Дидани манбаъи Сарвон

{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OF-2-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = <small>Сардӯшии сарвон дар [[Нерӯи заминӣ]]</small>
| тасвир2         = Russia-Airforce-OF-2-2010.svg
| зернавис2       = <small>Сардӯшии сарвон дар [[Нерӯи ҳавоӣ]]</small> 
| ном             = Сарвон
| кишвар          = {{flag|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''سروان'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|OF-2]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Саргурд]]
| дараҷаи пойинтар = [[Таҳморо]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новсарвон]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''سروان'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Капитан''<ref>{{книга|автор= Алиев Г. Г. канд. филол. наук |часть= |заглавие=Персидско-русский и русско-персидский военный словарь|ответственный=Под ред. канд. филол. наук, доц. А. М. Шойтова|место= М.|издательство=Воениздат|год=1972|страницы=171; 428|страниц=655|тираж=3500|isbn=}}</ref>|{{парчамбандӣ|USA}} ''Captain'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] OF-2}}|
}}

'''Сарвон''' ({{lang-fa|'''سروان'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[Саркарда|афсарӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]], [[Вазорати корҳои дохилӣ|интизомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[таҳморо]] ва пойинтар аз [[саргурд]] дорад ва баробар бо [[новсарвон]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст<ref name="Козимӣ">[https://asmaneketab.ir/product/کتاب-فرهنگ-واژه-های-نظامی-محمد-کاظمی/ ''Сипаҳбад Муҳаммад Козимӣ''. Фарҳанги вожаҳои низомӣ. – Теҳрон: Чопхонаи Артиши шоҳаншоҳӣ, 1355 (чопи дувум) – 440 саҳ. — с. 198]</ref>.

{| class="wikipedia sortable" border="1"
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width="30%" align="center" style="background:#cfcfcf;" | <small>Дараҷаи пойинтар:</small><br>[[Таҳморо]]
|width="35%" align="center"  style="background:#bfbfbf;"| [[File:Tajikistan_Armed_Forces_Shoulder_Patch.svg|30px]]<br>'''Сарвон'''
|width="30%" align="center" style="background:#afafaf;" | <small>Дараҷаи болотар:</small><br>[[Саргурд]]<br><small></small>
|}

Мақоми созмонии ''сарвон'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан ''фармондеҳи'' ''[[вашт]]'' (гурӯҳон<ref>{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392.|accessdate=2022-01-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}</ref>, рота<ref>{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 7, статья «Рота»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П.В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2003|страницы=282-283|страниц=735|тираж=10 000|isbn=5-203-001874-X}}</ref>) аст, ки он [[ягон|ягони тактикиест]], ки аз ду ё бештар [[таҳм]] ташкил шуда ва бахше аз [[гурдон]] ё ягоне мустақил аст.

== Вожашиносӣ ==

«''Сарвон''» ба маънои «''[[саркарда]], [[сардор]]''»<ref name="Луғатнома">[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/detail/183737?title=سروان ''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]</ref> аз як [[вожа]] ва як [[пасванд]] сохта шудааст: '''''сар''''' ({{lang-fa|'''سر'''}} < {{lang-pal|''sar-''}} < {{lang-peo|''sarah-''}}) + '''''-вон''''' ({{lang-fa|'''وان-'''}} < {{lang-pal|''-vān''}} < {{lang-xpr|''pāna-''}} ‘''нигаҳбон'', ''посбон''’ < эронии бостон: ''*√pā-'' ‘''поидан'', ''нигаҳбонӣ кардан''’ + ''-van''<ref name="Ҳасандӯст">''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1383. ISBN 978-600-6143-57-6. ҷ. 3, с. 1728—1729.</ref>), ки гунае дигар аз пасванди «''-бон''» аст, ки ба исм афзуда мешавад ва умуман маънии «''нигаҳбон''»-ро мерасонад<ref>''Таботабоӣ'', ''Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. – 116. ISBN 978-600-105-121-0.</ref>. Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]] ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''сар-'') + пасванд (''-вон'')] аст. Дар сохти ин исм аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст. 

== Пешина ==

''Сарвон'' ҳамчун [[дараҷаи низомӣ|мақоми фармондеҳӣ]] нахустин бор дар [[сипоҳи Ҳахоманишиён]] ([[550]] – [[330 то милод]]) падид омадаву ''садабад'' ({{lang-peo|''*θata-pati-''}}) ном дошт, ки фармондеҳи [[вашт|''сада'']] ({{lang-peo|''*θata-''}}) буд<ref>''W. Hinz'', Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975, p. 87</ref>. Ҳар ''сада'' аз 10 [[Рада|''даҳа'']] ({{lang-peo|''*daθa-''}}) ташкил мешуд ва 100 [[сарбоз]]ро дар бар мегирифт.

