16–21. ISBN 978-0-19-508083-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]