Синамои Ҳиндустон: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
Барчасбҳо: вироиш тавассути телефони ҳамроҳ вироиш аз барномаи мобилӣ Android app edit
Барчасбҳо: вироиш тавассути телефони ҳамроҳ вироиш аз барномаи мобилӣ Android app edit
Сатри 158: Сатри 158:
* [[Синамои Непал]]
* [[Синамои Непал]]
* [[Синамои Покистон]]
* [[Синамои Покистон]]
* [[Ҷашнвораи байналмилалии филми Ҳиндустон]]
* [[Феҳристи синамои ҷаҳон]]
* [[Феҳристи синамои ҷаҳон]]
* [[Феҳристи ҳунарпешамардони Ҳиндустон]]
* [[Феҳристи ҳунарпешамардони Ҳиндустон]]

Нусха 20:08, 3 марти 2021

Синамои Ҳиндустон аз филмҳое иборат мебошад, ки дар кишвари Ҳиндустон истеҳсол карда шудаанд. Синамо дар Ҳиндустон ба таври васеъ маъмул аст ва ҳамасола 1600 филм бо забонҳои мухталиф истеҳсол мешавад. Синамои Ҳиндустон аз дигар мамлакатҳо дида нисбатан зиёдтар филм истеҳсол мекунад; дар соли 2011, дар саросари Ҳиндустон беш аз 3,5 миллиард чипта фурӯхта шуд, ки аз Ҳолливуд дида зиёдтар аст. Мумбай, Калкутта, Ченнаи, Кочӣ, Бангалор ва Ҳайдаробод марказҳои бузурги истеҳсоли филм дар Ҳиндустон мебошанд.

Дар соли 2013, Ҳиндустон аз рӯи ҳаҷми солонаи филмҳо дар ҷои аввал истодааст, пас аз ӯ Нолливуд, Ҳолливуд ва Хитой мебошанд. Дар соли 2012, Ҳиндустон 1,602 филми бадеӣ истеҳсол кардааст. Саноати синамои Ҳиндустон дар соли 2011 даромади умумиро ба 1,86 миллиард доллари амрикоӣ ( ₹ 93 миллиард) оварда расонд. Соли 2015, Ҳиндустон маҷмӯи умумии сандуқи умумиҷаҳониробо US$2.1 billion ҷои сеюмро дар ҷаҳон ишғол намуд.

Дар даромади умумии синамо Ҳиндустон US$ 1,3 миллиардро бо ҳисоби соли 2000 ташкил медиҳад. Соҳаи филмистеҳсолкунии Ҳиндустон бо забонҳои гуногуни кишвар тақсим карда мешавад. Қисми зиёди филмҳоро истеҳсоли филмҳои бо забони ҳиндӣ, ки Болливуд номгузорӣ намудаанд ташкил намудааст, ва 43%-и даромади умумиро ба даст меорад. Истеҳсоли якҷоягии филмҳо бо забонҳои томилӣ ва телугу 36%-ро ташкил медиҳад. Синамои Ҳиндустони Ҷанубӣ ба панҷ фарҳанг ҷудо шудааст: Томилӣ (Колливуд), Малаялам (Молливуд), Телугу, Каннада (Сандалвуд), Тулу ва Банголӣ (Толливуд).

Синамои Ҳиндустон корхонаи ҷаҳонист. Филмҳои он дар тамоми Осиёи Ҷанубӣ ва дар саросари Аврупо, Амрикои Шимолӣ, Осиё, Ховари Наздик, Африқои Шарқӣ, Чин ва дигар ҷойҳо тамошобинони худро доранд ва дар зиёда аз 90 кишвар ба намоиш гузошта мешавад.

Филми биографӣ, аз ҷумла Дангал, ба блокбастерҳои трансмиллӣ табдил ёфт, ки дар тамоми ҷаҳон то 300 миллион доллар фоида ба даст овард. Миллионҳо ҳиндуҳои хориҷа филмҳои ҳиндиро тамошо мекунанд, ки тақрибан 12% даромадро ташкил медиҳанд. Танҳо ҳуқуқи мусиқӣ 4-5% даромади софро ташкил медиҳад.

