Аҳмад Уяҳё

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Аҳмад Уяҳё
қаб. Ḥmed Uyeḥya
ар. أحمد أويحي‎
Prime Minister of Algeria[d]
23 июн 2008 — 3 сентябр 2012
Пешгузашта Abdelaziz Belkhadem[d]
Ҷонишин Abdelmalek Sellal[d]
Prime Minister of Algeria[d]
16 август 2017 — 11 март 2019
Пешгузашта Абдулмаҷид Теббӯн
Ҷонишин Noureddine Bedoui[d]
Prime Minister of Algeria[d]
5 май 2003 — 24 май 2006
Пешгузашта Ali Benflis[d]
Ҷонишин Abdelaziz Belkhadem[d]
ambassador of Algeria to Mali[d]
16 сентябр 1992 — 1993
Minister of Justice of Algeria[d]
23 декабр 1999 — 4 июн 2002
Таваллуд 2 июл 1952(1952-07-02)[1] (71 сол)
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод суннӣ
 Парвандаҳо дар Викианбор

Аҳмад Уяҳё ( ар. أحمد أويحيى‎ тав. 2 июли 1952, Буднон, Алҷазоир ) - сиёсатмадори Алҷазоир, чор маротиба Сарвазири Алҷазоир аз Иттиҳоди миллии демократӣ, аз 31 декабри соли 1995 ба 15-уми декабри соли 1998, аз 5 майи соли 2003 ба 24-уми май, 2006, аз 23 июни 2008 то 3 сентябри 2012 ва аз 16 августи 2017 то 11 марти 2019 хидмат кардааст.

Дар айни замон ба 15 соли зиндон маҳкум шудааст[⇨].

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз рӯи пайдоиш — кобил-барбар [2]. 2 июли соли 1952 таваллуд шудааст. Сарвазир аз моҳи июни соли 2008. Солҳои 1958-1959 дар Академияи Алҷазоир таҳсил кардааст. Солҳои 1965-1966 таҳсилоти дуввуми худро дар литсейи Эл-Эдрисси гирифтааст. Аз соли 1972 дар хидмати дипломатӣ. 1978 дар кор дар Вазорати корҳои хориҷӣ. Солҳои 1981-1984 сафири Алҷазоир дар Кот-д'Ивуар. 1984-1989 дар кори дипломатӣ дар СММ. 1990-1991 Директори генералии Департаменти Африқои СММ. 1992-1993 сафир дар Мали. Дар соли 1993, вазир дар ҳукумати Редҳ Молик. Дар соли 1995, президент Ламин Зеруал ӯро сарвазир таъйин кард. Аз 15 декабр 1998, раҳбари ҳизби Иттиҳоди Миллии Демократӣ.

Карераи аввал[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 1979, Уяҳё ба вазорати корҳои хориҷӣ пайваст ва ба шуъбаи корҳои африқоӣ таъйин шуд. Соли 1980 ӯро сафири Алҷазоир дар Кот-д'Ивуар мушовири умури хориҷӣ таъйин кард ва дар он ҷо то соли 1982 кор кард. Соли 1982 вай мушовири корҳои хориҷии роҳбари намояндагии доимии Алҷазоир дар қароргоҳи Созмони Милали Муттаҳид дар Ню Йорк таъйин шуд. Дар соли 1988 Уяҳё Директори генералии Шуъбаи Африқои Вазорати корҳои хориҷӣ шуд. Аз соли 1988 то 1989, Уяҳё ҳамраиси Шӯрои Амнияти Созмони Милали Муттаҳид буд. Аз соли 1990 то 1991 мушовири вазири корҳои хориҷӣ буд.

Вай то соли 1991 ба департаменти Африқо роҳбарӣ карда, баъд сафир дар Мали таъйин шуд; ӯ дар вазифаи охирини худ аз соли 1992 то 1993 хидмат кардааст. Дар он ҷо ӯ ба гуфтушунид дар бораи созиши сулҳи соли 1992 дар шӯриши Мали Мариа байни ҳукумати даргири Мали Алфа Умар Конаре ва ҷунбиши Азавад Туарег кумак кард: Паймони кӯтоҳмуддат. Дар моҳи августи 1993, Уяҳё ба Алҷазоир баргашт, то дар ҳукумати Реда Молик ба ҳайси муовини котиби давлатӣ оид ба корҳои Африқо ва Араб, котиби давлатӣ оид ба ҳамкорӣ ва корҳои Мағриб хидмат кунад.

