Ноҳияи Ишкошим: Тафовут байни таҳрирҳо
х навсозии шаблони ВМ, replaced: |Мамлакат → |Кишвар , |сатҳ → |Дараҷа, |Унвон → |Мақом, |Тобеи → |Тобеъи, |Шаҳри калонтарин → |Ша using AWB |
No edit summary |
||
Сатри 93: | Сатри 93: | ||
== Таърих == |
== Таърих == |
||
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта '''Вахон''' ({{lang-fa|وخان}}) ном доштааст.<ref>''Камалиддинов Ш.С.'' [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_13.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]</ref> |
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта '''Вахон''' ({{lang-fa|وخان}}) ном доштааст.<ref>''Камалиддинов Ш.С.'' [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_13.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]</ref> |
||
⚫ | |||
⚫ | Соли 1895 ҳудудҳои миригариҳои Вахону Ишкошим, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.<ref>''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0</ref> |
||
⚫ | |||
⚫ | Соли 1895 |
||
Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои [[Ишкошим]] менишаст ва мир хонда мешуд. |
Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои [[Ишкошим]] менишаст ва мир хонда мешуд. |
Нусха 06:20, 10 июли 2020
Ноҳияи маъмурӣ | |
Ноҳияи Ишкошим | |
36°43′31″ с. ш. 71°36′48″ в. д.HGЯO | |
Кишвар | [[|]] |
Тобеъи | Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон |
Шомили | 2 шаҳрак, 7 ҷамоат |
Маркази маъмурӣ | Ишкошим |
Таърих ва ҷуғрофиё | |
Таърихи таъсис | 27 октябри 1932 |
Масоҳат | 3656,0 км² км² |
Баландӣ
|
|
Вақти минтақавӣ | UTC+05:00 |
Аҳолӣ | |
Аҳолӣ | 30 800 [2] нафар нафар (2015) |
Миллият | тоҷикон |
Мазҳаб | мусулмонон, исмоилиҳо, шиъаҳо |
Забонҳои расмӣ | тоҷикӣ. Забонҳои маҳаллӣ вахонӣ (x̌ik zik)(20 ҳаз. нафар), ишкошимӣ(900 нафар) |
Шиносаҳои ададӣ | |
Сарвожа | IS |
Рамзи ISO 3166-2 | TJ.BK.IS |
Коди телефон | +992 3553 |
Нишонаи почта | 736500 |
Домени интернет | tj |
Коди мошинҳо | 04 TJ |
Парвандаҳо дар Викианбор |
Ноҳияи Ишкошим (форсӣ: ناحیۀ اشکاشم) — яке аз ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон аст ва дар шарқи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷой дорад.
Ин ноҳия 27 октябри соли 1932 таъсис ёфта аст. Маркази ин ноҳия рустои Ишкошим (форсӣ: اشکاشم) аст, ки 104 км ҷанубтар аз шаҳри Хоруғ дар канораи рӯди Панҷ ҷой дорад. Дар солҳои Ҳокимияти Шӯравӣ (27 октябри соли 1932) дар ҳайати ВМКБ ноҳияҳои Рушон, Бартанг, Шуғнон, Роштқалъа, Вахон ва Мурғоб таъсис меёбанд. Соли 1935 ноҳияи Вахон ба ноҳияҳои Вахон ва Ишкошим ҷудо мешавад. Соли 1948 ноҳияҳои Вахону Ишкошим муттаҳид карда шуда, ноҳияи Ишкошим таъсис дода мешавад.[3]
Ҷуғрофия
Ноҳияи Ишкошим дар миёни қаторкӯҳҳои Роштқалъаву Ишкошиму Вахон воқеъ аст. Дар шимолу ғарб бо ноҳияи Шуғнон, дар шимол бо ноҳияи Роштқалъа, дар шарқ бо ноҳияи Мурғоб ва дар ҷануб бо вулусволиҳои Ишкошим ва Вахони вилояти Бадахшони Афғонистон ҳаммарз мебошад.
Аз шимолу шарқи ноҳияи Ишкошим ба шимолу ғарби он рӯди Панҷ гузар мекунанд.
Ноҳияи Ишкошим 3656,0 км² масоҳат дорад.
Мардум
Бино бар саршумори соли 2015 дар ноҳияи Ишкошим 30 800 нафар зиндагӣ мекунад.[2] Мардуми Ишкошим ба забонҳои тоҷикӣ (порсӣ), ишкошимӣ ва вахонӣ(тақрибан 75%-и аҳолии ноҳия) сухан мегӯянд.
Таърих
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта Вахон (форсӣ: وخان) ном доштааст.[4] Ишкошим аз замони Сомониён муддате дар тобеи давлати Сомониён будааст. Қаламрави подшоҳии Вахон мустақил буда сарзамини имрӯзаи ноҳияи Ишкошим ва вулусволии афғонии Ишкошим (форсӣ: اشکاشم) дар ду канораи рӯди Панҷро дар бар мегирифтааст.
Соли 1895 ҳудудҳои миригариҳои Вахону Ишкошим, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои Русия ва Британия дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.[5]
Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои Ишкошим менишаст ва мир хонда мешуд.
Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон дар соли 1924, Ишкошим бахше аз Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд.
Бахшҳои идорӣ
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Ишкошим 1 шаҳрак ва 6 ҷамоат дорад[6]
Ҷамоатҳои ноҳияи Ишкошим | |||||||||||
Ҷамоат | Аҳолӣ | Деҳаҳо | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
шаҳраки Ишкошим | 6567 | Ишкошим, Авҷ, Дашт, Намадгут, Намадгути Боло, Рин, Сумҷин, Удит, Яхшвол | |||||||||
Аскар Замиров | 2527 | Андароб, Гармчашма, Кӯҳи Лаъл, Мири Дашт, Сист, Сниб, Хасхоруғ | |||||||||
Вранг | 5152 | Вранг, Внукут, Дриж, Ширгин, Ямг | |||||||||
Зонг | 4863 | Зонг, Зугванд, Лангар, Ҳисор | |||||||||
Қозидеҳ | 1880 | Қозидеҳ, Бағуш, Баршор, Возг, Шанбедеҳ | |||||||||
Шитхарв | 4 862 | Шитхарв, Даршай | |||||||||
Птуп | — | Птуп, Вичкут, Зумудг, Навобод, Туггоз, Ямчун |
Ҳукумат
Сарвари ноҳияи Ишкошим Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Ишкошим — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Ишкошим ба муддати 5 сол интихоб мешавад.
Эзоҳ
- ↑ 1.0 1.1 https://web.archive.org/web/20221010195817/https://stat.tj/storage//1.01.2022.pdf
- ↑ 2.0 2.1 Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.
- ↑ Одинамамад М. Вахон дар саҳифаҳои таърих. С.3-5
- ↑ Камалиддинов Ш.С. Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.
- ↑ Постников А.В. Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0
- ↑ Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.
Манобеъ
- Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки, Путеводитель по Каттагану и Бадахшану
- Камалиддинов Ш.С. Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.
- Постников А.В. Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0