Аломатҳои астрономӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added

Inline

Нусха 06:14, 13 июли 2018

Аломатҳои астрономӣ — ишораҳои шартии Офтоб, Моҳ, сайёраҳо ва дигар ҷирмҳои осмонӣ, инчунин бурҷҳои дувоздаҳгона, шакли сайёраҳо, авзои Моҳ ва ғайра, ки дар адабиёти доир ба астрономия ва тақвимҳо ба сифати сурати рамзӣ истифода мешаванд. Аксари аломатҳои астраномӣ дар давраҳои қадим ба вуҷуд омадаанд. Дар асарҳои астрономии олимони тоҷики асрҳои миёна ду намуди ишораҳо вомехӯранд: аломатҳо ва ҳарфҳои алифбои арабӣ. Абурайҳони Берунӣ (973—1048) дар «Китоб-ут-тафҳим ли авоили саноат-ит-танҷим» («Китоб доир ба фаҳмондани аввали санъати илми нуҷум») барои ишораи Офтоб, Моҳ ва сайёраҳо аломатҳои зеринро истифода кардааст:

Аҳмади Дониш (1826—1897) дар «Манозир ул-кавокиб» («Манзараи ситораҳо») барои ишораи Офтоб, Моҳ, сайёраҳо, бурҷҳои дувоздаҳгона ва ҳодисаҳои астрономӣ як ё ду ҳарфи охирини он истилоҳро истифода кардааст.

Аломатҳои ситораву сайёраҳо:

Шамс — ﺱ
Қамар — ﺭ
Миррих — ﺥ
Аторуд — ﺩ
Муштарӣ — ﻯ
Зӯҳра — ﻩ
Зуҳал — ﻝ

Аломатҳои ҳодисаҳои астрономӣ:

қирон — ﻥ
эҳтироқ — ﻕ
тасдис — ﺱ ﺩ
таслис -ﺙ
тарбиъ — ﻉ
таҳвил — ﻞﻳ
муқобала — ﻪﻟ
меҳтариқа — ﻪﻗ
явм — ﻡ
лайл — ﻝ
найира — ﻩ
рос — ﺲ ﺍ
занаб — ﺐ ﻧ
истиқомат — ﺖ ﻤ
руҷъат — ﺖ ﻋ
шараф — ﻒ
танозири явмӣ — ﻢ ﻆ
танозири матлаӣ — ﻡ ﻃ
ҳубут — ﻄ

Стандарти умумиҷаҳонии Юникод

Аз соли 1991 барои ишораи аломатҳо стандарти умумиҷаҳонии Юникод (англис Unicode) қабул карда шудааст. Истифодаи ин стандарт имкон медиҳад, ки аломатҳои гуногуни алифбоҳо ба рамзҳо баргардон шуда, дар тамоми ҷаҳон як хел истифода шаванд. Ҳоло тибқи Юникод Аломатҳои астраномӣ. чунин ишора карда мешаванд.

Ном	Аломат	Рамз дар Юникод	Рамз дар HTML
комета	☄	`U+2604`	`&9732`;
Офтоб	☉	`U+2609`	`&9737`;
Офтоб	☼	`U+263C`	`&9788`;
восходящий узел	☊	`U+260A`	`&9738`;
нисходящий узел	☋	`U+260B`	`&9739`;
соединение	☌	`U+260C`	`&9740`;
противостояние	☍	`U+260D`	`&9741`;
Ситора	★	`U+2605`	`&9733`;
Затмение	☀	`U+2600`	`&9728`;

Аломатҳои Моҳ

Ном	Аломат	Рамз дар Юникод	Рамз дар HTML
Чоряки якум	☽	`U+263D`	`☽`
Чоряки охир	☾	`U+263E`	`☾`
Моҳи нав	🌑	`U+1F311`	`🌑`
Чоряки якум	🌒	`U+1F312`	`🌒`
Чоряки якум	🌓	`U+1F313`	`🌓`
Чоряки якум	🌔	`U+1F314`	`🌔`
Моҳи пурра	🌕	`U+1F315`	`🌕`
Чоряки охир	🌖	`U+1F316`	`🌖`
Чоряки охир	🌗	`U+1F317`	`🌗`
Чоряки охир	🌘	`U+1F318`	`🌘`
Доси Моҳ бидуни мушаххасот	🌙	`U+1F319`	`🌙`
Моҳи нав «бо рӯй»	🌚	`U+1F31A`	`🌚`
Чоряки якум «бо рӯй»	🌛	`U+1F31B`	`🌛`
Чоряки охир «бо рӯй»	🌜	`U+1F31C`	`🌜`
Моҳи пурра «бо рӯй»	🌝	`U+1F31D`	`🌝`

Аломатҳои сайёраҳо

Ном	Аломат	Рамз дар Юникод	Рамз дар HTML
Уторид	☿	`U+263F`	`&9791`;
Зӯҳра	♀	`U+2640`	`&9792`;
Замин	⊕	`U+2295`	`&8853`;
Замин	♁	`U+2641`	`&9793`;
Миррих	♂	`U+2642`	`&9794`;
Муштарӣ	♃	`U+2643`	`&9795`;
Зуҳал	♄	`U+2644`	`&9796`;
Уран	⛢	`U+26E2`	`&9954`;
Уран	♅	`U+2645`	`&9797`;
Нептун	♆	`U+2646`	`&9798`;
Нептун

Эзоҳ

Сарчашма

А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — 608 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.

@@ Сатри 42: / Сатри 42: @@
  ! Ном !! Аломат !! Рамз дар [[Юникод]] !! Рамз дар HTML
  |-
- | [[комета]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☄}} || <tt>U+2604</tt>||<tt>&#9732</tt>;
+ | [[комета]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☄}} || <tt>U+2604</tt>||<tt>&9732</tt>;
  |-
- | [[Офтоб]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☉}} || <tt>U+2609</tt>||<tt>&#9737</tt>;
+ | [[Офтоб]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☉}} || <tt>U+2609</tt>||<tt>&9737</tt>;
  |-
  | [[Офтоб]] || style="font: 2em/1em serif;" |☼ || <tt>U+263C</tt>
-||<tt>&#9788</tt>;
+||<tt>&9788</tt>;
  |-
- | восходящий [[Узел орбиты|узел]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☊}} || <tt>U+260A</tt>||<tt>&#9738</tt>;
+ | восходящий [[Узел орбиты|узел]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☊}} || <tt>U+260A</tt>||<tt>&9738</tt>;
  |-
- | нисходящий [[Узел орбиты|узел]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☋}} || <tt>U+260B</tt>||<tt>&#9739</tt>;
+ | нисходящий [[Узел орбиты|узел]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☋}} || <tt>U+260B</tt>||<tt>&9739</tt>;
  |-
- | [[Соединение (астрономия)|соединение]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☌}} || <tt>U+260C</tt>||<tt>&#9740</tt>;
+ | [[Соединение (астрономия)|соединение]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☌}} || <tt>U+260C</tt>||<tt>&9740</tt>;
  |-
- | [[Противостояние планеты|противостояние]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☍}} || <tt>U+260D</tt>||<tt>&#9741</tt>;
+ | [[Противостояние планеты|противостояние]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☍}} || <tt>U+260D</tt>||<tt>&9741</tt>;
  |-
- | [[Ситора]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|★}} || <tt>U+2605</tt>||<tt>&#9733</tt>;
+ | [[Ситора]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|★}} || <tt>U+2605</tt>||<tt>&9733</tt>;
  |-
  | [[Солнечное затмение|Затмение]] || style="font: 2em/1em serif;" | ☀ ||  <tt>U+2600</tt>
-||<tt>&#9728</tt>;
+||<tt>&9728</tt>;
  |}
@@ Сатри 164: / Сатри 164: @@
  ! Ном !! Аломат !! Рамз дар Юникод !! Рамз дар HTML!!Тасвир
  |-
- | [[Уторид]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☿}} || <tt>U+263F</tt>||<tt>&#9791</tt>;||[[File:Mercury symbol.svg|25px|Меркурий]]
+ | [[Уторид]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|☿}} || <tt>U+263F</tt>||<tt>&9791</tt>;||[[File:Mercury symbol.svg|25px|Меркурий]]
  |-
- | [[Зӯҳра]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♀}} || <tt>U+2640</tt>||<tt>&#9792</tt>;||[[File:Venus symbol.svg|25px|Венера]]
+ | [[Зӯҳра]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♀}} || <tt>U+2640</tt>||<tt>&9792</tt>;||[[File:Venus symbol.svg|25px|Венера]]
 |-
 |rowspan="2"| [[Замин]]
 | style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|⊕}}
 | <tt>U+2295</tt>
-|<tt>&#8853</tt>;
+|<tt>&8853</tt>;
 | [[File:Earth symbol.svg|25px|Земля]]
 |-
 | style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♁}}
 | <tt>U+2641</tt>
-|<tt>&#9793</tt>;
+|<tt>&9793</tt>;
 | [[File:Earth symbol alternate.svg|25px|Земля (альтернативный символ)]]
  |-
- | [[Миррих]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♂}} || <tt>U+2642</tt>||<tt>&#9794</tt>;||[[File:Mars symbol.svg|25px|Марс]]
+ | [[Миррих]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♂}} || <tt>U+2642</tt>||<tt>&9794</tt>;||[[File:Mars symbol.svg|25px|Марс]]
  |-
- | [[Муштарӣ]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♃}} || <tt>U+2643</tt>||<tt>&#9795</tt>;||[[File:Jupiter symbol.svg|25px|Юпитер]]
+ | [[Муштарӣ]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♃}} || <tt>U+2643</tt>||<tt>&9795</tt>;||[[File:Jupiter symbol.svg|25px|Юпитер]]
  |-
- | [[Зуҳал]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♄}} || <tt>U+2644</tt>||<tt>&#9796</tt>;||[[File:Saturn symbol.svg|25px|Сатурн]]
+ | [[Зуҳал]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♄}} || <tt>U+2644</tt>||<tt>&9796</tt>;||[[File:Saturn symbol.svg|25px|Сатурн]]
 |-
@@ Сатри 190: / Сатри 190: @@
 | style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|&#x26e2;}}
 |<tt>U+26E2</tt>
-|<tt>&#9954</tt>;
+|<tt>&9954</tt>;
 | [[File:Uranus symbol.svg|25px|Уран]]
 |-
 | style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♅}}
 | <tt>U+2645</tt>
-|<tt>&#9797</tt>;
+|<tt>&9797</tt>;
 | [[File:Uranus's astrological symbol.svg|25px|Уран (астрологический символ)]]
  |-
- |rowspan="2"| [[Нептун]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♆}}||<tt>U+2646</tt> ||<tt>&#9798</tt>;||[[File:Neptune symbol.svg|25px|Нептун]]
+ |rowspan="2"| [[Нептун]] || style="font: 2em/1em serif;" | {{Unicode|♆}}||<tt>U+2646</tt> ||<tt>&9798</tt>;||[[File:Neptune symbol.svg|25px|Нептун]]
  |-
 | style="font: 2em/1em serif;" | ||||  ||[[File:Neptune symbol alternate.svg|25px|Нептун]]
  |}
 <!--
@@ Сатри 229: / Сатри 227: @@
 == Сарчашма ==
-{{ЭМТ}}
+* {{ЭМТ||1}}
 [[Гурӯҳ:Астраномия]]