Андре-Мари Ампер: Тафовут байни таҳрирҳо

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
No edit summary
Сатри 1: Сатри 1:
{{Олим
{{ятим}}
|Имя = Андре-Мари Ампер
{{Шахсият
|Оригинал имени = {{lang-fr|André-Marie Ampère}}
| ном =Ампер Андре Мари
|Изображение = Ampere portrait at the Musee Poleymieux.jpg
| номи аслӣ =André-Marie Ampère
|Ширина =
| тасвир =Ampere Andre 1825.jpg
|Описание изображения = Портрет Андре-Мари Ампера кисти неизвестного художника, начало XIX века
| санаи таваллуд =[[22 январ]]и [[1775]]
|Дата рождения = 20.01.1775
| зодгоҳ =[[Лион]], [[Фаронса]]
|Место рождения = {{МестоРождения|Лион}}, [[Королевство Франция]]
| санаи марг =[[10 июн]]и [[1836]]
|Дата смерти = 10.06.1836
| навъи фаъолият =физик
|Гражданство = {{флагификация|Королевство Франция}}
⚫
}}
|Место смерти = {{МестоСмерти|Марсель}}, [[Королевство Франция]]
|Научная сфера = [[физика]], [[математика]], [[химия]], [[философия]]
|Место работы = [[Политехническая школа]] <br />[[Коллеж де Франс]]
|Учёная степень =
|Учёное звание =
|Альма-матер =
|Научный руководитель =
|Знаменитые ученики =
|Известен как = один из основателей [[Электродинамика|электродинамики]], первооткрыватель [[Закон Ампера|закона Ампера]]
|Награды и премии = {{Кавалер ордена Почётного легиона}}
|Роспись =
|Ширина росписи =
⚫
}}
'''Андре-Мари́ Ампе́р''' ({{lang-fr|André-Marie Ampère}}; [[20 январ]]и [[1775]]<ref>[http://www.ampere.cnrs.fr/unevieenimages/index.php?limite=0 Акт крещения]{{ref-fr}}</ref> — [[10 июн]]и [[1836]]) — [[физикдон]], {{риёзидон}} ва [[табиатшинос]]и бузурги фаронсавӣ, яке аз асосгузорони [[электродинамика]], узви Академияи илмҳои Париж. ([[1814]]).



'''Ампер Андре Мари''' ([[22 январ]]и 1775 - [[10 июн]]и 1836) - [[физик]]и машҳури [[фаронса]]вӣ, [[математик]], аъзои Академияи илмҳои Париж. Джеймс Максвел Амперро "[[Нютон]]и қувваи барқ" гуфта буд.
== Тарҷумаи ҳол ==
== Зиндагинома ==
Ампер дар шаҳри [[Лион]] ба дунё омадааст. Баъди вафоти падараш соли 1793, у аввал ҳамчун репититори матаби политехникии Париж, баъд дар кафедраи физикаи Бурге буд ва соли [[1805]] дар кафедраи математикаи мактаби политехникии Париж ба кор даромад. Соли [[1814]] вай аъзои Академияи илмҳо интихоб шуд, ва соли [[1824]] соҳиби унвони профессори физикаи таҷрибавии Колледж де Франс мегардад. Ампер [[10 июн]]и соли [[1836]] дар шаҳри [[Марсел]] аз олам чашм пӯшид.
Ампер дар шаҳри [[Лион]] ба дунё омадааст. Баъди вафоти падараш соли 1793, у аввал ҳамчун репититори матаби политехникии Париж, баъд дар кафедраи физикаи Бурге буд ва соли [[1805]] дар кафедраи математикаи мактаби политехникии Париж ба кор даромад. Соли [[1814]] вай аъзои Академияи илмҳо интихоб шуд, ва соли [[1824]] соҳиби унвони профессори физикаи таҷрибавии Колледж де Франс мегардад. Ампер [[10 июн]]и соли [[1836]] дар шаҳри [[Марсел]] аз олам чашм пӯшид.


Мактаби олии нормалии Париж (1824). Тадқиқоти А. дар соҳаи математика ва назарияи эҳтимолият, татбиқи ҳисоби вариатсионӣ дар механика ва таҳлили математикӣ оид аст. А. с. 1820 қонуни таъсири мутақобилаи механикии ҷараёнҳо, қоидаи бо таъсири ҷараён самти худ- ро дигар кардани ақрабаки магнитиро кашф намуд (ниг. ''Қоидаи Ампер'') ва бори аввал назарияи магнетизмро пешниҳод кард. Дар соҳаи таъсири магнит ва ҷараёни электрикӣ асбобҳои бисёр ихтироъ карда, таҷрибаҳо гузарондааст. Худи ҳамон сол қонуни таъсири мутақобилаи ҷараёнҳои электрикиро ошкор намуд, назарияи магнетизмро вусъат дод. Соли 1822 А. падидаи магнитии ғалтаки ҷараёндор (соленоид)-ро ошкор кард. Пас аз тадқиқоти А. магнетизм қисми электродинамика гардид. А. назарияи электродинамикаро дар асарҳои «Назарияи ҳодисаҳои электродинамикие, ки комилан аз таҷриба бармеояд» (1826) ва «Назарияи ҳодисаҳои электродинамикӣ» баён карда, дар «Таҷрибаи фалсафии илмҳо» (1834) ном асараш илмҳои замонаашро хеле моҳирона тасниф намудааст. А. ихтироъкори ''коммутатор'', ''телеграф''и электромагнитӣ, муаллифи истилоҳҳои ''кинематика'' ва ''кибернетика'' мебошад. Дар соҳаи ботаника, химия ва фалсафа низ тадқиқот бурдааст. Яке аз бузургиҳои асосии электрикӣ – воҳиди қувваи ҷараён (''Ампер'') ва асбоби онро ченкунанда – ''амперметр'' ба шарафи А. номида шудаанд.
[[Гурӯҳ:Донишмандҳо]]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
{{ЭМТ}}




