Христиан Бартоломе

Христиан Бартоломе
БАРТÓЛОМЕ Христиан
Таърихи таваллуд	21 январи соли 1855
Зодгоҳ	Бавария
Таърихи даргузашт	9 август 1925(1925-08-09) (70 сол)
Маҳалли даргузашт	Лангеог[d], Виттмунд[d], Аурих[d], Ҳанновер, Давлати озоди Пруссия[d], Ҷумҳурии Веймар[d]
Кишвар	Ҷумҳурии Федеративии Олмон
Фазои илмӣ	забоншиноси олмонӣ
Ҷойҳои кор	University of Münster[d] Донишгоҳи Ҳейделберг[d] University of Giessen[d] Донишгоҳи Ҳолле-Виттенберг[d]
Дараҷаи илмӣ:	докторӣ[d]
Шогирдон	Фрейман Александр Арнолдович

БАРТÓЛОМЕ Христиан (21.1.1855, Бавария – 9.8. 1925), забоншиноси олмонӣ, профессор Донишгоҳи Ҳейделберг. Намояндаи мактаби забоншиносии Грамматикҳои ҷавон.

Осор

Бо истифода аз методи муқоисавӣ-таърихӣ ва бо такя ба консепсияи забони мабдаи ҳиндуаврупоӣ ба пажӯҳиши гурӯҳи забонҳои ҳинду эронӣ – забони авестоӣ, форсии қадим, забони форсии миёна – паҳлавӣ, омӯзиш ва тарҷумаи Авесто машғул шудааст. Дар ҷ. 1 асари ҷомеи «Асосҳои филологияи эронӣ» («Grundriss der Iranischen philologie», 1895) ду мақолаи калони Бартоломе – якумаш оид ба таърихи забонҳои эронӣ ва дуюм доир ба забонҳои авестоиву форсии қадим ҷой дода шудаанд. Бартоломе муаллифи луғати ҳаҷман бузург (зиёда аз ҳазор саҳифа) мебошад, ки шарҳи тамоми калимаҳои Авесто, осори забони форсии қадим ва форсии миёнаро дар бар мегирад. Дар луғати Бартоломе шарҳи калима, тарҷумаи он аз забонҳои қадим аввал ба забони форсии муосир, сипас ба забони олмонӣ оварда шудааст. Бартоломе ба тарҷумаи Авесто ба забони олмонӣ таваҷҷуҳи хосса дошт. Вай бахши муҳимтарин ва мушкили Авесто – «Готҳо»-ро бо тафсири муфид тарҷума карда, ба табъ расонд. Тарҷумаи қисмҳои дигари Авесторо бо роҳбарӣ ва ҳидояти Бартоломе шогирдаш Ф. Волф анҷом дод. Шогирдони дигари Бартоломе – Юнкер ва Райхелт ба омӯзиш, тарҷумаву тафсири осори забони форсии миёна, мураттабсозии дастурҳои омӯзиши забони авестоӣ (Райхелт) машғул шудаанд. Умуман, навиштаҳои Бартоломе доир ба эроншиносӣ оламшумуланд ва пажӯҳишҳои классикӣ дар эроншиносӣ ба шумор мераванд.

Адабиёт

Фрейман А. Христиан Бартоломе // Дар маҷм. Иран. Ҷ. 1. Л., 1927. М. Диловаров.

Сарчашма

• Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — 664 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.