Истеҳсоли филмҳо бо забонҳо

Филмҳои Ҳиндустон дар бисёр шаҳру вилоятҳо ба навор гирифта мешаванд, алалхусус дар Ассам, Бенгалистони Ғарбӣ, Биҳар, Гуҷарат, Ҳаряна, Ҷамму, Кашмир, Ҷҳарханд, Карнатака, Конкан (Гоа), Керала, Маҳараштра, Манипур, Одиша, Панҷоб, Раҷастон, Тамилноду ва Андра Прадеш ва Телангоно.

Тақсимот бо забонҳо
Забон
Ҳиндӣ
Каннада
Телугу
Томилӣ
Малаялам
Банголӣ
Маратҳӣ
Бҳоҷпурӣ
Гуҷаратӣ
Одиа
Панҷобӣ
Ассомӣ
Конканӣ
Англисӣ
Раҷистонӣ (Ролливуд)
Чаттесгарҳӣ
Тулу
Хасӣ
Гарҳвалӣ
Майтҳилӣ
Авадҳӣ
Ламбадӣ
Ҳарянвӣ
Мишинг
Непалӣ
Пнар

Таърихи синамои Ҳиндустон

Таърихи синамои Ҳиндустон
  • Продюсер-коргардон-сенариянавис Дадасоҳиб Фалке, "падари синамои Ҳиндустон"
    Продюсер-коргардон-сенариянавис Дадасоҳиб Фалке, "падари синамои Ҳиндустон"
  • AVM Studios дар Ченнаи, Бузургтарин ширкати филмистеҳсолкунии Ҳиндустон
    AVM Studios дар Ченнаи, Бузургтарин ширкати филмистеҳсолкунии Ҳиндустон

Моҳи июли соли 1896 дар Бомбей (ҳоло Мумбай) филмҳои бародарон Люмерҳо намоиш дода шуданд. Аввалин филми кӯтоҳ дар Ҳиндустон "The Flower of Persia" (1898)-и коргардон Ҳиралол Сен мебошад[1]. Аввалин филми пурраметражи "Раҷа Ҳаришчандра" (маратҳӣ :राजा हरिश्चंद्र, 1913), ки унсурҳои ҳамосавии санскритро дар бар мегирад, аз ҷониби мутахассиси забонҳо ва фарҳанги Ҳиндустон Дадасоҳиб Фалке ба навор гирифта шудааст. Нақшҳои занонаро дар филм ҳунармандони мард бозиданд. Аввалин силсилаи кинотеатрҳои Ҳиндустон дар Калкутта аз ҷониби соҳибкор Ҷамшедҷи Фрамҷи Мадан сохта шуд, ки истеҳсоли 10 филмро дар як сол назорат мекард ва сипас дар саросари нимҷазираи Ҳиндустон паҳн мекард.

Дар ибтидои асри XX, синамо новобаста аз даромадашон дар байни тамоми аҳолии Ҳиндустон шӯҳрат пайдо кард. Барои мардуми одӣ чиптаҳо бо нархи арзон фурӯхта мешуданд ва шароити иловагӣ бояд пардохт мешуд. Мардум ба кинотеатрҳо ҷамъ мешуданд, зеро ин намуди вақтхушӣ барои бисёриҳо дастрас буд - дар Бомбей нархи чипта танҳо як анна (4 пайса) буд. Синамои тиҷоратии Ҳиндустон бештар ба дархостҳои аҳолӣ мутобиқ шудан гирифт. Коргардонҳои ҷавон ба ворид кардани унсурҳои ҳаёти иҷтимоӣ ва фарҳанги Ҳиндустон шурӯъ карданд. Дигарон ғояҳоро аз тамоми ҷаҳон ворид сохтанд. Дар ин вақт, синамои Ҳиндустон дар саросари ҷаҳон шинохта шуд.

14 марти соли 1931 нахустин филми овозии ҳиндӣ бо номи "Ҳусни ҷаҳон" ба намоиш даромад, ки онро коргардон Ардашери Эронӣ таҳия кардааст. 15 сентябри соли 1931 аввалин филми телугу Bhakta Prahlada ва 31 октябри соли 1931 аввалин филми томилии "Kalidas", ки онро Ҳ.М.Редди таҳия ва коргардонӣ кардааст, ба бозор баромаданд. Инҳо аввалин ду филми садоӣ буданд, ки дар кинотеатрҳои ҷануби Ҳиндустон намоиш дода шуданд. Бо оғози давраи филмҳои овозӣ, даврони ситораҳои синамо, ки барои кори худ ҳаққи баланд мегирифтанд, оғоз ёфт[2].. Ба шарофати рушди технологияи садо, қариб ҳамаи филмҳои ҳиндӣ ба сабки суруд ва рақс шурӯъ карданд, ки Индра Сабҳа (1932) 71 сурудро дар бар мегирифт, намунаи барҷастаи таърих боқӣ монд. То соли 1935 киностудияҳо истеҳсоли филмҳоро ба даст гирифтанд ва дар шаҳрҳои калон, аз қабили Ченнаи, Калкутта ва Мумбай ба вуҷуд омаданд. Муваффақияти филми "Девдас", ки тавонист дар байни тамошобинони саросари кишвар маъруфият пайдо кунад, маҳорати касбии онҳоро тасдиқ кард. Киностудияи "Bombay Talkies", ки соли 1934 таъсис ёфтааст ва студияҳои Прабҳат дар Пуна ба тавлиди филмҳо барои тамошобинони маратҳизабон шурӯъ карданд. Синамои Ҳиндустони Ҷанубӣ пас аз баромадани филми С.С.Васан Chandralekha (1948) шӯҳрат пайдо кард. Солҳои 40-ум, Ҳиндустони Ҷанубӣ тақрибан нисфи тамоми кинотеатрҳои кишварро ташкил медод ва синамо ҳамчун воситаи эҳёи фарҳангӣ ба ҳисоб мерафт. Пас аз тақсимоти Ҳиндустони Бритониёӣ як қатор киностудияҳо ба Покистони навтаъсис дода шуданд.

Пас аз истиқлол ба даст овардани Ҳиндустон, диққати С.К.Патил ба кинематографияи кишвар ҷалб карда шуд. Раиси кумита С. К Патил синаморо дар Ҳиндустон ҳамчун "омезиши санъат, саноат ва тамошобоб" баррасӣ карда, арзиши тиҷоратии онро қайд кард ва тавсия дод, ки дар назди Вазорати молия Film Finance Corporation таъсис дода шавад. Ин масъала соли 1960 мавриди баррасӣ қарор гирифт ва созмоне барои дастгирии молиявӣ ба филмсозони боистеъдод дар Ҳиндустон таъсис ёфт. Соли 1949, ҳукумати Ҳиндустон Шӯъбаи филмҳоро таъсис дод, ки дар ниҳоят ба бузургтарин тавлидкунандаи мустанад дар ҷаҳон табдил ёфт ва дар як сол зиёда аз 200 филми ҳуҷҷатии кӯтоҳ бо 18 забон таҳия кард.

Солҳои 40-ум ва 50-ум шумораи филмҳои воқеъӣ афзоиш ёфтанд, ба монанди Nabanna (1944), коргардони Биҷон Бҳаттачария, дар асоси ҳодисаҳои қаҳтии Бенгалистон дар соли 1943 ва Dharti Ke Lal (1946), коргардон Хоҷа Аҳмад Аббос. Филмҳое, ки солҳои 1940-1950 ба навор гирифта шудаанд, инчунин бисёр мушкилоти мубрами он замонро инъикос карданд, ки бо суханрониҳои Маҳатма Ганди, Ҷавоҳирлаъл Неҳру ва дигар пешвоёни Конгресси Миллии Ҳиндустон дар роҳи ҳимояи синфҳои мазлум ва маҳкумияти низоми кастаҳо, инчунин бо таҷдиди ҷомеаи Ҳиндустон алоқаманданд.

