Кобалт: Тафовут байни таҳрирҳо
х Bot: Clearing template Химические элемент кутти |
хNo edit summary |
||
| Сатри 1: | Сатри 1: | ||
{{Варақаи кобалт}} |
|||
'''Кобалт''' (Co) |
'''Кобалт''' (Co) |
||
| Сатри 9: | Сатри 9: | ||
Аз хӯроквориҳо нахӯд, лаблабу, панир ва ҷигари гов К.-и бисёр дорад. К. яке аз микроэлементҳои муҳим мебошад. Вай дар организм бо сафедаҳо ва аминокислотаҳо пайваст аст; дар таркиби витамини В12 дохил мешавад. К. ферментҳоро фаъол сохта, ба ҳосилшавии сафедаҳои мушак, хун ва ассимилятсияи нитроген тақвият мебахшад, фаъолияти гемолизии хунро баланд мебардорад. Ҳангоми дар организм нарасидани К. гипо- ё авитаминози В12 рух менамояд. |
Аз хӯроквориҳо нахӯд, лаблабу, панир ва ҷигари гов К.-и бисёр дорад. К. яке аз микроэлементҳои муҳим мебошад. Вай дар организм бо сафедаҳо ва аминокислотаҳо пайваст аст; дар таркиби витамини В12 дохил мешавад. К. ферментҳоро фаъол сохта, ба ҳосилшавии сафедаҳои мушак, хун ва ассимилятсияи нитроген тақвият мебахшад, фаъолияти гемолизии хунро баланд мебардорад. Ҳангоми дар организм нарасидани К. гипо- ё авитаминози В12 рух менамояд. |
||
Дар аснои ба организм таъсир расондани пайвастҳои К. мумкин аст заҳролудии шадид ё музмин ба вуҷуд ояд. Хусусан пайвастҳои ҳалшавандаи К. заҳрнок мебошанд. Бо мақсади пешгирии заҳролудӣ аз К. ба қоидаҳои ҳифзи саломатӣ дар истеҳсолот қатъӣ риоя кардан лозим аст (бояд бо либоси махсус, аз ҷумла одамоне, ки бо пайвастҳои К. сарукор доранд, бояд мудом аз назорати тиббӣ гузаранд. |
Дар аснои ба организм таъсир расондани пайвастҳои К. мумкин аст заҳролудии шадид ё музмин ба вуҷуд ояд. Хусусан пайвастҳои ҳалшавандаи К. заҳрнок мебошанд. Бо мақсади пешгирии заҳролудӣ аз К. ба қоидаҳои ҳифзи саломатӣ дар истеҳсолот қатъӣ риоя кардан лозим аст (бояд бо либоси махсус, аз ҷумла одамоне, ки бо пайвастҳои К. сарукор доранд, бояд мудом аз назорати тиббӣ гузаранд. |
||
== Хосиятҳо == |
|||
== Инҷоро ҳам бингаред == |
|||
| ⚫ | |||
=== Физикӣ === |
|||
{{Умуми}} |
|||
{{васеъкунии фасл|section=Хосиятҳо}} |
|||
=== Химиявӣ === |
|||
=== Атомӣ === |
|||
=== Изотопҳо === |
|||
=== Мавҷудият дар табиат === |
|||
== Таърих == |
|||
=== Кашф === |
|||
=== Номгузорӣ === |
|||
== Пайвандҳо == |
|||
| ⚫ | |||
{{Chemistry-stub}} |
|||
== Эзоҳ == |
|||
{{эзоҳ}} |
|||
== Адабиёт == |
|||
* {{ВТ-ЭСБЕ|Элементы химические|[[Дмитрий Иванович Менделеев|Менделеев Д. И.]]}} |
|||
== Ҳаволаҳои беруна == |
|||
{{Wiktionary|Лоуренсий}} |
|||
{{Commons|lawrencium}} |
|||
<!--{{compact periodic table}}--> |
|||
{{Authority control}} |
|||
[[Гурӯҳ:Лоуренсий]] |
|||
[[Гурӯҳ:Унсурҳои химиявӣ]] |
|||
Нусха 13:56, 29 Январ 2020
Кобалт (Co) КОБАЛТ (Cobaltum), Co, элементи химиявии гурӯҳи VIII системаи даврии Менделеев, рақами ат. 27, массаи ат. 58,933. К. дар табиат як изотопи собит 59Co дорад. К.-и металлиро с. 1735 химики швед Г. Брандт кашф кардааст. К. металли вазнини нуқраранг буда, каме тобиши сурх дорад. t гуд. 1493°С, t ҷӯш. 3100°С, зичиаш 8900 кг/м3. Дар ҳарорати муқаррарӣ ба таъсири обу ҳаво устувор мебошад. Пайвастҳои К. дар Мисри Қадим, Чин барои истеҳсоли ранги кабуд, шишаҳои рангин, сир (эмал) истифода мешуданд. Ҳоло К.-ро дар саноат асосан дар шакли хӯлаҳо барои истеҳсоли масолеҳи ба оташ тобовар, магнитҳои доимӣ, асбобҳои буранда, шиша, рангубор ва ғ. истифода мебаранд. Изотопи радиоактиви сунъии 60Co-ро барои муолиҷаи варам, тамйизи дорувор, нест кардани ҳашароти ғалладона, сабзавот ва дер нигоҳ доштани хӯрокворӣ ва ғ. истифода мебаранд. К. дар организми одам, ҳайвонот ва растанӣ микроэлементи зарурӣ мебошад. К. фаъолияти ферментҳоро метезонад; дар мубодилаи сафеда, карбогидрат ва чарбу, синтези кислотаҳои нуклеат, реаксияҳои оксиду барқароршавӣ ва тавлиди хун дар организм роли калон мебозад. Организм К.-ро аз таркиби хӯрокворӣ мегирад. Баъзе доруҳои дар асоси К. тайёркарда барои муолиҷаи анемия (камхунӣ) истифода мешаванд. Аз хӯроквориҳо нахӯд, лаблабу, панир ва ҷигари гов К.-и бисёр дорад. К. яке аз микроэлементҳои муҳим мебошад. Вай дар организм бо сафедаҳо ва аминокислотаҳо пайваст аст; дар таркиби витамини В12 дохил мешавад. К. ферментҳоро фаъол сохта, ба ҳосилшавии сафедаҳои мушак, хун ва ассимилятсияи нитроген тақвият мебахшад, фаъолияти гемолизии хунро баланд мебардорад. Ҳангоми дар организм нарасидани К. гипо- ё авитаминози В12 рух менамояд. Дар аснои ба организм таъсир расондани пайвастҳои К. мумкин аст заҳролудии шадид ё музмин ба вуҷуд ояд. Хусусан пайвастҳои ҳалшавандаи К. заҳрнок мебошанд. Бо мақсади пешгирии заҳролудӣ аз К. ба қоидаҳои ҳифзи саломатӣ дар истеҳсолот қатъӣ риоя кардан лозим аст (бояд бо либоси махсус, аз ҷумла одамоне, ки бо пайвастҳои К. сарукор доранд, бояд мудом аз назорати тиббӣ гузаранд.
Хосиятҳо
Физикӣ
![[icon]](/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} |
Химиявӣ
Атомӣ
Изотопҳо
Мавҷудият дар табиат
Таърих
Кашф
Номгузорӣ
Пайвандҳо
|
Ин мақолаи хурд химия аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед. |
Эзоҳ
- ↑ Oxford English Dictionary, 2nd Edition 1989.
- ↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. pp. 1117–1119. ISBN 978-0-08-037941-8.
Адабиёт
- Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Ҳаволаҳои беруна
 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