Дар моҳи апрели соли 1994 ӯ директори кобинаи президентӣ Ламин Зервал таъйин шуд, ки дар он вай масъалаҳои сиёсӣ, аз қабили гуфтушунид бо раҳбарони ҳизби мамнӯи Фронти Наҷот (FIS) ва омодагӣ ба интихоботи президентии соли 1995-ро медид, ки президент моҳи ноябри соли 1995 дар он пирӯз шуд. Нақши ӯ ба ҳайси узви фраксияи ба истилоҳ "решакан", ҳимоят аз тамоми ҷанги зидди шӯришиён дар давраи ҷанги шаҳрвандии Алҷазоир буд, ки беш аз 150 000 ҳарду ҷонибро кушт, боиси интиқоди баъзе гурӯҳҳои ҳуқуқи башари Ғарб гардид. Он, аз ҷумла, бо таъсисёбии охири солҳои 90 аз милисаҳои шаҳрвандии GLD ("Гурӯҳҳои Мудофиаи Ҳуқуқӣ", Groupes de légitime Defence) алоқаманд аст [3][4].

Мушкилиҳои иқтисодӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз 14 октябри 2003 оғоз намуда то моҳи ноябр Шӯрои миллии профессорони таҳсилоти миёна ва техникӣ (CNAPEST) ва Шӯрои мактаби миёнаи Алҷазоир (CLA) бар музди паст корпартоӣ карданд. Вазири маориф Бубекер Бенбузид, ки аз ҷониби сарвазир Аҳмад Уяҳё дастгирӣ мешавад, аз мулоқот бо намояндагони яке аз иттифоқҳои касаба даст кашид, зеро онҳо расман эътироф нашудаанд. Ба ҷои ин, ҳукумат амр дод, ки беш аз 300 муаллим боздошта шавад ва таҳримҳои иловагӣ таҳдид карда, танҳо пас аз он ки филиали расман эътирофшудаи UGTA, Федератсияи миллии кормандони маориф (FNTE) ба корпартоӣ ҳамроҳ шуд, розӣ шуд, ки музди меҳнатро баланд бардорад.[5]

Матбуоти дохилӣ бори дигар таъкид кард, ки истеъфои ӯ дар моҳи майи соли 2006 ба сабаби маъруф набудани мардум пас аз мухолифаташ ба корпартоиҳои бахши давлатӣ, мухолифати ӯ ба нақшаи пешниҳодкардаи рақиби FNL оид ба баланд бардоштани музди меҳнат ва дастгирии ӯ ба хусусигардонии соҳаҳо сабаб шуд.[6]

Миёнарави кобилӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Уяҳё бо миёнаравии баҳси деринаи байни раҳбарони тазоҳургарон зодгоҳаш Кобилӣ ва ҳукумат машҳур аст. Дар соли 2005, ҳукумат барои рафъи танишҳо бо Кобилӣ ва нигарониҳои раҳбарони минтақа чораҳо андешид. Аз ҷумла, сарвазир Аҳмад Уяҳё оид ба як қатор шикоятҳои Кабилӣ алайҳи пешвои Арух Белайд Абрик [7], ки ҳангоми тазоҳуроти оммавӣ мавриди озори ҷисмонӣ қарор гирифта, дар соли 2004 аз ҷониби кормандони амнияти давлатӣ ҷароҳати вазнин бардошта буд, созиш ба даст овард. Созишнома масъалаҳои иқтисодӣ ва иҷтимоиро баррасӣ намуда, имкон дод, ки интихоботи минтақавӣ дар моҳи ноябри соли 2005 гузаронида шавад. Уяҳё.ба пешвоёни оппозисиюн як қатор ташриф оварда, барои расидагӣ ба расонаҳои барбарзабон муроҷиат кардааст.[8]

