Дидани манбаъи Яунелгава

{{МА
| мақом = Город
| номи тоҷикӣ = Яунелгава
| номи аслӣ = {{lang-lv|Jaunjelgava}}
| lat_deg = 56
| lon_deg = 25
| lat_min = 37
| lat_sec = 3
| lat_dir = 
| lon_min = 4
| lon_sec = 53
| lon_dir = 
| CoordAddon = type:city(2245)_region:LV
| CoordScale = 
| этнохороним = 
| DST = есть
| сайт = http://www.jaunjelgava.lv
}}
'''Я́уне́лгава''' (инчунин ''Яунъелгава''<ref name="инструкция2">{{Инструкция по русской передаче географических названий Латвийской ССР|Передача букв и буквосочетаний|10}}</ref>, {{lang-lv|{{audio-nohelp|Lv-Jaunjelgava.ogg|Jaunjelgava}}}}) — шаҳрест дар Латвия, маркази маъмурии вилояти Яунелгава. Он аз [[соли 1647]] мақоми шаҳрӣ дорад. Дар соҳили чапи дарёи Даугава, дар зери обанбори Плавинас ҷойгир аст. То 1 июли соли [[Соли 2009|2009, он]] қисми минтақаи Айзкраукле б..

== Таърих ==
Дар [[Садаи XIII|асри 13,]] дар ҷои Яунелгаваи муосир, як қалъае буд, ки салибдорон онро хароб карданд. Баъдан, дар ин ҷо шаҳраке ба вуҷуд омад, ки бо номҳои ''Серена, Нойштедтҳен'' ({{Lang-de|Neustädtchen}}, "Шаҳри Нав"), баъд ''Ной-Митау'' ({{Lang-de|Neu-Mitau}}, Митаваи Нав). Дар [[соли 1590]] онро расман Фредерик, герсоги Курланд эътироф кард. Маълум аст, ки дар соли 1596 тақрибан 60 оила дар Ной-Митау зиндагӣ мекарданд, ки даромади асосии онҳо аз савдои дарёӣ (канори Двина) бо [[Рига]] ба даст омадааст.

Дар соли 1621, Ной-Митау дар ҷанги Полша ва Шветсия нобуд карда шуд, аммо баъд аз нав барқарор карда шуд. Дар [[соли 1647]], бо фармони бевазани Фредерик Магдалена, ӯ мақоми шаҳрро бо номи '''Фридрихштадт''' ({{Lang-de|Friedrichstadt}})-ро гирифт. Якчанд обхезӣ ва сӯхторро аз сар бурд.

Он бо герсогии Курланд дар соли 1795 ҳамроҳ шуд<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Фридрихштадт}}</ref>. Аз соли 1795 то 1924 ин шаҳристон дар [[Вилояти Курланд|губернияи Курландияи]] Империяи Русия буд. Дар соли 1812 ин шаҳрро нерӯҳои Наполеон гирифтанд. Солҳои 1831 ва 1848 дар шаҳр эпидемияи [[Бемории вабо|вабо]] авҷ гирифт.

Дар соли 1861 роҳи оҳани Рига-Двина кушода шуд, ки Рига ва Двинскро (Даугавпилс) пайваст мекард, ки дар робита бо он роҳи обӣ дар канори Даугава аҳамияти худро гум кард. Дар солҳои 1896-1897 калисои православии Спас Преображения сохта шуд.<ref>[http://www.pravoslavie.lv/index.php?newid=153&id=41 Яунелгавский Спасо-Преображенский храм]</ref> Соли 1897 дар шаҳр 5175 нафар, аз ҷумла яҳудиён — 2748, латишҳо — 1469, олмониҳо — 770, русҳо — 110 зиндагӣ мекарданд <ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=671 Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей]</ref>.

== Нақлиёт ==

=== Роҳҳо ===
Роҳи минтақавии {{Лавҳача-lv|P|87|}} [[Бауска]]—[[Айзкраукле]] ба воситаи Яунелгава мегузарад. Роҳи минтақавии {{Лавҳача-lv|P|85}} нерӯгоҳи Рига—Яунелгава дар Яунелгава тамом мешавад.

=== Хидмати автобусҳои байнишаҳрӣ ===
Хатсайрҳои асосии Яунелгава—[[Рига]]; Яунелгава—Бауска; Яунелгава—[[Акнисте]]—[[Субате]]; Яунелгава—[[Айзкраукле]]—Екабпилс.

=== Гузариши паром ===
Шаҳр яке аз чанд гузаргоҳи Даугава дар дохили Латвия - пароми "Бузи сафед" дорад.<ref>[https://www.facebook.com/kugisbaltakaza/ Kuģis «Baltā kaza»]</ref><ref>[https://www.jaunjelgava.lv/?page_id=6190 Pārceltuve Jaunjelgava-Klidziņa/kuģītis «Balta Kaza» — Jaunjelgavas novads]{{Пайванди мурда|date=April 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Дар соҳили муқобил деҳаи Клидзиняи волости Скривер ҷойгир аст.

== Галерея ==
<center><gallery widths="200px" heights="150px" perrow="3">
Акс:Jaunjelgavas pareiztic baznica.JPG|<center><small>Калисои тағирёбанда (православӣ)</small></center>
Акс:Jaunjelgavas katolu baznica.jpg|<center><small>Калисои католикӣ</small></center>
Акс:Jaunjelgavai_caurskrienot_5.jpg|<center><small>Бинои шаҳрдорӣ</small></center>
Акс:jaunjelgavas lauva.JPG|<center><small>Ҳайкалчаи шер - рамзи Яунелгава</small></center>
Акс:Jelgavas brāļu kapi.jpg|<center><small>Муҷассамаи сарбозони ҳалокшудаи шӯравӣ</small></center>
Акс:Jaunjelgavas autoosta.jpg|<center><small>Истгоҳи автобус</small></center>
Акс:jelgavas iela.JPG|<center><small>Дар кӯчаи шаҳр</small></center>
Акс:Jaunjelgavas pilsetas karte.jpg|<center><small>Харитаи шаҳр</small></center>
Акс:Daugava pie Jaunjelgavas.JPG|<center><small>Дарёи Даугава</small></center>
</gallery></center>

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ|refs=<ref name="udarenie">{{ССИРЯ}}</ref>}}

== Адабиёт ==

* [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/421 Frydrychsztat] / Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. T. II: Derenek - Gżack. Варшава 1881

== Пайвандҳо ==

* [http://www.jaunjelgava.lv/ Сомонаи расмии шаҳристони Яунелгава] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20090813114502/http://www.jaunjelgava.lv/ |date=2009-08-13 }}{{ref-lv}} <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на латышском языке">)</span>
* [http://www.mesta.lv/index.php?p=11&id=8061 Маълумот дар бораи Яунелгава дар портали сайёҳии mesta.lv]{{ref-ru}} <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на русском языке">)</span>
* [http://vietvardi.lgia.gov.lv/vv/to_www_obj.objekts?p_id=39028 Маълумот дар бораи Яунелгава дар базаи топонимикӣ]{{ref-lv}} <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на латышском языке">)</span>
{{Шаҳрҳои Латвия}}

[[Гурӯҳ:Википедия:Пайванди мустақими мақола ба Викианбор]]
[[Гурӯҳ:Яунелгава]]
[[Гурӯҳ:Шаҳрҳо дар Двинаи Ғарбӣ]]