Итолиё: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Content deleted Content added
MerlIwBot (баҳс | ҳисса)
х робот ҳaвз карда истодааст: cr:Italycr:ᐃᑕᓖ
х r2.7.3) (бот изменил: bi:Italy на bi:Itali
Сатри 105: Сатри 105:
[[be-x-old:Італія]]
[[be-x-old:Італія]]
[[bg:Италия]]
[[bg:Италия]]
[[bi:Italy]]
[[bi:Itali]]
[[bn:ইতালি]]
[[bn:ইতালি]]
[[bo:ཨི་ཏ་ལི།]]
[[bo:ཨི་ཏ་ལི།]]

Нусха 08:09, 15 Январ 2013

Итолиё
Repubblica Italiana
[[Image:{{{Парчам}}}|Парчам|130px]] [[Image:{{{Нишон}}}|Нишон|90px]]
Шиор: нест
Суруди миллӣ: «[[Суруди миллии Итолиё|]]»
Рӯзи истиқлолият
Забонҳои расмӣ
Пойтахт Рим
Шаҳри калонтарин
Идораи давлат
Масоҳат
  • Ҳамагӣ
  • Фоизи об.
-ум ҷой дар ҷaҳон
км²
 %
Аҳолӣ
  • Ҳамагӣ
  • Зичӣ
-ум ҷой дар ҷaҳон
58,751,711
нафар/км²
Пули миллӣ
Интернет-Домен .it (ва .eu)
Коди телефон +
Соат UTC


Таърих

савид

Сиёсат у ҳукумат

Тақсимоти маъмури

Ҷуғрофия

                            Масохаташ-301.0 хазор км.2
                            Ахолияш-58.3 млн нафар
                            Пойтахташ-Рим
                            Забони давлати-итолияви
                            Вохиди пули- лири итолияви

Мавкеи иктисодию географи

Италия дар кисми Чанубии Аврупо чойгир буда, онро мувофики шароити табию таьрихи, инкишофи хочаги ба се кисмчудо кардаанд:кисми материки,кисми нимчазирави ва кисми чазирави.Сархади обияш аз сархади хушкиаш чор маротиба зиёд аст.Нохияхои дохили хушки аз бахр 200-300 километр дур вокеь гардидаанд. Бахри Миёназамин Италияро бо Шарки Наздик, шимоли Африка ва мамлкатахои чануби аврупо пайваст менамояд.Ин ба таракиёти хочагии Италия мусоидат менамояд.Роххои хавоии трансконтинентали аз фазои Италия мегузаранд.

Ахоли

Аз руи шумораи ахоли Италия дар Аврупои Гарби баьди Олмон дар чои дуюм меистад.Барои мамлакат эмигратсияи доими хос аст.Сабабхои асосии ин холат шароити вазнини зиндагии дехконон, бекори ва дарачаи пасти музди кори коргарон мебошад.Дар Италия нисбат ба Аврупои гарби дида пасттарин дарачаи эмигратсия ба мамлкаатхои Иттиходи Аврупои зиёд гардид.Дар чойгиршавии ахоли урбанизатсия таьсири калон расонида аст.Кисми зиёди ахолии шахр дар шимоли мамлакат сокин шудааст.Аксари шахрхои Италия дорои таьрихи кадима мебошанд.Онхо хамчун осорхонахои таьрихии аз ёдгорихои бой мебошанд.Дар байни онхо шахрхои Рим,Флоренсия,Венетсия,Милан,Генуя,Болония бо ёдгорихо ва саньати тасвирии худ фарк мекунанд.

Хайати миллии ахолии Италия якхела , 98 фоизи онро италиянхо ташкил менамоянд.Дини онхо католики мебошад.Он ба хаёти сиёси фаолона иштирок мекунад ва ба доираи васеьи ахоли таьсири зиёдае мерасонад.Дар кисми гарбии Рим давлатии Ватикан (монархияи теократи) чойгир аст.Сардори давлат папаи Рим буда,вай дини католикиро сарвари менамояд.