Асри тиллоии синамои Ҳиндустон

Давраи охири солҳои 40-ум то даҳаи солҳои 60 аз ҷониби муаррихон ҳамчун "асри тиллоӣ" -и синамои Ҳиндустон ҳисобида мешавад. Дар ин давра филмҳои барҷастаи ҳиндӣ ба навор гирифта шуданд. Филмҳои ҳиндуии «Ташнагӣ» (1957) ва «Гулҳои коғазӣ» (1959), ки онро коргардон Гуру Датт ва филмҳои Раҷ Капур «Оворагард» (1951) ва «Ҷаноби 420» (1955) -ро ба даст оварданд. Ин филмҳо мавзӯъҳои иҷтимоиро, ки асосан ба ҳаёти коргарони шаҳрии Ҳиндустон марбутанд, навор гирифта шудааст. Дар ин муддат, баъзе филмҳои эпикӣ низ ба навор гирифта шуданд, аз ҷумла «Модар Ҳиндустон» аз ҷониби Меҳбубхон ба Оскар барои беҳтарин филми хориҷӣ пешбарӣ шудааст[3] ва Муғули Бузург, ки коргардонаш К.Осиф аст[4]. Коргардон Раҷарам Ванкудр Шантарам аз рӯи филми ҷангии Ҳолливуд The Dirty Dozen филми "Do Aankhen Barah Haath"-ро сабт намудааст[5]. Коргардон Бимал Рой ва драматург Ритвик Гҳатак мавзӯи таносухро дар синамо маъмул гардонданд. Коргардонҳои маъруфи ин давра инчунин Камол Амроҳӣ ва Виҷай Бҳатта мебошанд.

Дар ҳоле ки тиҷорати синамои Ҳиндустон ривоҷ ёфтааст, жанри нави «синамои параллелӣ» ба вуҷуд омад, ки бартарияти онро синамои бенгалӣ ташкил медод. Филмҳои аввали ин жанр аз «Neecha Nagar» -и Четан Ананд (1946)[6], «Nagarik» -и Ритвик Гҳатак (1952) ва «Do Bigha Zamin» -и Бимал Рой (1953) иборатанд, ки ба неореализми Ҳиндустон[7] ва мавҷи нави Ҳиндустон асос гузоштанд[8]. «Pather Panchali» (1955), қисми якуми "трилогияи Апу" (1955-1959)-и Сатяҷит Рай, аввалин филми ӯ дар синамои Ҳиндустон буд. Трилогияи Aпу ҷоизаҳои зиёдеро дар фестивалҳои бузурги байналмилалӣ ба даст овард ва ба шарофати он кинематографияи параллелӣ дар синамои Ҳиндустон мустаҳкам гардид[9]. Трилогия ҳамчунин ба синамои ҷаҳонӣ таъсир гузоштааст. Сатяҷит Рай ва Ритвик Гҳатак боз бисёр филмҳои дигарро ба навор гирифтанд, ки мунаққидон онҳоро "Артҳаус" номидаанд ва пас аз он филмсозони дигари машҳури мустақили Ҳиндустон, ба монанди Мринал Сен, Адур Гопалакришнан, Мани Каул ва Буддадев Дасгупта, филмҳои худро таҳия карданд. Солҳои 1960 бо дастгирии Индира Гандӣ, вазири иттилоот ва радиошунавонӣ ва маблағгузории Film Finance Corporation, истеҳсоли филмҳои мустақили бадеӣ идома ёфт.

Оператор Субрата Митра, ки аввалин бор бо Сатяҷит Рай дар трилогияи Апу баромад кардааст, ба синамои ҷаҳонӣ низ таъсири калон гузоштааст. Вай аввалин шуда дар таҷрибаи ҷаҳонӣ барои эҷоди таъсири нури инъикосёфта рефлекторро истифода бурд. Вай ин техникаро ҳангоми ба навор гирифтани «Aparajito» (1956)[10], қисми дуюми трилогияи Апу оғоз намуд. Ҳангоми наворбардории "Pratidwandi" (1956), Сатяҷит Рай техникаи бозгашти манфӣ ва ақибнишинии рентгениро пешбарӣ кард[11]. Соли 1967 Сатяҷит Рай филмномаи филми "The Alien" -ро навишт, ки ҳеҷ гоҳ ба навор гирифта нашудааст. Бисёриҳо боварӣ доранд, ки ин филмнома Стивен Спилбергро барои эҷоди филми ҳамномаш дар соли 1982 илҳом бахшид[12][13].