''Сада'' дар сипоҳи [[Шоҳаншоҳии Ашконӣ|Ашкониён]] ([[Соли 250 п.м.|250 то милод]] — [[224]] милодӣ), ки созмони радабандии даҳдаҳии сипоҳи Ҳахоманишиёнро ба кор гирифта буд<ref>[https://www.academia.edu/1264468/К_вопросу_о_парфянском_наследии_в_сасанидском_Иране_военное_дело_On_the_Parthian_Legacy_in_Sasanian_Iran_the_Case_of_Warfare_ ''Никоноров В. П.'' К вопросу о парфянском наследии в сасанидском Иране: военное дело // Центральная Азия от Ахеменидов до Тимуридов: археология, история, этнология, культура. Материалы международной научной конференции, посвященной 100-летию со дня рождения Александра Марковича Беленицкого (Санкт-Петербург, 2–5 ноября 2004 года) / Отв. ред. В. П. Никоноров. СПб., 2005. С. 156]</ref>, ''васт'' ({{lang-xpr|''wast''}}) ном гирифта ва фармондеҳи он ''васт-солор'' ({{lang-xpr|''wast-sālār''}}) хонда мешуд<ref>{{Cite web |url=https://the-eye.eu/public/WorldTracker.org/World%20History/Rome%20Byzantine%20Topics/Osprey%20-%20Elite%20110%20-%20Sassanian%20Elite%20Cavalry%20AD%20224-642.pdf |title=''Farrokh, Kaveh''. Sassanian Elite Cavalry AD 224-642. Oxford: Osprey, 2005. ISBN 1841767131. — с. 6—7 |accessdate=2022-01-05   |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210901005822/https://the-eye.eu/public/WorldTracker.org/World%20History/Rome%20Byzantine%20Topics/Osprey%20-%20Elite%20110%20-%20Sassanian%20Elite%20Cavalry%20AD%20224-642.pdf |archivedate=2021-09-01 }}</ref>.

Дар сипоҳи [[Давлати Сосониён|Сосониён]] ([[224]] — [[651]] милодӣ) низ ҳамин радабандӣ ба кор мерафта, вале ин ягон ''[[вашт]]'' ({{lang-pal|''wašt''}}) хонда мешудаву 500 сарбозро дар бар мегирифта ва фармондеҳаш ''вашт-солор'' ({{lang-pal|''wašt-sālār''}}) номида мешудааст<ref>[https://www.researchgate.net/profile/Katarzyna_Maksymiuk/publication/323545353_Kaveh_Farrokh_Gholamreza_Karamian_Katarzyna_Maksymiuk_A_Synopsis_of_Sasanian_Military_Organization_and_Combat_Units_Siedlce-Tehran_2018/links/5a9b94b0a6fdcc3cbacb690d/Kaveh-Farrokh-Gholamreza-Karamian-Katarzyna-Maksymiuk-A-Synopsis-of-Sasanian-Military-Organization-and-Combat-Units-Siedlce-Tehran-2018.pdf ''Kaveh Farrokh'', ''Gholamreza Karamian'', ''Katarzyna Maksymiuk''. A Synopsis of Sasanian Military Organization and Combat Units, Siedlce-Tehran 2018. — ISBN 978-83-62447-22-0. — c. 13]</ref>.

Дар сипоҳи [[аморати Бухоро]] фармондеҳи ''даста'', ки 100 сарбозро дар бар мегирифт, ''юзбошӣ'' ({{lang-fa|یوزباشی}} < {{lang-trk|jüzbaši}} «''сардори сад лашкарӣ''») номида мешуд<ref>''[[Троицкая, Анна Леонидовна|Троицкая А. Л.]]'' Военное дело в Бухаре в первой половине XIX в. // Труды [[Академия наук Республики Таджикистан|АН Тадж. ССР]]. Т. 17. с. 213</ref>. Ин мансаб дар сипоҳи Эрон дар замони подшоҳии дудмонҳои [[Давлати Сафавиён|Сафавӣ]], Афшор, Занд ва Қоҷор низ вуҷуд дошт ва дар солҳои поёнии подшоҳии Қоҷориён дар паи ислоҳоти низомӣ ба рутба табдил ёфт ва [[султон]] ({{lang-ar|سلطان}}) номида шуд. Ин рутба [[25 май]]и [[соли 1935]] бо таъйиду тасвиби [[Фарҳангистони забон ва адаби форсӣ|Фарҳангистони забон]] бо дараҷаи низомии «''сарвон''» ҷойгузин шуд<ref>{{Cite web |url=http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html |title=''Рустоӣ, Муҳсин''. Вожагони низомии мусаввиби Фарҳангистони Эрон (1314—1320 ҳ.ш.) // Ганҷинаи аснод. — саҳ. 38 |accessdate=2022-07-13 |archivedate=2018-04-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180411091817/http://ganjineh.nlai.ir/article_1831.html }}</ref>. 

Ҳамакнун «''сарвон''» дар [[Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Исломии Эрон|Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон]] дараҷае баробар бо «''капитан''» (аз {{lang-fr|capitaine}} < {{lang-la|capitaneus}} «''[[сардор]]'', ''[[саркарда]]''») дар Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон аст<ref>[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]</ref>, ки [[22 сентябр]]и соли 1935 дар Нерӯҳои мусаллаҳи Иттиҳоди Шуравӣ ҷорӣ шуда буд.

== Ному нишони сарвон дар нерӯҳои мусаллаҳи кишварҳои ҷаҳон ==
<gallery style=text-align:center;">
<!-- Sort by country please -->
File:Australian Army OF-2.svg|[[Австралия]]<br>{{lang-en|Captain}}
File:Argentina-Army-OF-2.svg|[[Аргентина]]<br />{{lang-es|Capitán}}
File:Afgn-Army-Jag_Turan(SrCapt).svg|[[Афғонистон]]<br>{{lang-ps|'''جگتورن'''}}
File:Afgn-Army-Turan(Capt).svg|[[Афғонистон]]<br>{{lang-ps|'''تورن'''}}
File:Bangladesh-army-OF-2.svg|[[Банглодеш]]<br>{{lang-bn|ক্যাপ্টেন}} (Kyāpṭēna)
File:Army-BEL-OF-02b.svg|[[Белгия]]
File:Bosnia_and_Herzegovina_Captain_Insignia.svg|[[Босния ва Ҳерсеговина]]
File:Brazil-Army-OF-2.svg|[[Бразилия]]<br />{{lang-pt-BR|Capitão}}
File:Capitão FAB.png|[[Бразилия]]<br />({{lang-pt-BR|Capitão}})
File:Brazil-MP-OF-2.svg|[[Бразилия]]<br />({{lang-pt-BR|Capitão}})
File:British Army OF-2.svg|[[Captain (British Army and Royal Marines)|British Army/Royal Marines]]
File:Canadian Army OF-2.svg|[[Canadian Army]]
File:Rank insignia of capital of the Colombian Army.svg|[[Colombian Army]]
File:PLA Captain.svg|[[People's Liberation Army Ground Force|Chinese army]]
File:CzArmy 2011 OF2-Kapitan shoulder.svg|{{lang-cs|Kapitán}}<br />[[Military of the Czech Republic|Czech Republic Army]]
File:Egypt_Army_-_OF02.svg||{{lang-ar|نقيب}}<br>[[Egyptian Army ranks|Egyptian Army]]
File:Egypt_Air_Force_-_OF02.svg|[[Egyptian Air Force ranks|Egyptian Air Force]]
File:Egypt_Navy_-_OF02.svg|[[Egyptian Navy ranks|Egyptian Navy]]
File:Kapteeni_kauluslaatta.svg|{{lang-fi|Kapteeni}}<br />[[Finnish Defence Force]]
File:Army-FRA-OF-02.svg|{{lang-fr|Capitaine}}<br />[[French Army]]
File:Georgia Army OF-3.png|{{lang-ka|კაპიტანი}} ({{lang-ka|K’ap’it’ani}}) [[Georgian Army]]
File:HD H 43 Hauptmann HAufkl.svg|{{lang-de|Hauptmann}}<br />[[German Army]]
File:GR-Army-OF2.svg|{{lang-el|Lochagos}}<br />[[Hellenic Army]]
File:Rank_Army_Hungary_OF-02.svg|{{lang-hu|Százados}}<br />[[Hungarian Defence Force]]
Captain_of_the_Indian_Army.svg|[[Indian Army]]
File:15-TNI Army-CPT.svg|{{lang-id|Kapten}}<br />[[Indonesian Army]]
File:15-TNI Navy-LT.svg|{{lang-id|Kapten}}<br />[[Indonesian Navy]] and [[Indonesian Marine Corps]]
File:15-TNI Air Force-CPT.svg|{{lang-id|Kapten}}<br />[[Indonesian Air Force]]
File:Ireland-Army-OF-2.svg|{{lang-ga|Captaen}}<br />[[Irish Army]]
File:IDF seren.svg|{{lang-he|Seren}}<br />[[Israel Defense Forces]]
File:IAF seren.svg|{{lang-he|Seren}}<br />[[Israel Air Force]]
File:IDF Navy seren.png|{{lang-he|Seren}}<br />[[Israeli Navy]]
File:Rank_insignia_of_capitano_of_the_Army_of_Italy_(1973).svg|{{lang-it|Capitano}} <br />[[Italian Army]]
File:15-Lithuania Army-CPT.svg|{{lang-li|Kapitonas}}<br />[[Lithuanian Land Force]]
File:11-APM-CPT.svg|{{lang-mk|Капетан}} ({{lang-mk|Kapetan}})<br />[[Army of the Republic of North Macedonia|Macedonian Army]]
Mexican Military Capitan-primero.gif|{{lang-es|Capitán}}<br />[[Mexican Army]]
Captainr Lieutenant rank insignia North Korea-V.svg|{{lang-ko|대위}} (''[[Daewi]]'')<br />[[Korean People's Army Ground Force|North Korean army]]
File:Nl-landmacht-kapitein ritmeester.svg|{{lang-nl|Kapitein}}<br />Royal Netherlands Army
File:OF-2_Pakistan_Army.svg|{{lang-ur|Kaptan}}<br />[[Pakistan Army]]
File:PA CPT Svc.svg|{{lang-es|Capitán}} (Spanish)<br />{{lang-fil|Kapitán}} (Filipino)<br />[[Philippine Army]]
File:PAF CPT Svc.svg|{{lang-es|Capitán}} (Spanish)<br />{{lang-fil|Kapitán}} (Filipino)<br />[[Philippine Air Force]]
File:Army-POL-OF-02.svg|{{lang-pl|Kapitan}}<br />[[Polish Army]]
File:Romania-Army-OF-2.svg|{{lang-ro|Căpitan}}<br />[[Romanian Armed Forces]]
File:Russia-Army-OF-2-2010.svg|{{lang-ru|капита́н}} ({{lang-ru|kapitán}})<br />[[Russian Ground Forces|Russian Army]]
SAA-OF-2.svg|{{lang-af|Kaptein}}<br />[[South African Army]]
12.SKA-CPT.svg|{{lang-ko|대위}} (''[[Daewi]]'')<br />[[Republic of Korea Army|South Korean army]]
12.SKAF-CPT.svg|{{lang|ko|대위}} (''[[Daewi]]'')<br />[[Republic of Korea Air Force|South Korean air force]]
ROKMC-OF-2.svg|{{lang|ko|대위}} (''[[Daewi]]'')<br />[[Republic of Korea Marine Corps|South Korean marine force]]
File:Sri Lanka-army-OF-2.svg|[[Sri Lanka Army]]
File:OF-2 Kapten FV hylsa.svg|{{lang|sv|Kapten}}<br />[[Swedish Air Force]]
File:SWE-Kapten.svg|{{lang|sv|Kapten}}<br />[[Swedish Army]]
File:03-RSA-OF02.svg|''Captain''<br />[[Singapore Armed Forces|Republic of Singapore Armed Forces]]
File:CHE OF2 Hptm.svg|{{lang|de|Hauptmann}}<br />[[Swiss Armed Forces]]
Taiwan-army-OF-2.svg|{{lang|zh|上尉}} ({{lang|zh|Shàngwèi}})<br />[[Republic of China Army|Taiwanese army]]
Taiwan-airforce-OF-2.svg|{{lang|zh|上尉}} ({{lang|zh|Shàngwèi}})<br />[[Republic of China Air Force|Taiwanese air force]]
Taiwan-Marine-OF-2.svg|{{lang|zh|上尉}} ({{lang|zh|Shàngwèi}})<br />[[Republic of China Marine Corps|Taiwanese Marine]]
File:RTA OF-2 (Captain).svg|{{lang|th|Roi Ek}} ({{lang|th|ร้อยเอก}})<br />[[Royal Thai Army]]
File:Turkey-army-OF-2.svg|{{lang-tr|Yüzbaşı}}<br />[[Turkish Armed Forces]]
File:Captain Tatmadaw.gif|{{lang|my|Bo Gyi}}<br />[[Myanmar Army]]
File:US Air Force O3 shoulderboard.svg|[[United States Air Force|U.S. Air Force]]
File:US Army O3 (Army greens).svg|[[United States Army|U.S. Army]] (dress)
File:US Marine O3 shoulderboard vertical.svg|[[United States Marine Corps|U.S. Marine Corps]]<ref name=USMC>{{cite web|url=http://quicksearch.dla.mil/qsDocDetails.aspx?ident_number=123227|title=Insignia, Rank, Lieutenant, U.S. Navy and Captain, U.S. Marine Corps|publisher=DLA Document Services|author=Defense Logistics Agency|date=27 May 2016|location=Building 4/D, 700 Robbins Avenue, Philadelphia, PA 19111-5094|work=Quick Search Assist|access-date=13 November 2017|accessdate=2022-05-19|archivedate=2022-05-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220525094324/https://quicksearch.dla.mil/qsDocDetails.aspx?ident_number=123227}}</ref> (dress, garrison)
File:CAPEJB-GNB.png|[[Venezuelan military ranks|Venezuelan Army]]
</gallery>

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Манобеъ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Нерӯҳои мусаллаҳ]]
[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Саркардагон]]