Размовар: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Content deleted Content added
х →‎Пайвандҳо: викисозӣ
Сатри 23: Сатри 23:
''Гурӯҳвар'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симати ёвари муовини фармондеҳи '''[[гурӯҳ]]'''ро дорад, ки [[ягони низомӣ|ягоне тактикиест]], ки аз ду [[рада]] (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз [[таҳм]] аст<ref>[http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf ''Фарҳанги ҳазор вожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161]</ref>; отделение<ref>{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 6, статья «Отделение»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П. В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2002|страницы=181|страниц=639|тираж=10 000|isbn=5-203-01873-1}}</ref>.
''Гурӯҳвар'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симати ёвари муовини фармондеҳи '''[[гурӯҳ]]'''ро дорад, ки [[ягони низомӣ|ягоне тактикиест]], ки аз ду [[рада]] (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз [[таҳм]] аст<ref>[http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf ''Фарҳанги ҳазор вожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161]</ref>; отделение<ref>{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 6, статья «Отделение»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П. В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2002|страницы=181|страниц=639|тираж=10 000|isbn=5-203-01873-1}}</ref>.


== Решашиносӣ ==
== Вожашиносӣ ==
«''Гурӯҳвар''» аз як вожа ва як пасванд сохта шудааст: ''[[гурӯҳ]]'' + ''-вар''. Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]] ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''гурӯҳ'') + пасванд (''-вар'')] аст. Пасванди «''-вар''» ба маънои «''доранда''» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва сифат месозад<ref>''Таботабоӣ, Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 106</ref>. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст.
«''Гурӯҳвар''» аз як вожа ва як пасванд сохта шудааст: ''[[гурӯҳ]]'' + ''-вар''. Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]] ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''гурӯҳ'') + пасванд (''-вар'')] аст. Пасванди «''-вар''» ба маънои «''доранда''» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва сифат месозад<ref>''Таботабоӣ, Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 106</ref>. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст.



Нусха 09:29, 13 марти 2019

Размовар
Дараҷаи болотар Размдор
Дараҷаи поинтар размюз

Гурӯҳвар (форсӣ: گروه‌ور‎) — дараҷае сарбозӣ ва симате дар нерӯҳои мусаллаҳ ва ниҳодҳои низомӣ, интизомӣ ва амниятӣ аст, ки поинтар аз гурӯҳдор ва болотар аз радабон мебошад; сержанти хурд.

Гурӯҳвар дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симати ёвари муовини фармондеҳи гурӯҳро дорад, ки ягоне тактикиест, ки аз ду рада (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз таҳм аст[1]; отделение[2].

Вожашиносӣ

«Гурӯҳвар» аз як вожа ва як пасванд сохта шудааст: гурӯҳ + -вар. Мақулаи дастурии ин вожа исм ва сохтвожаи он ба сурати [исм (гурӯҳ) + пасванд (-вар)] аст. Пасванди «-вар» ба маънои «доранда» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва сифат месозад[3]. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст.

Гурӯҳвар дар пайравӣ аз гурӯҳдор ва гурӯҳбон сохта шудааст.

Пешина

«Гурӯҳ» (форсӣ: گروه[4] > порсии миёна: grōh[5]) ба маънии «дастае аз сипоҳиён, лашкариён, ҷанговарон» дар «Шоҳнома» бисёр ба кор рафтааст. Чунончи, Фирдавсӣ гуфта:

Бирав бо сипоҳе ба кирдори кӯҳ,
Гузин кун зи гурдони лашкар гурӯҳ[6]

Ин вожаро соли 1935 Фарҳангистони забони Эрон бо пешниҳоди Анҷумани вожагузинии артиш ҳамчун истилоҳи низомӣ барои номидани бахше аз даста тасвиб кардааст. Ҳамзамон истилоҳи «гурӯҳбон» (форсӣ: گروهبان‎) низ бо пешниҳоди Анҷумани вожагузинӣ ба маънои «фармондеҳи гурӯҳ» тасвиб шудааст[7].

«Гурӯҳбон» ҳамакнун яке аз дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон ва баробар бо «сержанти калон» дар Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон аст[8]. Аз рӯи ин истилоҳ вожаҳои «саргурӯҳбон», «гурӯҳдор» ва «гурӯҳвар» сохта ва барои ҷойгузин кардани дараҷаҳои низомии «старшина», «сержант» ва «сержанти хурд» ба Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод шудаанд[9].

Манобеъ

  1. Фарҳанги ҳазор вожаи низомӣ. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161
  2. Коллектив авторов. Том 6, статья «Отделение» // Военная энциклопедия / Под ред. П. В. Грачёв. — М.: Воениздат, 2002. — С. 181. — 639 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-203-01873-1.
  3. Таботабоӣ, Алоъуддин. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. ISBN 978-600-105-121-0. – с. 106
  4. Фарҳанги забони тоҷикӣ. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 1, с. 297.
  5. MacKenzie, D. N., A Concise Pahlavi Dictionary, London, etc.: Oxford University Press, 1971. — 236 pp. ISBN 0-19-713559-5. — p. 38
  6. Абулқосим Фирдавсӣ. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5. — c. 15
  7. Рустоӣ, Муҳсин. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314 — 1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — с. 38
  8. Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. — 3 ҷилд. ISBN: ҷ. 1: 978-964-8637-92-2; ҷ. 2: 978-964-8637-89-2; ҷ. 3: 978-964-8637-91-5
  9. Умед Джайхани: В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной

Пайвандҳо