Давраҳои сеюм ва чорум ба ҳайси сарвазир[вироиш | вироиши манбаъ]

Пас аз иштироки назаррас дар вохӯриҳои дипломатии байналмилалӣ дар аввали соли 2008, Уяҳё бори дигар 23 июни соли 2008 сарвазир аз тарафи Бутефлика таъйин шуд. Дар ин ҳолат, ӯ ваъда дод, ки "барномаи сиёсии президенти ҷумҳуриро идома хоҳад дод" [9]. Матбуоти хориҷӣ ва дохилӣ дар бораи муносибатҳои баъзан пурошӯб байни Уяҳё ва Бутефлика, ки бо сарвазири ӯ яксон набуд, изҳори назар карданд. Мӯҳлати Уяҳё 3 сентябри соли 2012 ба итмом расид ва ба ҷои Абдулмалик Селлол ҷойгузин шуд.[10]

Бутефлика моҳи марти соли 2014 Уяҳёо директори Девони Президент бо рутбаи вазири давлатӣ таъйин кард. Уяҳё боз 15 августи соли 2017 ба ҷои Абдулмаҷид Теббӯн сарвазир таъйин шуд ; ӯ 16 август ба кор шурӯъ кард.

Дар моҳи июни соли 2019 Додгоҳи олии кишвар сарвазири собиқ Уяҳяро дар доираи тафтишоти зидди коррупсия боздошт кард.

10 декабри соли 2019, ӯро додгоҳ барои азхудкунии маблағҳои давлатӣ, тақсимоти номатлуби қарордодҳо ва сӯиистифода аз қудрат ба 15 соли зиндон маҳкум кард.[11]

Моҳи марти соли 2020 Додгоҳи Апеллятсия ҳукми то 12 соли зиндонро бетағйир боқӣ гузошт.[12]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ Munzinger Personen (нем.)
  2. ↑ Куделев В. В. О смене премьер-министра Алжира, Институт Израиля и Ближнего Востока
  3. ↑ Document – Algeria: Truth and justice obscured by the shadow of impunity Бойгонӣ шудааст 26 сентябри 2012  сол.. MDE 28 November 2000. Amnesty International. 8 November 2000
  4. ↑ "Algeria to Arm More Civilians for Fight Against Islamic Militants", The New York Times. 22 January 1998
  5. ↑ Algeria: 2003. Country Reports on Human Rights Practices, United States Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 25 February 2004
  6. ↑ Algeria’s new PM to revise constitution, hike pay. Ouyahia resigns after his intransigence in face of repeated strikes by teachers, vets, doctors, workers Бойгонӣ шудааст 12 июни 2011  сол.. Middle East Online. 25 May 2006"Daily newspaper Le Jeune Indépendant said that Ouyahia, who resigned on Wednesday night, had been scuppered by his own opposition to an increase in public salaries.The former president had become highly unpopular since he came out against the general salary increase proposed by the unions and supported by the FNL, led by Belkhadem, in January. Ouyahia's unpopularity was exacerbated by his intransigence in the face of repeated strikes by teachers, vets, doctors, and by workers who claimed their jobs were threatened by the privatisation of public sector organisations, which the former prime minister was determined to push through."
  7. ↑ Algeria 2005. United States Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 8 March 2006
  8. ↑ "Algeria Seeks Peace With Berber Ethnic Minority", The New York Times, 2 June 2005
  9. ↑ "Algerian president brings back Ouyahia for third stint as PM", Agence France-Presse, 23 June 2008. Archived copy(пайванди дастнорас — таърих). 25 июни 2008 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 июни 2008.
  10. ↑ Algeria’s new PM takes office (5 September 2012). Проверено 27 Январ 2013.
  11. ↑ Алжир выбрал из пяти зол
  12. ↑ Ahmed, Hamid Ould Algeria's ex-PM, former minister detained over alleged corruption. Reuters U.K. (12 June 2019).

Пайвандҳои беруна[вироиш | вироиши манбаъ]

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Аҳмад_Уяҳё&oldid=1349401"