Аз он вақт инҷониб, филми иҷтимоии воқеии Четан Ананд "Neecha Nagar" дар нахустин ҷашнвораи Канн соҳиби Гран-При шуд ва филмҳои ҳиндӣ дар солҳои 50 ва аввали солҳои 60 қариб ҳар сол дар ҷашнвораи Канн ширкат мекарданд ва як қатор аз онҳо ҷоизаҳои асосиро ба даст оварданд. Сатяҷит Рай барои филми «Aparajito» (1956) дар ҷашнвораи Венетсия Шери тиллоӣ ва Хирси тиллоӣ ва инчунин ду хирси нуқрагиро барои беҳтарин коргардон дар ҷашнвораи Берлин ба даст овард. Сатяҷит Рай, Ритвик Гҳатак ва Гуру Датт дар тӯли ҳаёти худ шинохта нашуданд, аммо хеле дертар, дар солҳои 80 ва 90-ум, эътирофи байналмилалӣ ба даст оварданд. Сатяҷит Рай, Ритвик Гҳатак ва Гуру Датт яке аз бузургтарин назариётчиёни синамои муаллифӣ дар асри XX ба ҳисоб мераванд. Соли 1992 маҷаллаи бритониёии Sight & Sound Сатяҷит Рай дар рӯйхати "100 коргардони беҳтарин" дар ҳама давру замонҳо ва халқҳо ҷойгоҳи 7-умро ва Гуру Датт дар соли 2002 дар рӯйхати маҷаллаи Sight & Sound "100 коргардони беҳтарин" ҷои 73-юмро ишғол кард.

Як қатор филмҳои ҳиндии он давра аз минтақаҳои гуногун ба рӯйхати бузургтарин филмҳои ҳама давру замон шомиланд, ки аз ҷониби пурсишҳои мунаққидони синамо ва коргардонҳо тартиб дода шудаанд. Ин "асари тиллоӣ" -и синамои Телугу ва Тамил буд ва истеҳсоли филмҳои фолклорӣ, фантазӣ ва устурашиносии Ҳиндустон, ба мисли Mayabazar, зиёд шуд. Баъзе филмҳои Сатяҷит Рай ба рӯйхати беҳтарин филмҳои маҷаллаи Sight & Sound дохил карда шуданд: "Apu Trilogy" (ҷои 4-ум дар соли 1992, овозҳо илова карда шуданд), "Jalsaghar" (ҷои 27-ум соли 1992), "Charulata" (ҷойгоҳи 41-ум соли 1992) ва "Aranyer Din Ratri" (ҷои 81-ум соли 1982). Соли 2002 маҷаллаи Sight & Sound инчунин филмҳои Гуру Датт "Ташнагӣ" ва "Гулҳои коғазӣ" (ҳарду ҷои 160-ум), Ритвик Гатак "Meghe Dhaka Tara" (ҷои 231-ум) ва "Камол Гандар" (346-юм ҷой), инчунин Раҷ Капур "Оворагард", Виджая Бхатта "Baiju Bawra", Меҳбубхон "Mother India" ва К.Асифа "Mughal-e-Azam" (ҳама 346-ум ҷой). Соли 1998 маҷаллаи Cinemaya, ки дар бораи синамои Осиё менависад, пурсиши мунаққидонро гузаронд, ки дар он рӯйхати беҳтарин филмҳо тартиб дода шуд, ва дар он филмҳои Сатяҷит Рай "Трилогияи Апу" ҷой гирифта буданд (ҷои 1 ҳангоми овоздиҳӣ барои ҳар се филм), "Charulata", "Jalsaghar" (ҳарду ҷои 11-ум) ва Ритвик Гҳатак "Subarnarekha" (инчунин ҷои 11-ум). Соли 1999 ҳафтаномаи "Village Village Voice" аз рӯи пурсишҳои мунаққидон 250 филми беҳтарини асрро ҷой дод, ки "Трилогияи Апу" низ шомил буд (ҷои 5-ум, агар овозҳоро ҷамъ кунед). Соли 2005 "Апу Трилогия" ва "Ташнагӣ" дар қатори "100 филми беҳтарини ҳама давру замон" -и маҷаллаи Time шомил шуданд.

