Jump to content

Китобхонаи Бритониё

Иловаи пайвандҳо
Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Китобхонаи Британия)
Китобхонаи Бритониё
British Library
Китобхонаи Бритониё British Library
Кишвар  Британияи Кабир
Нишонӣ  Британияи Кабир, Лондон
Таъсис 1 июли соли 1973а[1]
Фонд
Таркиби захира китобҳо, дастхатҳо, харитаҳо, рӯзномаҳо, маҷаллаҳо, ҳаккокиҳо, наққошиҳо, мусиқиҳо, патентҳо, сабтҳои овоз, маркаҳо[2]
Ҳаҷми захира 150 млн[2]
Дастрасӣ ва истифодабарӣ
Шумораи хонандагон 16,000 дар рӯз[2]
Дигар иттилоот
Буҷет £140.5 млн (2008/09)[3]
Раис Линн Бриндли (англ.)[4]
Кормандон 1977[3]
Веб-сайт bl.uk


Китобхонаи Бритониё (англисӣ: The British Library) — китобхонаи миллии Британияи Кабир. Дуюмин китобхонаи калонтарин дар ҷаҳон, пас аз Китобхонаи Конгресс (ИМА, Вашингтон).

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]

Китобхонаи Бритониё мақом ва номи муосири худро бо қабули Санади Китобхонаи Бритониёи Кабир дар соли 1972 гирифт (англ. The British Library Act Санади китобхонаи Бритониё). Мувофиқи он китобхонаҳо муттаҳид карда шуданд: Осорхонаи Бритониё[5], Маркази миллӣ (таъсис 1916), Идораи патентӣ, инчунин Шӯрои миллии библиографияи Бритониё, Китобхонаи миллии обуна (Бостон Спа), Бюрои миллии иттилооти илмию техникӣ[6].

Дар асоси хазинаҳои якҷояи Китобхонаи марказии миллӣ ва Китобхонаи миллии обуна, дар соли 1973, Маркази расонидани ҳуҷҷатҳо таъсис дода шуд[7].

Идоракунӣ ва сохтори китобхона

[вироиш | вироиши манбаъ]

Китобхонаи Бритониё аз ҷониби давлат маблағгузорӣ мешавад ва инчунин аз хидматҳои пулакӣ, хайрияҳо ва сарпарастон маблағҳои иловагӣ мегирад. Ҳайати идоракунии китобхона аз 8 то 13 нафарро дар бар мегирад, ки яке аз онҳо подшоҳ таъйин мекунанд, аъзои боқимондаро вазир таъйин мекунад. Директори иҷроия муовини раиси Раёсат мебошад[7].

Барои муносибгардонии роҳбарияти Китобхонаи Бритониё, яке аз аввалин шуда дар ҷаҳон, дар соли 1985 банақшагирии стратегии дарозмуддат ҷорӣ шудааст ва асосан самти кори китобхона муайян карда мешавад[8].

Китобхонаи Бритониё се шуъба дорад:

  • Китобхонаи Бритониё, бино дар назди Истгоҳи Сент-Панкрас. Дар ин ҷо, дар бинои нав, ки сохтмони он дар соли 1997 оғоз ёфта, соли 1999 анҷом ёфтааст, хазинаҳои асосии китоб ҷойгир шудааст;
  • Китобхонаи Рӯзномҳо дар Лондон, Colindale (Eng.) (Newspaper Library in London), дорои маҷмӯаи 50,000 рӯзнома ва маҷаллаҳои саросари ҷаҳон аст;
  • Китобхонаи Бритониё дар Бостон-Спа, Йоркшир, як бахши хидматрасонии китобхона, ки фармоишҳои хонандагонро аз дигар шаҳрҳои Бритониёи Кабир ва хориҷа коркард мекунад (дар як сол 4 миллион фармоиш) воқеъ аст.

Дохилшавӣ ба толорҳои хониши китобхонаҳо бепул ва бе маҳдудияти синну сол аст, аммо тибқи амалияи муқарраршуда хонандагони то синни 18 сола, метавонанд аз хазинаи китобхонаҳои дигар истифода баранд, ва ба толори хониш роҳ дода намешавад. Хонандагони бо таҳқиқот машғулшаванда корти китобхона мегиранд, ки имкон медиҳад, ки дар хазинаҳои Китобхонаи Бритониё кор кунед[8].

Хазинаҳои китобхона

[вироиш | вироиши манбаъ]

Китобхона дорои 170 миллион адад анбор мебошад[9]. То 31 марти соли 2012, каталогҳои китобхона 109,6 миллион воридотро ташкил карданд, ки аз онҳо: 66,3 миллион патент; 14,3 миллион китоб; 10,4 миллион нашрияҳо дар микросабтҳо; 8,3 миллион маводҳои филателӣ; 4,5 миллион кортҳо; 1,6 миллион варақаҳои мусиқӣ; 1,5 миллион диски аудио; 787 787 нашри силсилавӣ; 357,986 дастнавис[10]. Дар хазинаи incunabula Китобхонаи Бритониё тақрибан чоряки ба ҳама маълуми нашрияҳои асри XV нигоҳ дошта шудааст[8][11].

