Скандий: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added

Inline

Нусха 14:34, 8 феврали 2020

Ска́ндий (лот. Scandium; бо аломати Sc ишора карда мешавад) — элементи зергурӯҳи иловагии гурӯҳи сеюм ва даври чорӯми системаи даврии элементҳои кимиёвӣ ба ҳисоб рафта рақами тартибиаш 21 аст. Моддаи соддаи скандий (рақами CAS: 7440-20-2) металли нуқрамонанди сафед буда, тобиши махсуси зард дорад. Дар ду навъи кристаллӣ вуҷуд дорад: α-Sc бо панҷараи гексагоналии шакли магний,β-Sc бо панҷараи ҳаҷман марказонидашудаи кубӣ, температураи гузариши α↔β 1336 °C. Скандий ба гурўҳи металлҳои нодир дохил мешавад. Аввалин бор дар нимҷазираи Скандинавия кашф шуда, номи он ҷойро гирифтааст. Компоненти асосии хулаҳои сабук буда, дорои 3,2 г/см³ зичӣ ва дар 1541⁰С гудохта мешавад. Скандий истифодабарии васеъ дорад, барои хўлаҳои сабуке, ки дар варзиш барои тайёр кардани бейсбол, софтбол, қисмҳои эҳтиётии велосипедҳо, чангакҳои голфқапанда, арматураи хаймаҳо, дар соҳаи аслиҳасозӣ, таҳқиқотҳои металлургӣ, лампаҳои шиддатнокиашон баланд, электроника ва шуоъҳои лазерӣ кор фармуда мешавад. Ҳарчанд скандий элементи парешон набошад, ҳам бо силикатҳои оҳану магний (пироксенҳо, биотит ва амфиболҳо) омехтаи муқаррарӣ ва паҳншуда дорад, вале дар таркиби онҳо миқдори камро дар бар мегирад ва консентратсияи Sc₂O₃ аз 5 то 10 г/т-ро ташкил мекунад. Скандий дар Австралия, Хитой, Қазоқистон, Норвегия, Украина, Русия ва Мадагаскар захира дорад, ба шакли комплексӣ чун омехта истеҳсол мешавад. консентратсияи скандий дар оби баҳр 0,00004 мг/л мебошад. Скандий аз рӯи хосиятҳои кимиёвиаш ба алюминий шабоҳат дорад.

Адабиёт

Сбор и обработка вторичного сырья цветных металлов : Учебник для вузов по специальности "Металлургия металлов" / Г. А. Колобов, В. Н. Бредихин, В. М. Чернобаев . – М. : Металлургия, 1993 . – 288 с.

Инҷоро ҳам бингаред

Ҷадвали даврии элементҳои химиявӣ

Ин мақолаи хурд химия аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.

↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ Smith, R. E. (1973). «Diatomic Hydride and Deuteride Spectra of the Second Row Transition Metals». Proceedings of the Royal Society of London. Series A, Mathematical and Physical Sciences 332 (1588): 113–127. doi:10.1098/rspa.1973.0015. Bibcode: 1973RSPSA.332..113S.
↑ McGuire, Joseph C. (1960). «Preparation and Properties of Scandium Dihydride». Journal of Chemical Physics 33 (5): 1584–1585. doi:10.1063/1.1731452. Bibcode: 1960JChPh..33.1584M.
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

[CIAAW2013-1] (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[Smith-2] Smith, R. E. (1973). «Diatomic Hydride and Deuteride Spectra of the Second Row Transition Metals». Proceedings of the Royal Society of London. Series A, Mathematical and Physical Sciences 332 (1588): 113–127. doi:10.1098/rspa.1973.0015. Bibcode: 1973RSPSA.332..113S.

[McGuire-3] McGuire, Joseph C. (1960). «Preparation and Properties of Scandium Dihydride». Journal of Chemical Physics 33 (5): 1584–1585. doi:10.1063/1.1731452. Bibcode: 1960JChPh..33.1584M.

[4] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

Нусха 05:52, 18 Декабри 2019 вироиш SamakBot (баҳс \| ҳисса) Роботҳо 65 197 edits х Bot: Clearing template Химические элемент кутти ← Фарқияти аввалина		Нусха 14:34, 8 феврали 2020 вироиш ботил SamakBot (баҳс \| ҳисса) Роботҳо 65 197 edits х Bot: Add chemistry element box Фарқияти баъдина →
Сатри 1:		Сатри 1:
			{{Варақаи скандий}}

	Ска́ндий (лот. Scandium; бо аломати Sc ишора карда мешавад) — элементи зергурӯҳи иловагии гурӯҳи сеюм ва даври чорӯми системаи даврии элементҳои кимиёвӣ ба ҳисоб рафта рақами тартибиаш 21 аст. Моддаи соддаи скандий (рақами CAS: 7440-20-2) металли нуқрамонанди сафед буда, тобиши махсуси зард дорад. Дар ду навъи кристаллӣ вуҷуд дорад: α-Sc бо панҷараи гексагоналии шакли магний,β-Sc бо панҷараи ҳаҷман марказонидашудаи кубӣ, температураи гузариши α↔β 1336 °C.		Ска́ндий (лот. Scandium; бо аломати Sc ишора карда мешавад) — элементи зергурӯҳи иловагии гурӯҳи сеюм ва даври чорӯми системаи даврии элементҳои кимиёвӣ ба ҳисоб рафта рақами тартибиаш 21 аст. Моддаи соддаи скандий (рақами CAS: 7440-20-2) металли нуқрамонанди сафед буда, тобиши махсуси зард дорад. Дар ду навъи кристаллӣ вуҷуд дорад: α-Sc бо панҷараи гексагоналии шакли магний,β-Sc бо панҷараи ҳаҷман марказонидашудаи кубӣ, температураи гузариши α↔β 1336 °C.