Хайати синфии ахолии Италия аз пролетариати шахру кишлок, дехконони камбагал,косибон ва хунармандон иборат аст.Буржуазия синфи хукмрон мебошад.Сохти давлатии Италия чумхурии порлумони буда,президент сарвари мамлакат мебошад.

Саноат

Италия бо захирахои хама намуд канданихои фоиданок хуб таьмин аст.Дар каламрави он захираи гази табии, боксит,полиметалхо,симоб,сулфур,мармар муаян карда шудаанд.Дар байни мамлкатхои Аврупо италия аз руи захирахои оби ва геотермали фарк мекунад.Саноати хозираи Италия ба воридти ашёи хом вобастаги дорад. энергетикаи мамлакат ба нефт, кокс , ангишти воридоти ва гази табиию захирахои обии ватани такя мекунад.Аз руи иктидори заводхои нефткоркуни Италия аз мамлакатхои Аврупои Гарби пеш аст.Катьи назар аз он, ки дар истехсоли энергияи барки чои аввалро ТЭС-хо гирифтаанд,вале ахамияти ГЭС-хои дар дарёхои кухи сохташуда дар хочагии халки мамлакат калон аст.Дар Маркази Италия неругоххои баркии геотермали кор мекунанд.Вобаста ба тараккии истехсолоти энергияталаб истехсоли энергияи барки мунтазам зиёд шуда истодааст.

Мошинсози

Дар иктисодиёти мамлакат мошинсози ахамияти калон дорад.дар он мошинсозии налкиёти хеле таракки карда аст.Италия ба микдори зиёд мотороллер, велосипед ва киштию автомобил истехсол мекунад.Аз 3/4 хисаи мошинсози дар шимоли Италия чойгир карда шудааст.

Тарккиёти мошинсози сабаби афзоиши истехсоли металхои сиёх ва ранга гардид.Металургияи сиёх дар заминаи ашёи хоми воридоти (оханпора, чуян,кокс, маьдани охану металхои дигар) инкишоф меёбад.Корхонахои калони металургияи сиёх дар Торонто,Генуя,Неапол, чойгир шудаанд.Дар Милан ва Турин заводхои металургии азнавкоркуни амал мекунад.Дар назди ГЭС-хои кухи сохаи электрометалургия (гудозиши пулод ва алюмини) инкишоф ёфтааст.
Саноати химия ба ашёи хоми воридоти (хоричи) (нефт ва фосфоритхо) ва махалли (гази табии, сулфур ва гайрахо) такя мекунад.Асоси онро мачмуи нефту химия ташкил менамояд.Дра он хиссаи пластмасс ва нахи синтетики калон аст. Кисми зиёди заводхои химияви дар шимоли Италия чойгир шудаанд, корхонахои мачмуи нефту химия бошад,дар бандархои чанубии мамлакат амал мекунад.
Саноати бофандаги асосан аз наххои пахта ва синтетики истифода мебарад.Корхонахои бофандаги дар шахри Милан ва гирду атрофи он чойгир шудаанд.Бухронхои иктисодии солхои 70 ва 80 асри ХХ ба сохахои киштисозию мошинсози ва бофандаги таьсири зиёд расонидаанд.Дар айни замон сохахои мухими саноатро автомобилсози (дар чахон чои 5-ум) химия, металурги, пулофгудози, саноати сабук ва хуроквори ташкил мекунад.

Наклиёт

Вазифаи асосии бору мусофиркашонии дохилиро наклиёти автомобили ичро менамояд.Наклиёти рохи охан дар чои дуюм меистад.Аз нигохи электриконии рохи охан Италия дар чахон яке аз чойхои аввалро ишгол менамояд.Шимоли мамлакат шабакаи зичи наклиёти дорад.Дар алокахои берунаи Италия наклиёти бахри мавкеи асосиро ишгол менамояд.

Мардум

Фарҳанг ва маданият

Инҷоро ҳам бингарӣд

Пийвандҳо

Викианбор маводҳои вобаста ба мавзӯи
Итолиё дорад

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA