Конгресси Ҷумҳурии Перу

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Конгресси Ҷумҳурӣ (исп. Congreso de la República) — маҷлиси қонунгузори якпалатагӣ (парламент)-и Перу. То соли 1995 он аз ду сенат иборат буд, ки аз сенат ва палатаи вакилон иборат буд.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли 1979 дар Перу парламенти дупалата иборат буд, ки аз Сенат ва Палатаи вакилон иборат буд, аммо пас аз пароканда кардани Конгресс аз ҷониби президент Алберто Фухиморӣ моҳи апрели соли 1992, он ба Конгресси якпалатаи демократӣ иваз карда шуд, ки соли 1995 ҷои Конгресси якпалатаро гирифт. Сарфи назар аз он, ки соли 2003 бо аксарияти овозҳо дар бораи барқарор кардани низоми дупалатагӣ қарор қабул шуда буд, ин амалӣ нашуд[1].

Ҳайат[вироиш | вироиши манбаъ]

Бинои Конгресс

Тибқи конститутсияи соли 1993 ҳокимияти қонунгузорро парламенти якпалата – Конгресс, ки аз 130 (то соли 2011 – 120) вакил (исп. congresistas) иборат буда, бо системаи таносуби интихоботӣ ба мӯҳлати 5 сол интихоб мешаванд, намояндагӣ мекунад[1][2][3].

Дар интихоботи конгресс шаҳрванди перуии қобилиятнок, ки ба синни 25-солагӣ расидааст, иштирок карда метавонад. Ба депутатҳо дахлнопазирӣ дода мешавад, зеро онҳо намояндаи халқ ва мансабдорони олии миллат мебошанд (моддаи 93). Номзад шудан ба интихоботи конгресс ба шахсоне, ки ягон мансаби давлатиро ишғол мекунанд, манъ аст (моддаи 91) - дар ҳоле ки шахсоне, ки аллакай ба Конгресс интихоб шудаанд, метавонанд ба мансабҳои давлатӣ таъин карда шаванд ва кор дар онҳо бо кор дар Конгресс пайваст карда шаванд. Роҳбарияти Конгресс (раис ва се муовини ӯ) ҳар сол аз нав интихоб карда мешаванд.

Ваколатҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Тақсими ваколатҳо ба ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судӣ дар Конститутсияи Перу ба таври қатъӣ муқаррар карда нашудааст, аммо ҳар яки онҳо ҳамчун мустақил тавсиф карда шудаанд.

Конгресс қонунҳоро қабул мекунад, ислоҳ мекунад, бекор мекунад ва шарҳ медиҳад, аз болои роҳбарони сохторҳои иҷроия ва судӣ назорат мекунад, истеъфои президент ва ноиби президентҳоро қабул мекунад ва дар сурати набудани президент ба муовини президент ваколат медиҳад. Ҳуқуқ дорад нисбати президент, муовинони президент, судяҳои Судҳои Олӣ ва Судҳои конститутсионӣ, прокурори генералӣ парвандаи ҳуқуқӣ оғоз намояд. Мувофиқи талаботи давлат шартномаҳои байналмилалиро тасдиқ мекунад, андозҳо муқаррар мекунад; пурра ё як қисми буҷетро қабул мекунад ё рад мекунад. Он ҳуқуқи тағйирот дар сохтори ҳудудӣ, эълони ҷанг ва сулҳ бастан, авф эълон кардани зиндониён ва дигар ваколатҳое, ки бевосита ба раванди қонунгузорӣ алоқаманданд дорад (моддаи 102)[1][3][4].

Утоқи Вазирон ба Конгресс итоат мекунад (моддаи 131), ки ҳуқуқ дорад ҳам ба тамоми ҳайат ва ҳам ба як вазир овози нобоварӣ изҳор намояд (моддаи 132), зиёда аз нисфи овозҳои аъзои конгресс. Шумораи умумии аъзои Конгресс барои қабул кардан лозим аст[1][4] .

Агар президент ба лоиҳаи қонун вето гузошта бошад, Конгресс метавонад онро бо аксарияти овозҳои оддӣ бекор кунад (моддаи 108). Конгресс ҳақ дорад, ки президентро ба баргузории интихобот монеъ шавад, агар вай бидуни ризоияти Конгресс кишварро тарк кунад ё сари вақт барнагардад, агар президент кӯшиши пароканда кардани Конгрессро бо роҳи ғайриконститутсионӣ кунад ё ба кори интихобот халал расонад кори Конгресс ва Комиссияи Миллии Интихобот (моддаи 117), инчунин агар президент бо сабабҳои саломатӣ ваколатҳои худро амалӣ карда натавонад (моддаи 113)[1][3][5].

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Политические системы современных государств. Энциклопедический справочник в четырех томах. Т. 3: Америка, Австралия и Океания / МГИМО (У) МИД России, ИНОП; гл. редактор А. В. Торкунов; науч. редактор А. Ю. Мельвиль; отв. редакторы М. Г. Миронюк, А. В. Мальгин. — М. : Аспект Пресс, 2014. — С. 243—257. — ISBN 978–5–7567–0733–5.
  2. ↑ О стране Перу на сайте Министерства иностранных дел РФ(рус.). mid.ru(пайванди дастнорас — таърих).
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Конституция Перу 1993 г.. https://worldconstitutions.ru/(пайванди дастнорас — таърих).
  4. ↑ 4.0 4.1 Т. О. Кузнецова, Л. М. Ефимова, А. Г. Орлов, М. А. Сапронова; науч. ред. А. В. Иванченко, В. И. Лафитский. Современные избирательные системы. Выпуск десятый. Италия, Малайзия, Перу, Сирия : [арх. 8 май 2021]. — М : РЦОИТ, 2015. — С. 264—342. — ISBN 978-5-93639-091-3.
  5. ↑ Конгресс Перу инициировал начало процедуры импичмента президента. https://russian.rt.com/(пайванди дастнорас — таърих) (3 ноябри 2020).

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Конгресси_Ҷумҳурии_Перу&oldid=1380434"