Синамои муосири Ҳиндустон

Солҳои 1970-умро мунаққидон даҳсолаи тиллоии синамои "параллелӣ" -и Ҳиндустон арзёбӣ мекунанд. Дар тӯли ин солҳо, баъзе режиссёрон, ба монанди Шям Бенегал, филмҳоро дар жанри воқеъбинонаи "синамои параллелӣ" идома доданд. Бо вуҷуди ин, истеҳсоли филмҳои тиҷоратӣ ба монанди "Интиқом ва Қонун" (1975), ки дар он ҳунарпешаҳо Амитабҳ Баччан ва Дҳармендра нақш офаридаанд, низ маъруф гаштанд. Соли 1975 филми динии Jai Santoshi Maa ба намоиш баромад. Филми дигари барҷастаи соли 1975, "Девор" -ро коргардон Яш Чопра ва филмномаи онро Салим-Ҷавед ба ӯҳда гирифтааст, маъруф гардид. Драмаи криминалӣ, ки дар бораи муборизаи полис бо бародари авбошаш нақл мекунад, аз рӯйдодҳои воқеии ҳаёти қочоқбар Ҳоҷӣ Мастон, ки Амитабҳ Баччан бозидааст, таҳия шудааст. Дэннӣ Бойл филмро "дақиқ нишон додани хислати синамои ҳинд" тавсиф кард. Вай, ба мисли бисёр филмҳои замон, намунаи жанри масала мебошад, ки барои истинод ба филмҳое, ки мусиқӣ, рақс, мелодрама ва ғайраро муттаҳид мекунанд, ки дар охири солҳои 1960 пайдо шудаанд, истифода мешавад.

Чанд муддат пас аз "асри тиллоӣ" -и синамои Ҳиндустон, солҳои 1980-ум ва аввали солҳои 1990-ум "асри тиллоӣ" -и синамои ба забони малаялами иёлоти Керала гардид. Бисёре аз коргардонҳои машҳури Ҳиндустон дар он замон аз соҳаи синамои малаялам буданд, аз ҷумла Адур Гопалакришнан, Говиндан Аравиндан, Т.В.Чандран ва Шаҷи Карун. Адур Гопалакришнан, ки аксар вақт ҳамчун вориси рӯҳонии Сатяҷит Рай ҳисобида мешавад, дар ин давра баъзе филмҳои машҳури худро, аз ҷумла "Доми калламуш" (1981) -ро, ки дар ҷашнвораи Лондон Sutherland Trophy ба даст овардааст ва "Деворҳо" (1989) дар ҷашнвораи Венетсия мукофоти асосиро гирифтааст. Нахустин филми "Зодрӯз" -и коргардон Шаҷи Карун дар ҷашнвораи 42-юми Канн соҳиби «Камераи тиллоӣ» шуд ва филми дуввуми ӯ "Swaham" (1994) дар ҷашнвораи 47-уми Канн номзад шуд. Филмҳои тиҷоратии забони малаялам низ ба маъруфият шурӯъ карданд, ки дар онҳо филмҳои экшнӣ бо иштироки актёр ва каскадёри машҳур Ҷаян, ки ҳангоми наворгирии як каскози хатарнок фавтидааст ва актер ва продюсер Моҳанлал, ки бо филми "Муҳофизи боварӣ" машҳур аст.

Баъдтар, дар солҳои 1980-1990-ум, рушди тиҷорати синамо идома меёфт. Дар ин муддат филмҳо аз қабили "Барои ҳамдигар сохта шуданд" (1981), "Ҷаноби Ҳиндустон" (1987), "Ҳукм" (1988), "Оташи сӯзон" (1988), "Чанднӣ "(1989), "Ман дӯст медоштам "(1989), "Бозӣ бо марг "(1993), "Зиндагӣ аз тарс"(1993), "Арӯси рабуданашуда"(1995) ва "Ҳама чиз дар зиндагӣ рух медиҳад "(1998), ки дар бисёре аз онҳо Шоҳруххон, Амирхон ва Салмон Хон нақш офаридаанд.

Дар солҳои 1990-ум инчунин шӯҳрати синамои томилӣ афзоиш ёфт. Филмҳои коргардони Манӣ Ратнам, аз ҷумла" Садбарг" (1992) ва "Бомбай" (1995), дар саросари Ҳиндустон маъмул буданд. Филми аввали Ратнам "Nayagan" (1987), ки дар он Камол Ҳасан нақш офаридааст, дар қатори маҷаллаи Time ба феҳристи 100 филми беҳтарини ҳама давру замонҳо ҳамроҳ шуда, дар "Трилогияи Апу" - и Саттяҷит Рая (1955-1959) ва "Ташна"-и Гуру Датт ҷой гирифтааст. Коргардони дигари тамилӣ Шанмугам Шанкар низ бо филми худ "Kadhalan" ва филмҳои солҳои 2000-ум "Босс Шиваҷӣ" ва "Робот" тамошобинонро ҷалб кардааст.