Нусха 03:48, 6 июни 2018

Андре-Мари Ампер
фр. André-Marie Ampère
Таърихи таваллуд 20 январ 1775(1775-01-20)[1][2][3][…]
Зодгоҳ
Таърихи даргузашт 10 июн 1836(1836-06-10)[4][5][6][…] (61 сол)
Маҳалли даргузашт
Кишвар
Фазои илмӣ электромагнетизм[d][5]
Ҷойҳои кор
Алма-матер
Шогирдон Jean Baptiste Firmin Demonferrand[d]
Ҷоизаҳо
Имзо Имзо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Андре-Мари́ Ампе́р (фр. André-Marie Ampère; 20 январи 1775[11] — 10 июни 1836) — физикдон, риёзидон ва табиатшиноси бузурги фаронсавӣ, яке аз асосгузорони электродинамика, узви Академияи илмҳои Париж. (1814).


Зиндагинома

Ампер дар шаҳри Лион ба дунё омадааст. Баъди вафоти падараш соли 1793, у аввал ҳамчун репититори матаби политехникии Париж, баъд дар кафедраи физикаи Бурге буд ва соли 1805 дар кафедраи математикаи мактаби политехникии Париж ба кор даромад. Соли 1814 вай аъзои Академияи илмҳо интихоб шуд, ва соли 1824 соҳиби унвони профессори физикаи таҷрибавии Колледж де Франс мегардад. Ампер 10 июни соли 1836 дар шаҳри Марсел аз олам чашм пӯшид.

Мактаби олии нормалии Париж (1824). Тадқиқоти А. дар соҳаи математика ва назарияи эҳтимолият, татбиқи ҳисоби вариатсионӣ дар механика ва таҳлили математикӣ оид аст. А. с. 1820 қонуни таъсири мутақобилаи механикии ҷараёнҳо, қоидаи бо таъсири ҷараён самти худ- ро дигар кардани ақрабаки магнитиро кашф намуд (ниг. Қоидаи Ампер) ва бори аввал назарияи магнетизмро пешниҳод кард. Дар соҳаи таъсири магнит ва ҷараёни электрикӣ асбобҳои бисёр ихтироъ карда, таҷрибаҳо гузарондааст. Худи ҳамон сол қонуни таъсири мутақобилаи ҷараёнҳои электрикиро ошкор намуд, назарияи магнетизмро вусъат дод. Соли 1822 А. падидаи магнитии ғалтаки ҷараёндор (соленоид)-ро ошкор кард. Пас аз тадқиқоти А. магнетизм қисми электродинамика гардид. А. назарияи электродинамикаро дар асарҳои «Назарияи ҳодисаҳои электродинамикие, ки комилан аз таҷриба бармеояд» (1826) ва «Назарияи ҳодисаҳои электродинамикӣ» баён карда, дар «Таҷрибаи фалсафии илмҳо» (1834) ном асараш илмҳои замонаашро хеле моҳирона тасниф намудааст. А. ихтироъкори коммутатор, телеграфи электромагнитӣ, муаллифи истилоҳҳои кинематика ва кибернетика мебошад. Дар соҳаи ботаника, химия ва фалсафа низ тадқиқот бурдааст. Яке аз бузургиҳои асосии электрикӣ – воҳиди қувваи ҷараён (Ампер) ва асбоби онро ченкунанда – амперметр ба шарафи А. номида шудаанд.

Эзоҳ

  1. ↑ http://books.google.de/books?id=rwEoAAAAYAAJ&pg=PA389&hl=de#v=snippet&q=1775&f=false
  2. ↑ http://amperemusee.fr
  3. ↑ http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-49535.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
  4. ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (фр.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 82. — ISBN 978-2-221-06888-5
  6. ↑ Архив по истории математики Мактьютор — 1994.
  7. ↑ Saint-Pierre D. Dictionnaire historique des Académiciens de Lyon (фр.): 1700-2016 — Lyon: Académie des sciences, belles-lettres et arts de Lyon, 2017. — P. 1369. — ISBN 978-2-9559433-0-4
  8. ↑ http://www.fondsenligne.archives-lyon.fr/v2/ark:/18811/8bmfsfm6gr468h4m
  9. ↑ RKDartists (нидерл.)
  10. ↑ Список профессоров Коллеж де Франс
  11. ↑ Акт крещения(фр.)

Сарчашма

Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов. — Д. : СИЭМТ, 2011—2023.



Одам Ин мақолаи хурд дар бораи одам аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.
Дар сурати имкон ин ёддошт бояд дақиқтар ҷойгузин шавад.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Андре-Мари_Ампер&oldid=998475"