Маҷмӯаҳои пурарзиш ва намоишгоҳҳои нодир

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Дастнависҳои «Стейн, Аурель» ;
  • Сутраи алмосӣ
  • Инҷил аз Линдиспарн ;
  • Ду нусхаи Библия Гутенберг ;
  • Ду нусхаи соли 1215 аз «Великая хартия вольностей»;
  • Ягона дастнавис дар олами эпоси Биовулф ;
  • 347 саҳифаи Кодекси Синойи (аз ҳукумати Шӯравӣ гирифта шудааст);
  • Planisphere Contarini, аввалин харитаи чопшудаи Ҷаҳони Нав;
  • Дастнависҳои Бах, Мотсарт, Малер, Бриттен;
  • Дастнависҳои Леонардо да Винчи ;
  • Дастнависи суруд Pastime with Good Company.
Толори хониши машҳури Осорхонаи Бритониё



</br> (аз тарафи китобхона то соли 1997 истифода шудааст)

Китобҳои форсӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Баробари китобҳои чопӣ ва дастнависҳо ба забонҳои аврупоӣ ва дигар забонҳои дунё дар Китобхонаи Бритониё дастнависҳои зиёде ба забони форсӣ (тоҷикӣ) вуҷуд доранд. Соли 1867 дар ин китобхона Шуъбаи дастнависҳои шарқӣ ташкил карда шуд. Нахустин китобдори ин шуъба Ч. Рё таъйин гардид. Дастнависҳои форсӣ (тоҷикӣ) асосан дар асри 19 ҷамъоварӣ шудаанд. Феҳристи ин дастнависҳоро Дункан Форбс (соли 1849 ба кор шурӯъ кард) ва Ч. Рё тартиб додаанд.

Китобшиносӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Алан Рӯзи: Дар дохили Китобхонаи Бритониё. Ассотсиатсияи китобхонаҳо, Лондон 1998, ISBN 1-85604-280-4
  • Филип Ҳовард: Китобхонаи Бритониё, ганҷи дониш. Scala, Лондон 2008, ISBN 978-1-85759-375-4
  • Гайлс Манделброте (Ҳрсг.).): Китобхонаҳо дар дохили китобхона. Пайдоиши маҷмӯаҳои чопии Китобхонаи Бритониё. Китобхонаи Бритониё, Лондон 2009, ISBN 978-0-7123-5035-8
  • Колин Сент Ҷон Уилсон: Тарроҳӣ ва сохтмони Китобхонаи Бритониё. Китобхонаи Бритониё, Лондон 1998, ISBN 0-7123-0658-7

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ History of the British Library. 25 июли 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 июли 2010.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 The British Library: Facts and figures. 25 июли 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 июли 2010.
  3. ↑ 3.0 3.1 The British Library Annual Accounts 2008/09(англ.) (2009). 16 июли 2010 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 феврали 2012.
  4. ↑ Dame Lynne J Brindley, DBE. 25 июли 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 Январ 2012.
  5. ↑ Возникла в 1753 году на основе книжного собрания сэра Ганса Слоуна, в которое входили англосаксонские и латинские средневековые манускрипты, приобретённые им ӯ Роберта Коттона и Роберта Гарлея. Король Георг II поддержал начинание и преподнёс в дар музею королевскую библиотеку (которую начал собирать Эдуард IV), а вместе с ней и право обязательного экземпляра всех книг, выходящих в пределах Великобритании. В 1823 году музейное собрание пополнилось библиотекой Георга III, состоящей из около 65 тысяч книг. В 1850-е годы в здании Британского музея открылся знаменитый читальный зал, где работали Карл Маркс и Ленин. В XX веке в библиотеку поступили древнейшие печатные книги и буддийские рукописи из Дуньхуана, Синайский кодекс из Ленинграда и исключительная по полноте коллекция гебраистических текстов.
  6. ↑ Библиотечная энциклопедия / Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.. — Москва: Пашков дом, 2007. — С. 238.
  7. ↑ 7.0 7.1 Библиотечная энциклопедия / Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.. — Москва: Пашков дом, 2007. — С. 238-239.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Библиотечная энциклопедия / Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.. — Москва: Пашков дом, 2007. — С. 239.
  9. ↑ Веб-сайт Британской библиотеки. 25 июли 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 июли 2010.
  10. ↑ The British Library Annual Accounts 2011/12(англ.) (2012). 29 апрели 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 июни 2013.
  11. ↑ Incunabula Collections. 29 октябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 Январ 2015.

Адабиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Библиотечная энциклопедия / Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.. — Москва: Пашков дом, 2007.

Пайвандҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Китобхонаи_Бритониё&oldid=1379132"