Филми ба забони каннадӣ "Tabarana Kathe" буда дар фестивалҳои гуногуни филмҳо, аз ҷумла дар Тошканд, Нант, Токио ва Русия ширкат варзидааст.

Охири солҳои 1990-ум филмҳои ба забони ҳиндӣ сохташуда дар жанри "синамои параллелӣ" эҳё шуданд, асосан ба шарофати муваффақияти филми камбуҷети коргардон Рам Гопал Варма ва филмноманавис Анураг Кашяп [en] "Хиёнат" [en] (1998), ки дар бораи олами ҷиноии Мумбай нақл мекунад. Муваффақияти филм боиси пайдоиши як жанри нав бо номи мумбаӣ-нуар гардид, ки масъалаҳои иҷтимоиро дар шаҳри Мумбай инъикос мекунад. Дар байни тасвирҳои жанри мумбаӣ-нуар метавон чунин филмҳоро, ба монанди "Chandni Bar" (2001) ва "Traffic Signal" (2007), ки онро коргардон Мадхур Бандаркар, "Company" (2002) ва пешнамои он "D" (2005)-и коргардон Рам Гопал Варма, "Ҷумъаи сиёҳ" (2004)-и Анураг Кашяпа, "Thanks Maa" (2009)-и Ирфон Камол ва "Prasthanam" (2010)-и Дева Катта.

Айни замон коргардонҳои дигари маъруф наворбардорӣ мекунанд: Мринал Сен, Мир Шаанӣ, Буддадев Дасгупта, Гаутам Гҳош, Сандип Рай, Апарна Сен ва Ритупарно Гҳош дар синамои бенгалӣ; Адур Гопалакришнан, Шаҷӣ Карун ва Т.В.Чандран дар кинотеатрҳои забони малаяламӣ; Нирад Моҳапатра дар синамои ба забони ориёӣ; Манӣ Каул, Кумар Шоҳонӣ, Кетан Меҳта, Говинд Ниҳолонӣ, Шиям Бенегал, Мира Наир, Нагеш Кукунур, Судҳир Мишра ва Нандита Дас дар синамо ҳиндӣ; Манӣ Ратнам ва Сантош Сиван дар синамои ба забони тамилӣ; Дипа Меҳта, Ананд Баланӣ, Ҳомӣ Адаҷания, Виҷай Сингҳ ва Сунӣ Тарапоревала дар синамои бо забони ҳиндӣ.

Баррасии умумӣ

Дар давраи ҳукмронии мустамликавии Бритониё, Ҳиндустон таҷҳизоти кинематографиро аз Аврупо харид. Дар давраи Ҷанги дуюми ҷаҳон, филмҳои таблиғотӣ бароварда шуданд, ки аз ҷониби артиши Бритониё маблағгузорӣ мешуданд, ки баъзеи онҳо ҷангҳои нерӯҳои Ҳиндустонро алайҳи кишварҳои меҳвар, алалхусус, Империяи Ҷопон, ки тавонистаанд ба қаламрави Ҳиндустон ворид шаванд, намоиш медоданд. Яке аз чунин филмҳо "Burma Rani" буд, ки муқовимати сарбозони Ҳиндустон ва Бритониёро ба истилои Ҷопон дар Бирма ба даст овард. Ҳатто пеш аз эълони истиқлолият чунин чеҳраҳои соҳаи синамо, ба мисли Ҷамшедҷӣ Фрамҷӣ Мадан ва Абдулалли Есуфаллӣ ба бозори ҷаҳонии синамо ворид шуданд.

Дар хориҷа филмҳои ҳиндӣ дар Иттиҳоди Шӯравӣ, Ховари Миёна, Осиёи Ҷанубу Шарқӣ ва Чин намоиш дода мешуданд. Раҷ Капур барин ситораҳои филми ҳиндӣ дар саросари Осиё ва Аврупои Шарқӣ шӯҳрат пайдо кардаанд. Филмҳои ҳиндӣ дар форумҳо ва фестивалҳои байналмилалӣ намоиш дода мешуданд. Ин ба коргардонҳои параллелии бенгалӣ, ба монанди Сатяҷит Рай, имкон дод, ки дар байни тамошобинони Аврупо, Амрико ва Осиё шӯҳрати ҷаҳонӣ ва муваффақият ба даст оранд. Кори Рай баъдан ба бисёр коргардонҳо, ба монанди Мартин Скорсезе, Ҷеймс Айворӣ, Аббос Киёрустамӣ, Элиа Казан, Франсуа Трюффо, Стивен Спилберг, Карлос Саура, Жан-Люк Годар, Исао Такаҳата, Григорӣ Нава, Айра Сакс ва Уэс Андерсон ва бисёр дигарон, аз ҷумла Акира Куросава, ба кори ӯ баҳои баланд доданд. Якчанд коргардонҳои Ҳиндустон, ба мисли Ритвик Гҳатак[14] ва Гуру Датт[15], пас аз маргашон шӯҳрати байналмилалӣ пайдо карданд.

