Драма (ҷинси адабиёт)

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Драма (юнонӣ, drama - ҳаракат, амалиёт, намоишнома) - Дар адабиётшиносӣ драма дар қатори ҷинсҳои эпикӣ (ҳамосӣ) ва лирикӣ (ғиноӣ) яке аз се ҷинси адабӣ ба шумор меравад. Асарҳои драмавӣ, одатан, барои саҳнаи театрҳо офарида мешаванд ва онҳоро (песа) ва баъди ба намоиш гузоштанашон (спектакл) меноманд. Нависандаи асарҳои драмавиро - драматург ва ҷамъи асарҳои саҳнавиро - драматургия низ меноманд.

Мазҳакаи итолиёвии Дел Арте дар асри XVI

Имкониятҳои драма нисбати дигар асарҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Сужети драма мӯҷаз, сода ва мухтасар буда, зиддияти персонажҳо кӯтоҳ, вале пуршиддату тезутунд мебошад. Яъне манзараи табиат ва персонажҳо бо тамоми қиёфа яку якбора пайдо мегарданд. Забони драма дар асоси гуфтугӯи персонажҳо бунёд меёбад ва дар он забони зиндаи халқ, ҷумлаҳои содаю таркибҳои мафҳум мақоми арзанда доранд.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Саҳнае аз Мелодрамаи Оноре Доме дар солҳои 1856-1860

Драма дар адабиёти ҷаҳон таърихи қадим ва бой дорад. Аввалҳо дар мамлакатҳои Мисри қадим, Чин , Ҳиндустон, Япония дар шакли бозиҳои маросимӣ ва намоишномаҳои халқӣ ба вуҷуд омаддаст. Дар Юнони қадим, дар асрҳои V ва IV то мелод, драма дар эҷодиёти Эсхил, Софкол, Еврипид, Аристофан ва дигарон идома меёбад. Дар Ғарб дар давраҳои Эҳё (асрҳои XV-XVI ), Маорифпарварӣ (асрҳои XVII-XVIII ) ва минбаъд навиштани асарҳои драмавӣ (саҳнавӣ) авҷ мегирад. Вилям Шекспир, А.Н. Островский, Максим Горкий, Виктор Гюго ва ғайраҳо дар драматургияи ҷаҳонӣ саҳми муносиб гузоштаанд.

Таърихи драматургияи тоҷик[вироиш | вироиши манбаъ]

Драматургияи тоҷик ҳам дар асоси эҷодиёти шифоҳии халқ ба вуҷуд омадааст ва баъди инқилоби Октябр, аз солҳои 1917 - 1918 сар карда, дар шаҳрҳои Бухоро, Самарқанд, Хуҷанд, Конибодом, Панҷакент, Душанбе намоишномаҳои "Кӯри Шермат", "Эшони фиребгар", "Бой ва хидматгор", "Амир Олимхон" дар саҳнаҳои театрҳои худфаъолиятӣ намоиш дода шудаанд. Драма аз се жанри маънавӣ - фоҷеа (трагедиа), мазҳака ва драма иборат аст.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]