Бисёре аз кишварҳои осиёӣ ва ҷануби Осиё торафт бештар пай мебаранд, ки филмҳои ҳиндӣ нисбат ба филмҳои ғарбӣ ба онҳо наздиктаранд. То асри XXI, синамои Ҳиндустон тавонист дар бисёр минтақаҳои ҷаҳон паҳн шавад, ки дар он диаспораи ҳиндуҳо шумораи зиёди онҳо ҳузур доштанд ва алтернатива ба дигар соҳаҳои синамои байналмилалӣ гардиданд[16].

Вақтҳои охир синамои Ҳиндустон ба филмҳои мусиқии Ғарб таъсир расонида, дар эҳёи жанр дар Ғарб нақши муҳим бозид. Баз Лурман гуфт, ки барои офаридани филми мусиқавии "Мулен Руж!" ӯ аз мусиқии Болливуд илҳом гирифтааст[17].

Таъсир

Санъати синамои минтақавӣ

Синамои ассомӣ

Синамои Бенгалистони Ғарбӣ

Синамои бҳоҷпурӣ

Синамои гуҷаратӣ

Синамои иёлоти Карнатака

Забони конканӣ

Нигаред низ

Эзоҳ

  1. ↑ Luke McKernan. Hiralal Sen(англ.). British Film Institute (31 December 1996). 27 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  2. ↑ History Of Birth And Growth Of Telugu Cinema(англ.). CineGoer.com. 27 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  3. ↑ Mother India(англ.). Internet Movie Database. 22 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  4. ↑ Film Festival – Bombay Melody(англ.). University of California, Los Angeles (17 March 2004). 22 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  5. ↑ Bobby Sing. Do Ankhen Barah Haath (1957)(англ.). Bobby Talks Cinema (10 February 2008). 22 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  6. ↑ Randor Guy. Maker of innovative, meaningful movies(англ.). The Hindu (15 June 2007). 2 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  7. ↑ Do Bigha Zamin(англ.). Filmreference.com. 25 августи 2011 санҷида шуд.
  8. ↑ Srikanth Srinivasan. Do Bigha Zamin: Seeds of the Indian New Wave(англ.). Dear Cinema (4 August 2008). 25 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  9. ↑ Michael Sragow. An Art Wedded to Truth(англ.). The Atlantic Monthly (University of California, Santa Cruz). 2 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  10. ↑ Subrata Mitra(англ.). Internet Encyclopedia of Cinematographers. 3 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  11. ↑ Nick Pinkerton. First Light: Satyajit Ray From the Apu Trilogy to the Calcutta Trilogy(англ.). The Village Voice (14 April 2009). 3 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  12. ↑ Neumann P. Biography for Satyajit Ray(англ.). Internet Movie Database Inc.. 3 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  13. ↑ Newman J. Satyajit Ray Collection receives Packard grant and lecture endowment(англ.). UC Santa Cruz Currents online (17 September 2001). 3 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  14. ↑ Megan Carrigy. Ritwik Ghatak(англ.). Senses of Cinema (October 2003). 25 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.
  15. ↑ Asian Film Series No.9 GURU DUTT Retorospective(англ.). Japan Foundation (2001). 25 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 20 июни 2009.
  16. ↑ Jigna Desai. Beyond Bollywood: The Cultural Politics of South Asian Diasporic Film. — Routledge, 2004. — P. 37. — ISBN 978-0-415-96684-9.
  17. ↑ Baz Luhrmann Talks Awards and "Moulin Rouge(англ.). About.com. 25 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 августи 2012.

Пайвандҳо

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Синамои_Ҳиндустон&oldid=1239581"